Binh lính Ấn Độ đứng gác tại Zoji La, một ngọn đèo nằm ở phía tây dãy núi Himalaya. (Ảnh: SCMP)
Ấn Độ thời gian gần đây đã triển khai các loại vũ khí do Mỹ sản xuất dọc theo biên giới tranh chấp với Trung Quốc trên dãy Himalaya, như một phần của lực lượng tấn công mới để tăng cường khả năng của nước này, trong bối cảnh các cuộc đàm phán nhằm tháo gỡ căng thẳng giữa hai nước vẫn bế tắc.
Đưa vũ khí Mỹ đến vùng biên giới
Việc củng cố năng lực quân sự được thực hiện ở khu vực Đông Bắc của Ấn Độ, tập trung vào Cao nguyên Tawang tiếp giáp với Bhutan và Tây Tạng (Trung Quốc).
Các loại khí tài do Mỹ sản xuất như máy bay trực thăng Chinook, súng trường, lựu pháo, tên lửa hành trình và một hệ thống giám sát thế hệ mới sẽ hỗ trợ quân đội Ấn Độ ở các khu vực giáp với miền Đông Tây Tạng.
Ấn Độ đã mua những loại vũ khí này của Mỹ trong vài năm qua, khi quan hệ quốc phòng giữa hai bên ngày càng được củng cố do có chung mối lo ngại về những hành động quyết đoán của Trung Quốc.
Tuần trước, các nhân viên quân sự đã hộ tống một nhóm phóng viên tới để giới thiệu các khả năng quân sự mới của Ấn Độ tại khu vực biên giới. Trung tướng Manoj Pande, Tư lệnh Lục quân miền Đông, cho biết sự kết hợp của các hệ thống thiết giáp, pháo binh và yểm trợ trên không sẽ giúp lực lượng Ấn Độ trở nên "cơ động, tinh nhuệ và triển khai nhanh hơn".
“Sư đoàn bộ binh núi đã hoạt động hết công suất. Tất cả các đơn vị, trong đó có cả đơn vị chiến đấu và hỗ trợ chiến đấu đều được nâng cấp và trang bị đầy đủ”, ông Manoj Pande nói.
Ấn Độ đã tăng cường phòng thủ dọc biên giới với Trung Quốc sau cuộc đụng độ tồi tệ nhất trong hàng thập kỷ khiến ít nhất 20 quân nhân Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng vào năm 2020.
Dù đã tiến hành đàm phán để giảm căng thẳng, nhưng hai bên vẫn chưa nhất trí về thỏa thuận rút quân khỏi một số điểm nóng quan trọng tại khu vực biên giới tranh chấp.
Chuyên gia Rajeswari Pillai Rajagopalan, Giám đốc Trung tâm An ninh, Chiến lược và Công nghệ tại Quỹ Nghiên cứu Quan sát ở New Delhi cho rằng, việc Ấn Độ triển khai khí tài quân sự tới khu vực nói trên cho thấy nước này đang thất vọng vì các cuộc đàm phán với Trung Quốc không đạt tiến triển.
Ông lưu ý, “khi mùa Đông đến gần, Ấn Độ cần phải nỗ lực củng cố năng lực và cơ sở hạ tầng ở biên giới, đồng thời tìm kiếm thêm trang thiết bị từ các đối tác như Mỹ”.
Một yếu tố khác khiến New Delhi lo ngại là luật quản lý và bảo vệ biên giới mới mà Trung Quốc thông qua ngày 23/10 vừa qua. Luật mới quy định quân đội và cảnh sát vũ trang Trung Quốc có nhiệm vụ canh giữ biên giới chống lại mọi hành động "xâm lược, lấn chiếm, xâm nhập, khiêu khích".
Các lực lượng này được phép sử dụng vũ khí trong trường hợp cần thiết “để chống lại những người vượt biên trái phép thực hiện hành vi tấn công, kháng cự”. Ấn Độ cảnh báo rằng, luật này có thể “đổ thêm dầu vào lửa” trong lúc tình hình căng thẳng đang diễn ra tại khu vực biên giới.
Phần lớn khí tài và lực lượng mới của Ấn Độ được triển khai tới khu vực phía Đông, nơi có ít nhất 30.000 binh sỹ đồn trú trong năm qua.
Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi luôn lo ngại về nguy cơ tái diễn cuộc chiến tranh biên giới giữa Ấn Độ với Trung Quốc trên dãy Himalaya năm 1962.
Một chỉ huy quân sự cấp cao của Ấn Độ cho biết, Ấn Độ muốn sử dụng Cao nguyên Tawang để “ra đòn quyết định” với Trung Quốc trong trường hợp cần thiết.
Khu vực này rất quan trọng đối với khả năng phòng thủ của Ấn Độ vì có đường biên kéo dài về phía đông tới Myanmar và hành lang hẹp đi qua Bhutan, Nepal và Bangladesh - nơi có các đường ống dẫn khí đốt và đường sắt nối miền trung Ấn Độ với khu vực đông bắc.
Chiến lược của Ấn Độ dọc theo Cao nguyên Tawang sẽ cho phép nước này ứng phó kịp thời trong trường hợp Trung Quốc đẩy mạnh chiến lược quân sự trong khu vực. Ông Pande cho biết, đã có sự “gia tăng các cuộc tuần tra của Trung Quốc ở khu vực phía đông dọc theo Ranh giới Kiểm soát Thực tế (LAC - biên giới không chính thức của hai nước ở khu vực dãy Himalaya – ND)”.
Thay đổi cuộc chơi
Ấn Độ đã thành lập một đơn vị không quân mới, có trụ sở cách Cao nguyên Tawang khoảng 300km về phía nam, là một phần quan trọng của kế hoạch mới. Đơn vị này được trang bị máy bay trực thăng Chinook, có thể đưa lựu pháo chiến trường siêu nhẹ do Mỹ sản xuất và quân đội nhanh chóng băng qua các ngọn núi.
Ngoài ra, lực lượng này cũng sở hữu các phương tiện không người lái do Israel sản xuất có khả năng theo dõi các động thái của đối thủ trong khu vực.
Thiếu tá Kartik – một phi công trong đơn vị mới được thành lập cho biết: “Chinhook là vũ khí thay đổi cuộc chơi. Chúng cung cấp khả năng linh hoạt và cơ động chưa từng có, giúp vận chuyển binh sỹ và đạn pháo từ sườn núi này sang sườn núi khác một cách nhanh chóng”.
Ngoài việc triển khai khí tài mới, các kỹ sư Ấn Độ cũng đào đường hầm 2 làn được cho là dài nhất thế giới, ở vị trí cao 4.000m so với mực nước biển và chạy xuyên qua một con đèo hiểm trở.
Đại tá Prakshit Mehra, phụ trách dự án xây đường hầm cho biết, quá trình xây dựng đang vượt tiến độ và công trình này sẽ đi hoạt động vào tháng 6/2022.
“Hiện tại, việc dọn dẹp tuyết trên đèo đòi hỏi nỗ lực rất lớn, đôi khi chỉ có một số loại phương tiện đặc biệt mới có thể băng qua.
Với tuyến đường hầm mới này, thời gian đi lại sẽ giảm đáng kể, cho phép quân đội di chuyển nhanh hơn và ít gặp trở ngại hơn ở bất cứ thời điểm nào trong năm”.
Một chỉ huy quân sự cấp cao cho biết, tuyến đường hầm sau khi đưa vào hoạt động sẽ giúp quân đội nước này di chuyển kín đáo hơn. Trước đó, Ấn Độ đã xây dựng một con đường đường mới gần biên giới tranh chấp với Trung Quốc để phục vụ cho việc chuyển quân và tiếp tế.