Bên hụt bước, phía thoát hiểm
Chính phủ Venezuela coi đấy là một cuộc đảo chính. Phe chống chính phủ không phủ nhận điều ấy bởi trên thực tế chủ trương như vậy. Chỉ có điều là cuộc đảo chính này đã không thành công đối với phe chống chính phủ, cho dù được một số binh lính quân đội cùng tham gia.
Mục tiêu lật đổ Tổng thống đất nước Nicolas Maduro trước cũng như sau sự kiện này vẫn ở ngoài tầm với của phe chống chính phủ cũng như cá nhân Tổng thống lâm thời tự phong Juan Guiado và những đối tác bên ngoài hậu thuẫn cho phe chống chính phủ làm chính biến ở Venezuela, trước hết là Mỹ.
Ngạn ngữ có câu "Một trận chiến không phải là cả cuộc chiến" và ngạn ngữ cũng còn có câu "Cờ bạc ăn nhau về cuối". Ở Venezuela hiện tại là như vậy.
Phe chống chính phủ đã bị hụt bước nhưng không vì thế mà từ bỏ chủ ý tiếp tục cuộc giằng co quyền lực với phía chính phủ của ông Maduro. Phía chính phủ của ông Maduro đã dẹp được cuộc đảo chính này nhưng chưa dập tắt được cuộc chính biến.
Những gì hiện chưa xảy ra nhưng rồi tới đây sẽ xảy ra ở đất nước này còn quyết liệt và không khoan nhượng hơn nhiều bởi chính biến ở đây đã bắt đầu trở nên bạo lực. Ai cuối cùng rồi sẽ thắng hay thua phụ thuộc vào việc có rút ra đươc những bài học cần thiết cho phe mình từ sự kiện vừa rồi hay không.
Phe của ông Guiado đã thu phục được binh lính trong quân đội Venezuela và giới chức trong bộ máy chính quyền của ông Maduro nhưng mới chỉ được số ít chứ chưa phải số đông, mới chỉ có được hiện tượng lẻ tẻ quay lưng lại ông Maduro chứ chưa hình thành được cả làn sóng, mới chỉ là một số cá nhân có chút danh chứ không đóng vai trò quyết định trong giới quân sự và chính quyền. Nhưng hiện tượng rồi có thể trở thành xu thế.
Ông Maduro vẫn được giới quân sự ủng hộ nhưng ủng hộ khác với trung thành. Từ ủng hộ chuyển sang thành không ủng hộ thường dễ dàng và nhanh chóng hơn nhiều so với sự chuyển biến từ trung thành sang phản bội. Xem ra, phe của ông Guiado đã quá vội vàng với hành động vừa rồi và phía ông Maduro vẫn còn chiếm ưu thế nhưng chưa bên nào xoay chuyển được tình thế của mình.
Tác động từ bên ngoài
Mọi dấu hiệu đều cho thấy kết cục vừa rồi ở Venezuela còn là kết quả tác động, thậm chí còn cả can dự trực tiếp từ bên ngoài, trước hết là từ Mỹ và Nga.
Trong khi Nga phủ nhận mọi sự can dự thì phía Mỹ không giấu giiếm. Rõ ràng là ông Guiado đã quá tin vào Mỹ trên phương diện ngầm vận động giới quân sự ở Venezuela chuyển sang đứng về phe chống chính phủ và trên phương diện Nga sẽ không có động tác hay hình thức gì cản trở cuộc tấn công trực diện vào ông Maduro.
Vì thế nên đối với họ mới có chuyện "dục tốc bất đạt". Vì thế nên phe ông Maduro mới nhanh chóng dẹp được loạn. Đối với cả hai bên, bất kể tự coi là thắng hay thua trong trận vừa rồi, cái kết cục ấy vẫn đều là sự cảnh báo và cảnh tỉnh.
Phe ông Guiado muốn tránh bị lại như lần này thì phải chuẩn bị và tổ chức kỹ càng hơn, thực hiện bài bản hơn, sàng lọc thông tin thận trọng hơn, phối hợp giữa trong và ngoài hiệu quả hơn. Phía ông Maduro muốn ngăn cản đảo chính tái diễn thì phải chấn chỉnh giới quân sự, cảnh giác hơn về sự can thiệp từ phía Mỹ và đồng minh, củng cố và khuếch trương lực lượng cũng như tranh thủ hiệu quả hơn những đồng minh bên ngoài hiện còn có được, đặc biệt là Nga và Trung Quốc.
Nếu muốn ngăn chặn xu hướng cực đoan hoá và bạo lực hoá ở phe chống chính phủ và triệt tiêu mọi lý do cũng như cơ hội cho Mỹ và đồng minh can thiệp quân sự thì phía chính quyền của ông Maduro phải có chiến lược bài bản hoà giải và hoà hợp đất nước, vãn hồi an ninh và ổn định, phát triển kinh tế xã hội, cải thiện đời sống cho người dân.
Sau diễn biến vừa rồi ở Venezuela, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trao đổi điện thoại với nhau khá lâu. Đương nhiên, họ trao đổi với nhau về Venezuela.
Xung khắc lợi ích chiến lược ở Venezuela cơ bản và sâu sắc đến mức không thể có chuyện hai người kia đàm thoại để thống nhất quan điểm và phối hợp hành động nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại ở Veneuela.
Bên này giải thích cho bên kia quan điểm chính sách của mình để thông tin thì ít mà cảnh báo và răn đe lẫn nhau thì nhiều, cảnh báo là chớ nên làm tổn hại lợi ích chiến lược của nhau ở Venezuela, răn đe là sẽ không để cho bên kia muốn làm gì thì làm ở Venezuela.
Tương lai của Venezuela giờ phụ thuộc vào kết cục cuối cùng của hai cuộc chơi riêng mà gắn kết với nhau là cuộc thư hùng giữa hai phe ở bên trong Venezuela và cuộc cân não giữa Mỹ và Nga. Cả hai cuộc chơi này đều "ăn nhau" về cuối mà đoạn cuối ấy hiện chưa tới.
(*) Tiêu đề do tòa soạn đặt lại