Đảm bảo sự khách quan, cần thiết, đúng luật
Chiều 8/1, Hội đồng xét xử đã quyết định tiến hành việc cách ly bị cáo Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh để xét hỏi các bị cáo còn lại.
Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Huy Thiệp (Hà Nội, một trong số 3 người bào chữa cho ông Đinh La Thăng) cho hay, về nguyên tắc cách ly là khi Hội đồng xét xử thấy rằng có nguy cơ mà những lời khai của các bị cáo có quyền lợi có sự đối lập, không khách quan.
"Để tạo điều kiện cho các bị cáo khai một cách khách quan thì việc cách ly đối với bị cáo Thăng và Thanh là cần thiết, đúng luật. Cá nhân tôi thấy việc cách ly là bình thường và nếu để khách quan thì ai cũng muốn", luật sư Thiệp nói.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp.
Còn luật sư Nguyễn Văn Chiến (Hà Nội, bảo vệ cho bị cáo Nguyễn Quốc Khánh, cựu Phó Tổng Giám đốc PVN, cũng là người đưa ra đề nghị cách ly bị cáo Thăng, Thanh tại phiên tòa) cho rằng, cơ bản phần đầu, HĐXX đã thực hiện theo đề nghị của luật sư đưa ra căn cứ theo Bộ luật tố tụng Hình sự.
Cụ thể, đối với người làm chứng và với lời khai của các bị cáo, nếu có xung đột, mâu thuẫn thì có thể cho cách ly.
"Ngay từ phần đầu thì Hội đồng xét xử cũng đã cho tiến hành cách ly các bị cáo có liên quan đến các bị cáo ở các nội dung khác", luật sư Chiến bày tỏ.
Theo luật sư Chiến, trong phiên tòa hôm nay, Hội đồng xét xử tạo điều kiện cho các luật sư thực hiện quyền của mình theo quy định tại Bộ Luật tố tụng Hình sự rất đầy đủ và tạo điều kiện cho các bị cáo được trả lời tất cả những vấn đề có liên quan đến nội dung cáo trạng truy tố.
Luật sư Nguyễn Văn Chiến nhấn mạnh, đây là phiên tòa đầu tiên ngồi theo quy định của Bộ Luật tố tụng Hình sự 2015 vừa có hiệu lực và đặc biệt theo mô hình phòng xử án mới.
"Về mặt hình thức, việc ngồi theo mô hình mới tạo ra sự độc lập của Hội đồng xét xử khi mà ngồi ở trên bục, dưới Quốc huy để tiến hành điều hành phiên xét xử và vị trí ngồi giữa bên buộc tội là Viện Kiểm sát với bên gỡ tội là luật sư trên mặt bằng ngang nhau.
Khi Viện Kiểm sát luận tội cũng như khi luật sư thực hiện quyền của mình đã tạo ra một không khí hài hòa, bình đẳng đúng theo nguyên tắc của Hiến pháp và được thể chế hóa trong Bộ Luật tố tụng Hình sự năm 2015", ông Chiến nhận định.
Đối với tâm trạng của các bị cáo trong phiên xét xử hôm nay, ông Chiến chia sẻ, ở vị trí ngồi phía giữa là các bị cáo và bên phải là các luật sư, bên phía đối diện Viện Kiểm sát trên cùng mặt bằng như vậy đã tạo được sự gần gũi, thân thiện với các bị cáo khi ngồi theo dõi phiên tòa, lên bục khai báo.
"Về cơ bản tâm trạng của các bị cáo ở phiên tòa đều ổn định tốt và sức khỏe qua một ngày xét xử hỏi thăm thấy đảm bảo", ông Chiến cho biết thêm.
Luật sư Nguyễn Văn Chiến. Ảnh: Gia Chính.
Cách thẩm vấn của HĐXX đi thẳng vào vấn đề
Vị luật sư này đánh giá, cách thẩm vấn của HĐXX đã cơ bản bám sát theo hành vi mà cáo trạng truy tố, đồng thời cho tiến hành kiểm tra chéo, đối chất trực tiếp khi có vấn đề mâu thuẫn hay vấn đề các bị cáo khai cần kiểm tra lại thông qua lời khai của các bị cáo khác.
"Đây cũng là cách xét hỏi đi thẳng vào vấn đề, có thể làm rõ ngay vấn đề trong quá trình hỏi chứ không máy móc theo cách hỏi lần lượt hết từng bị cáo này xong mới hỏi sang bị cáo khác, đặc biệt liên quan đến các vấn đề cần có sự kiểm tra lại", ông Chiến nêu rõ.
Về câu hỏi, việc cơ quan chức năng tiến hành kết luận vụ án, hoàn tất cáo trạng và tiến hành xét xử trong một thời gian ngắn hơn nhiều so với các vụ án khác liệu có gây khó cho luật sư không, luật sư Chiến trả lời:
"Đối với các vụ án lớn, đã rõ, cần thiết phải vào cuộc đồng thời của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng như luật sư, người bào chữa thì thời hạn do cách bố trí hoạt động điều tra, truy tố, xét xử.
Trong vụ án này, chúng tôi thấy các cơ quan tiến hành tố tụng đã thực hiện một cách đồng thời ngay khi có tài liệu để cùng nghiên cứu, xem xét, xác định trách nhiệm của mình để thực hiện nhiệm vụ. Đây là cách thực hiện tương đối mới để đáp ứng yêu cầu giải quyết vụ án đặc biệt lớn".
Phỏng vấn luật sư Nguyễn Chiến sau phiên xử chiều 8/1