Như tin đã đưa, ĐBQH, luật sư Nguyễn Văn Chiến - luật sư bảo vệ cho bị cáo Hoàng Công Lương đã đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) TAND tỉnh Hòa Bình cho triệu tập bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh, một nhà chuyên môn sâu về thận nhân tạo và hệ thống nước RO (xem thêm bài về BS Thịnh: Bác sỹ "bí ẩn" kiên nhẫn chờ 3 ngày để gỡ tội cho Hoàng Công Lương là ai?)
Tuy nhiên, ngay đầu sáng nay (17/5) HĐXX đã tuyên bố việc này là "không cần thiết", mặc dù trước đó, vào chiều 16/5, chính HĐXX không phủ nhận tư cách tham dự tòa của bác sĩ Thịnh sau khi luật sư Chiến giới thiệu.
Trước sự thay đổi quyết định sau 1 đêm này, chúng tôi đã có buổi phỏng vấn bên lề với luật sư Nguyễn Văn Chiến để làm sáng tỏ mục đích, vai trò của nhà chuyên môn trong phiên tòa.
PV: Vì sao ông lại đề nghị toà triệu tập bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh? Bác sĩ Thịnh dự kiến sẽ trả lời những vấn đề gì trong phiên toà?
Luật sư Nguyễn Chiến: Vụ án này là một vụ án mang tính chuyên môn cao liên quan đến quy trình lắp đặt và vận hành hệ thống RO trong đơn nguyên thận nhân tạo.
Nguyên nhân chết người là do việc tồn dư hoá chất. Để xác định rõ nguyên nhân và trách nhiệm của những người liên quan đến việc ký kết hợp đồng thay thế vật tư, súc rửa đường ống RO bằng hoá chất, thì cần thiết phải có ý kiến của các chuyên gia.
Việc luật sư đề nghị các nhà chuyên môn tham gia tố tụng tại phiên toà là cần thiết, bởi vụ án có liên quan đến các vấn đề kỹ thuật, liên quan đến cơ quan chuyên môn là Bộ Y tế cũng như liên quan đến thông lệ của các nước về hệ thống RO.
Căn cứ vào điểm G, điều 53 của Bộ Luật Tố tụng hình sự, luật sư có quyền đề xuất, đưa ra yêu cầu và đề nghị người tham gia tố tụng khác, xuất phát từ yêu cầu xem xét hệ thống lọc nước này có đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật hay không, có đúng với tiêu chuẩn đưa ra.
Chúng tôi thấy rằng HĐXX trong quyết định đưa vụ án ra xét xử cũng như trong giấy triệu tập không có mời đại diện của Bộ Y tế, không mời các chuyên gia, kể cả đối với giám định viên. Do vậy thực hiện quyền của mình theo luật chúng tôi đã đề nghị trong phần thủ tục phiên toà đối với ông Bùi Nghĩa Thịnh.
HĐXX đã chấp nhận hôm qua (16/5 - pv) trong phần thẩm vấn, tuy nhiên, phần thẩm vấn thì chúng tôi phải tiến hành theo trình tự góp phần làm rõ sự thật khách quan tại phiên toà (hỏi bị cáo Quốc trước - pv) giúp HĐXX xem xét sự việc một cách toàn diện, thấu đáo và khách quan.
Việc xem xét thấu đáo, khách quan không phải chỉ làm rõ trách nhiệm của người bị đưa ra xét xử mà còn giúp cho việc nếu hệ thống RO chưa được hoàn thiện, còn lỗi ở khâu nào thì giúp cho cơ quan chức năng có thẩm quyền chuyên môn căn cứ vào ý kiến của các chuyên gia, căn cứ vào việc xem xét tại phiên toà về hệ thống, về sơ đồ lắp đặt hệ thống này hoàn thiện nó, để làm sao bảo đảm tốt nhất đến sinh mệnh của người bệnh, giúp cho hoạt động khám chữa bệnh đảm bảo tốt nhất, không có vụ Hoà Bình 2 tương tự như thế này xảy ra.
PV: Ông có bình luận gì về việc toà không chấp nhận sự có mặt của bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh trong phiên toà?
Luật sư Nguyễn Chiến: Chúng tôi rất lấy làm bất ngờ!
Quyền của luật sư thực hiện không những để bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị cáo Hoàng Công Lương mà chúng tôi còn thực hiện chức năng góp phần bảo vệ công lý, giúp cho HĐXX, giúp cho toà án làm sáng tỏ sự thật khách quan và những tình tiết cần thiết quan trọng trong quá trình xét xử vụ án.
Chúng tôi mời ông Bùi Nghĩa Thịnh tham gia tố tụng vụ án theo quyền của luật sư, và chúng tôi thấy là toà án đã chấp nhận hôm qua (16/5 - pv).
Nhưng hôm nay, toà lại không chấp nhận cho người biết về chuyên môn liên quan đến vụ án tham gia có ý kiến trong phiên toà.
Việc này dĩ nhiên là quyền của HĐXX.
Nhưng một số sự thật liên quan đến hệ thống RO này vẫn còn bí ẩn, bởi chưa có ý kiến chuyên gia tại phiên toà, chưa được công khai theo ý kiến của những người nắm bắt vấn đề này giúp cho HĐXX cũng như các luật sư bào chữa chúng tôi có thêm kiến thức về mặt chuyên môn, góp thêm tiếng nói để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho BS Hoàng Công Lương cũng như giúp cho HĐXX giải quyết vụ án đúng người đúng tội, đúng pháp luật.
Các bị cáo tại phiên tòa. Từ phải sang: Bùi Mạnh Quốc, Trần Văn Sơn, Hoàng Công Lương. Ảnh: Như Hoàn.
PV: Vậy nếu có mặt của chuyên gia thì liệu có thể làm rõ vấn đề nào trong vụ án này, thưa ông?
Luật sư Nguyễn Chiến: Nếu có ý kiến của chuyên gia xem xét xem hệ thống RO ở BVĐK Hoà Bình có đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật hay không, từ đó xem xét việc đơn nguyên chạy thận đó cần thiết phải điều chỉnh như thế nào.
Khi xảy ra hậu quả thì ngoài nguyên nhân đưa hoá chất vào súc rửa quả lọc RO, và quy trình để súc rửa đó có bảo đảm hay không, thì việc tại sao hoá chất độc hại lại vào được bộ phận chứa nước RO để chạy thận nhân tạo cho người bệnh, dẫn đến hậu qủa chết người là do thiết kế hay do quy trình vận hành, hay do vấn đề màng RO thủng mà bằng mắt thường ông Quốc (bị cáo Bùi Mạnh Quốc - pv) không thể biết được.
PV: Vậy còn nếu không có tiếng nói chuyên môn thì hậu quả sẽ thế nào, thưa ông?
Luật sư Nguyễn Chiến: Chúng tôi cho rằng nếu không có ý kiến của chuyên gia y tế liên quan đến vấn đề hệ thống RO ở đơn nguyên Thận nhân tạo Hoà Bình, thì nguyên nhân sẽ không được làm sáng tỏ một cách đầy đủ.
Nếu chưa làm rõ được nguyên nhân thì những người có liên quan, có trách nhiệm sẽ không được xem xét thấu đáo, có căn cứ, cơ sở khoa học, và BS Hoàng Công Lương sẽ ít có cơ hội được xem xét minh oan.