Phải có bằng chứng
Ngày 8/4, trao đổi với Tiền Phong về việc ông H.P.T. ở huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu gửi đơn đến các cơ quan chức năng tỉnh Bình Thuận đề nghị được cho khai thác “kho báu có 3 tấn vàng” dưới sông Cà Ty (TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận), luật sư Lê Trung Phát - Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát (Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết, hiện nay việc tổ chức thăm dò, khai quật, trục vớt tài sản bị chôn giấu, bị vùi lấp, chìm đắm và việc xác lập quyền sở hữu trong vấn đề này được pháp luật điều chỉnh theo quy định tại Nghị định 29/2018/NĐCP.
Đầu tiên, khi người dân có thông tin có liên quan đến kho báu bị chôn giấu, cần phải trình báo cho cơ quan chức năng biết, theo quy định tại Điều 21 của Nghị định 29/2018/NĐCP.
Nếu lúc này, cần phải tiến hành thăm dò, phương án khai quật thì sẽ căn cứ vào Điều 23 của Nghị định 29/2018/NĐCP. Theo đó phương án sẽ gồm địa điểm, thời gian dự kiến bắt đầu và kết thúc, phương tiện và biện pháp thăm dò, biện pháp đảm bảo an toàn trong quá trình thăm dò, biện pháp phòng ngừa ô nhiễm môi trường, phòng chống cháy nổ, phương tiện và biện pháp khai quật, biện pháp bảo đảm an toàn…
Luật sư Lê Trung Phát - Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát (Đoàn Luật sư TPHCM).
Để một cá nhân, tổ chức được cơ quan chức năng cấp quyền thăm dò, khai thác, bắt buộc họ phải đáp ứng được các điều kiện được quy định tại Điều 24 của Nghị định 29/2018/NĐCP, như có chức năng, có kinh nghiệm, có trang thiết bị đáp ứng yêu cầu…
“Như vậy, nếu ông H.P.T. có nhu cầu, chứng minh được với cơ quan chức năng về kho báu bị chôn giấu, đáp ứng các thủ tục theo các quy định nêu trên thì có thể sẽ được cơ quan chức năng cấp phép thăm dò, khai quật kho báu như lời ông trình bày” - luật sư Phát nói.
Nếu kết quả khai quật thu được tài sản thì lúc này, ông H.P.T. sẽ được chi thưởng theo quy định tại Điều 30 của Nghị định 29/2018/NĐCP. Mức chi thưởng lúc này sẽ dựa trên giá trị thu được trừ đi các chi phí có liên quan. Trong trường hợp này, nếu ông H.P.T. là người trực tiếp khai quật thì phần chi thưởng cũng sẽ khác so với các trường hợp khác như vô tình phát hiện hoặc chỉ cung cấp thông tin.
Trường hợp ông H.P.T. được cấp phép thì chính quyền địa phương ở Bình Thuận phải có chức năng giám sát để đảm bảo tính an toàn khi khai quật, đảm bảo môi trường và đặc biệt là đảm bảo được khi khai quật ra cổ vật, người khai quật không giấu đi, làm cơ sở xác định giá trị của việc khai quật, làm cơ sở để chi thưởng về sau.
Theo luật sư Lê Trung Phát, luật pháp cho phép người dân được quyền khai quật kho báu bị chôn giấu. Tuy nhiên, để tránh lạm dụng việc này gây ảnh hưởng đến môi trường, an ninh trật tự của địa phương thì cơ quan chức năng cần yêu cầu người dân cung cấp bằng chứng một cách rõ nét, thay vì nói chung chung một cách bí hiểm, tránh tình trạng cung cấp thông tin hoang đường.
“Số lượng vàng mà đến 3 tấn là một con số không đơn giản mà cá nhân hay tổ chức nào trước đây cũng có thể sở hữu được. Nếu không thẩm định chặt chẽ, tình trạng này sẽ bị lợi dụng, gây ảnh hưởng đến cuộc sống chung của xã hội, gây tốn kém nguồn nhân lực trong công tác quản lý của cơ quan Nhà nước”, ông Phát nói.
Sông Cà Ty (TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) - nơi ông T. xin khai thác 3 tấn vàng.
Như Tiền Phong đã thông tin, ông H.P.T. ở Bạc Liêu đã 3 lần gửi đơn đến UBND TP. Phan Thiết và Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận xin khai thác vật quý.
Trong đơn, ông T. trình bày, ông tổ của ông đã phát hiện quân đội Nhật chôn giấu khoảng 3 tấn vàng và vật quý dưới dòng sông Cà Ty (đoạn qua TP. Phan Thiết) hàng trăm năm trước. Do thời gian quá dài, tư liệu, hình ảnh không còn mà chỉ truyền miệng đến đời ông. Bây giờ, ông T. đã xác định được địa điểm nên làm đơn xin khai thác.
Nếu được cho phép, thời gian dự kiến khai thác từ 1/5 - 10/5 hoặc từ ngày 10/2/2025 đến 20/2/2025. Ông T. khẳng định sẽ phối hợp với 3 công ty xây dựng để khai thác và tuân thủ theo các quy định của pháp luật hiện hành.
Ông T. đề nghị chính quyền địa phương cử 10 cán bộ công an bảo vệ an toàn trong thời gian khai thác và cử cán bộ tài chính kiểm kê tài sản sau khi khai thác được để đưa tài sản về kho bạc Nhà nước tỉnh Bình Thuận.
Ngoài ra, ông T. cũng yêu cầu tỉnh Bình Thuận cử 2 cán bộ có kinh nghiệm để xử lý chất nổ nếu phát hiện chất nổ. Tất cả chi phí đều do ông bỏ ra. Phương án khai thác của ông T. sẽ bao gồm sà lan, xe đào và công nhân trục vớt.
“Tôi xin cam kết nếu được sự cho phép sẽ ký quỹ khắc phục môi trường tại kho bạc Nhà nước tỉnh Bình Thuận số tiền là 500 triệu đồng và xin nhận lại sau khi bàn giao mặt bằng như hiện trạng ban đầu. Tài sản khai thác được tôi xin nhận 30% tổng tài sản thu được, 70% còn lại tôi xin bàn giao cho kho bạc Nhà nước tỉnh Bình Thuận để các cấp lãnh đạo xử lý…”, ông T. nêu trong đơn.
Theo một lãnh đạo UBND xã Long Điền (huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu), ông T. (năm nay 42 tuổi) mấy ngày qua đang vác muối thuê ở quê nhà. Vợ ông T. bán quán cà phê và có mở bàn billiards (bi-a). Hai vợ chồng sống chung với cha mẹ.
Theo vị lãnh đạo này, qua trao đổi với người chú của ông T., trước đây ông T. có nuôi tôm ở địa phương, từng đi làm việc ở Bình Thuận. Tuy nhiên, thời gian gần đây, ông T. chỉ ở nhà vác muối thuê.
“Chúng tôi có trao đổi với người chú của ông T., được biết ông không có ông bà, cha mẹ gì sinh sống ở Bình Thuận”, lãnh đạo xã Long Điền thông tin thêm.
Mẹ của ông H.P.T. cũng cho hay, gia đình rất bất ngờ khi nghe tin con trai có đơn xin khai thác “ kho báu 3 tấn vàng ”. Trước đó, nghe ông T. nói nằm mơ thấy chuyện trên nên gia đình đã ngăn cản con trai, vì đó là chuyện tâm linh không có căn cứ nhưng nào ngờ T. lại nộp đơn xin khai thác. Mẹ của ông H.P.T. cho biết chồng mình cũng đã sốc khi nghe người thân thông báo vụ việc của con trai.