Ông Putin đã tới đâu trong những chuyến thăm Syria?
Chuyến thăm bất ngờ của Tổng thống Nga, Vladimir Putin, tới Damascus, vào ngày 7/1/2020, đã gây sốc cho người Syria khi mà các cơ quan an ninh của nước này không hề được thông báo về chi tiết chuyến thăm hoặc các chuẩn bị an ninh trước đó.
Đài truyền hình Nga RT đưa tin, Tổng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Nga, Valery Gerasimov, đã tiết lộ kế hoạch an ninh được vạch ra cho chuyến thăm của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Damascus.
Tổng thống Putin trong chuyến thăm trung tâm chỉ huy lực lượng vũ trang Nga ở Syria
Ông cho rằng việc chuẩn bị an ninh là một phần của các biện pháp đảm bảo an toàn cho chuyến thăm.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu, việc đánh giá đầy đủ và chuyên sâu về tất cả các mối đe dọa tiềm ẩn đã được thực hiện.
Trong một cuộc phỏng vấn với Enab Baladi, Aron Lund, chuyên gia về các vấn đề Trung Đông và Syria tại Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Thụy Điển (FOI), chỉ ra rằng "chuyến thăm diễn ra với quy mô tối thiểu, bao gồm các cơ quan tình báo và quan chức Syria. Chuyến thăm được thực hiện nhằm mục tiêu chính trị và để đảm bảo sự phối hợp an ninh suôn sẻ ".
Tuy nhiên, tuyên bố của ông Gerasimov làm sáng tỏ tình hình an ninh nhiều bất an ở Syria, đặc biệt là ở các khu vực do chính quyền Syria kiểm soát. Theo Lund, Nga không tin tưởng vào khả năng duy trì an ninh và hoàn toàn bí mật của các đối tác Syria.
Trong chuyến thăm cuối năm tới thủ đô Damascus của Syria, ông Putin đã đến một số điểm du lịch cùng với Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Các chuyến thăm bắt đầu sau khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại trụ sở của lực lượng Nga ở Damascus với sự có mặt của các sĩ quan và quan chức Nga, và chỉ có một quan chức Syria, Bộ trưởng Quốc phòng Syria Ali Abdullah Ayoub.
Vào tháng 12/2017, trong chuyến thăm của ông Putin tới căn cứ không quân Hmeimim, phía đông nam Latakia, một sĩ quan Nga đã ngăn ông Assad đi cùng với ông Putin. Hành động này phản ánh sự kiểm soát của Nga đối với các sắp xếp và an ninh ở Syria.
Hồi năm 2016, ông Assad cũng đã rất bất ngờ trước chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Nga tới Damascus. Khi đó, ông Assad đã phát biểu: "Tôi rất vui được gặp mọi người hôm nay. Thật là một sự bất ngờ thú vị! Tôi không biết rằng ông sẽ đích thân đến. "
Các nỗ lực của Nga trong việc bỏ qua các dịch vụ của cơ quan an ninh Syria ngày một rõ rệt. Nhiều quan chức Nga đang nắm quyền chỉ huy tại các khu vực do chính quyền Syria nắm giữ.
Những thay đổi do Nga thực hiện
Vào tháng 7/2019, chính quyền Syria đã thực hiện những thay đổi trong hệ thống an ninh.
Ông Assad đã bổ nhiệm Thiếu tá Ali Mamlouk làm cấp phó phụ trách các vấn đề liên quan đến an ninh và Thiếu tướng Muhammad Deeb Zaitoun, người có quan hệ mật thiết với Nga, làm người đứng đầu Cục An ninh Quốc gia.
Theo Trung tâm Phân tích và Nghiên cứu Hoạt động (COAR), những thay đổi này diễn ra sau nỗ lực của Nga nhằm giảm thiểu ảnh hưởng trực tiếp của Iran đối với Syria.
Tờ Independent đưa tin, một số nhà quan sát nắm rõ thông tin chi tiết về cấu trúc các cơ quan an ninh Syria cũng như các mối quan hệ đối nội và đối ngoại của quốc gia Trung Đông nhấn mạnh rằng tất cả những thay đổi đều nằm dưới sự hướng dẫn và giám sát trực tiếp của Nga.
"Kình địch" Nga-Iran ở Syria
Trong một báo cáo được công bố vào tháng 3/2020, Trung tâm Trung Đông Malcolm H. Kerr Carnegie đã thảo luận về vai trò của Nga trong việc cải cách các cơ quan đặc nhiệm của Syria. Báo cáo nêu rõ "Moscow phải chú ý đến việc cải tổ lực lượng đặc nhiệm Syria.
Moscow sẽ phải đảm bảo vị thế của mình trong nước và đặc biệt là đối đầu với ảnh hưởng của Iran. Thêm vào đó, an ninh của các cơ sở quân sự và kinh tế của Nga, ngoài an ninh của công dân Nga ở Syria, phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng của cộng đồng tình báo Syria", theo báo cáo.
Khi sự cạnh tranh Nga-Iran tiếp tục ở Syria, sự cạnh tranh giữa các dịch vụ đặc biệt thân Iran và các dịch vụ đặc biệt thân Nga cũng sẽ gia tăng.