VKSND tỉnh Sóc Trăng vừa có quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 01/2019 của tòa án cùng cấp, xử ngày 7/3/2019.
Vụ kiện kéo dài từ năm 2010, giữa nguyên đơn là Công ty TNHH Kim Anh (gọi tắt là Công ty Kim Anh, ở TP Sóc Trăng) do ông Đỗ Ngọc Quí (54 tuổi) làm Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên và bị đơn Hoàng Thị Kim Anh (mất năm 2012, mẹ ông Quí) cùng 4 người con của nữ doanh nhân này.
Con trai kiện mẹ và 4 anh em ra tòa
Công ty Kim Anh thành lập năm 1994, gồm 6 thành viên góp vốn là bà Hoàng Thị Kim Anh (30,75%) với 5 người con Đỗ Ngọc Quí (36,39%), Đỗ Ngọc Tài (11%) Đỗ Ngọc Tươi (0,94%) Đỗ Thị Ngọc Sương (10,46%) và Dương Việt Trung (cùng mẹ khác cha với ông Quí, góp 10,46%).
Ban đầu công ty có vốn điều lệ hơn 2 tỷ đồng nhưng sau 9 lần thay đổi giấy phép kinh doanh vốn tăng lên trên 113,4 tỷ đồng.
Giá trị góp vốn của từng thành viên Công ty Kim Anh.
Trước khi mất vào tháng 2/2012, bà Kim Anh có đơn gửi TAND tỉnh Sóc Trăng trình bày nguồn vốn của Công ty Kim Anh.
Cụ thể là gần 40 năm trước, bà Kim Anh kinh doanh thủy sản ở chợ Sóc Trăng nên tích cóp vốn mở Doanh nghiệp tư nhân Kim Anh vào năm 1992. Hai năm sau, Công ty Kim Anh được thành lập và tỷ lệ góp vốn của các con do người mẹ luận công của từng người để chia tài sản hiện có của doanh nghiệp.
Qua hàng chục năm hoạt động, tất cả các thành viên trong gia đình bà Kim Anh cùng làm việc hòa thuận với nhau, không một cơ sở hay thành viên nào nằm ngoài hệ thống Công ty Kim Anh.
Nhưng cuối năm 2010, ông Quí đại diện công ty, làm đơn khởi kiện yêu cầu tòa án xác lập quyền sở hữu toàn bộ Công ty Kim Anh cho ông, hủy tư cách thành viên của mẹ với 4 anh chị em trong Hội đồng thành viên.
Trong đơn khởi kiện, Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Tổng giám đốc Công ty Kim Anh cho rằng mẹ với các các anh chị em có tên trong giấy đăng ký kinh doanh và trong điều lệ của công ty là do trước đây ông nhờ đứng tên giùm để làm thủ tục thành lập doanh nghiệp.
Còn phía các bị đơn trình bày ngược lại rằng việc góp vốn làm thành viên sáng lập là có thật và ông Quí không trình được biên bản nào thể hiện đã nhờ người thân đứng tên nhằm hợp thức hóa thủ tục thành lập công ty.
Đầu tháng 3/2019, HĐXX của TAND tỉnh Sóc Trăng do thẩm phán Nguyễn Khánh Hùng làm chủ tọa đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty Kim Anh về việc không công nhận tư cách thành viên của bà Kim Anh và 4 bị đơn còn lại. HĐXX cũng chấp nhận yêu cầu độc lập của ông Quí về việc công nhận toàn bộ số vốn của Công ty Kim Anh (trên 113,4 tỷ đồng) là do ông Quí góp.
VKSND 3 lần kháng nghị
Trước khi có bản án số 01/2019, TAND tỉnh Sóc Trăng từng hai lần xử bà Kim Anh và 4 người con thua kiện. Lần đầu tiên là tháng 5/2012, tòa tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, công nhận toàn bộ vốn góp vào Công ty Kim Anh là của ông Quí.
Vụ kiện anh em "nồi da xáo thịt" tại Công ty Kim Anh kéo dài gần 10 năm.
VKSND tỉnh Sóc Trăng sau đó kháng nghị, các bị đơn kháng cáo. Tháng 8/2012, Tòa phúc thẩm tại TP.HCM của TAND Tối cao đã sửa án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty Kim Anh và công nhận các bị đơn là thành viên hợp pháp của doanh nghiệp này.
Tuy nhiên, bản án phúc thẩm lần thứ nhất đã bị VKSND Tối cao kháng nghị giám đốc thẩm. Tháng 9/2013, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao có quyết định hủy án sơ thẩm và phúc thẩm để giao cho TAND tỉnh Sóc Trăng giải quyết lại từ đầu.
Tháng 2/2015, TAND tỉnh Sóc Trăng xử phúc thẩm lần hai, tiếp tục chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và một phần yêu cầu độc lập của ông Quí. Lần xét xử này, HĐXX đã xét công lao cho bà Kim Anh và 4 bị đơn còn lại mỗi người được 1% vốn điều lệ của công ty, tương ứng với số tiền trên 1,1 tỷ đồng.
Không đồng ý với bản án sơ thẩm lần hai, nguyên đơn, bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan kháng cáo; VKSND tỉnh Sóc Trăng cũng kháng nghị. Tháng 10/2016, TAND Cấp cao tại TP.HCM hủy án sơ thẩm lần thứ hai để giao hồ sơ cho cấp sơ thẩm giải quyết lại.
Theo HĐXX phúc phẩm lần hai thì bản án sơ thẩm chưa làm rõ quyền sử dụng đất 2.360 m2 (tại trụ sở Công ty Kim Anh) là của bà Kim Anh hay của ông Quí để xác định tỷ lệ góp vốn.
Bản án sơ thẩm cũng bị cấp phúc thẩm cho là không xác định tài sản vốn góp ban đầu, không trưng cầu kiểm toán việc kinh doanh của công ty, không xác định lợi nhuận cùng thời điểm để xác định vốn góp của các thành viên...
Đến lần thứ ba xét xử sơ thẩm, mặc dù cơ quan công tố yêu cầu dừng phiên tòa để xác minh, thu thập chứng cứ nhưng TAND tỉnh Sóc Trăng lại tiếp tục xử và chấp nhận yêu cầu khởi tiện của Công ty Kim Anh. Do đó, VKSND tỉnh Sóc Trăng tỉnh Sóc Trăng tiếp tục kháng nghị, cho rằng bà Kim Anh và các bị đơn là thành viên hợp pháp.
"Trong quá trình đánh giá các tài liệu, chứng cứ chưa thật sự khách quan nên việc quyết định chưa đảm bảo các căn cứ, quy định của pháp luật. Tòa án không xem xét nguồn gốc quá trình hình thành và phát triển tài sản của Công ty Kim Anh", kháng nghị của VKSND tỉnh Sóc Trăng nêu.
Theo cơ quan công tố thì ngày 30/7/2018, TAND Tối cao ban hành thông báo về việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm của ông Quí có nêu: "Tòa án cấp phúc thẩm hủy bản án KDTM sơ thẩm để xác minh làm rõ vốn góp quyền sử dụng đất 2.360 m2 là của cụ Kim Anh hay của ông Quí, xác định tỷ lệ góp vốn này so với tổng số vốn tại thời điểm thành lập công ty, đồng thời định giá tài sản ban đầu, trưng cầu kiểm toán kinh doanh của công ty; xác định lợi nhuận từng thời điểm để xác định vốn góp của các thành viên là có căn cứ...".
VKSND tỉnh Sóc Trăng phân tích những vấn đề cần kháng nghị bản án 01/2019 của tòa án cùng cấp.
Mặc dù thông báo của TAND Tối cao nêu rõ như vậy nhưng bản án 01/2019 của TAND tỉnh Sóc Trăng tiếp tục tuyên chấp nhận yêu cầu của Công ty Kim Anh. Theo kháng nghị của VKSND tỉnh Sóc Trăng thì bản án tuyên các bị đơn không phải là thành viên của Công ty Kim Anh là không có căn cứ pháp luật và chưa đảm bảo quyền lợi của các đương sự.
Đối với án phí, các bị đơn và các thừa kế của bà Kim Anh phải chịu án phí như bản án 01/2019 tuyên là không chính xác.
Bởi vì, vụ kiện này nguyên đơn yêu cầu không công nhận thành viên công ty và ông Quí yêu cầu xác định phần vốn góp là của ông Quí. Do đó, các bị đơn không có yêu cầu chia phần hùn, nhưng bản án lại buộc họ phải chịu án phí theo tỷ lệ phần trăm phần hùn là không đúng quy định.