Mướp đắng hay còn gọi là khổ qua có tên khoa học là Momordica charantia. Mướp đắng thuộc họ bầu, bí. Mướp đắng là một loại thực phẩm quen thuộc với người dân châu Á, có tính ứng dụng cao trong ẩm thực.
Mướp đắng được người dân ở Vùng Xanh (nơi tập trung nhiều người sống thọ) Okinawa, Nhật Bản ưa chuộng. Mướp đắng được trồng nhiều ở Okinawa, loại quả này cũng trở thành một trong những thực phẩm giúp người dân nơi đây kéo dài tuổi thọ.
Còn ở tại Việt Nam, mướp đắng cũng được dùng để chế biến thành nhiều món ăn bổ dưỡng khác nhau. Đặc biệt, món canh khổ qua còn xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết với ý nghĩa mọi sự đau khổ sẽ qua đi để chào đón năm mới với nhiều điều may mắn, tốt lành.
Canh khổ qua xuất hiện trong mâm cỗ của người Việt, mang ý nghĩa may mắn. (Ảnh minh họa)
Mướp đắng không chỉ được chế biến thành món ăn mang lại may mắn cho dịp Tết của người Việt mà nó cũng chứa nhiều giá trị dinh dưỡng, đem lại nhiều lợi ích sức khỏe.
Về giá trị dinh dưỡng, trong 100g mướp đắng tươi có chứa: 21 Calo; Carb: 4 gram; Chất xơ: 2 gram; Vitamin C: 99% DV (giá trị dinh dưỡng hàng ngày); Vitamin A: 44% DV; Folate: 17% DV; Kali: 8% DV; Kẽm: 5% DV; Sắt: 4% DV.
Mướp đắng đặc biệt giàu vitamin C, một chất dinh dưỡng quan trọng liên quan đến việc phòng ngừa bệnh tật, hình thành xương và giúp vết thương nhanh lành. Mướp đắng cũng chứa nhiều chất xơ, vitamin A, cung cấp folate, kali, zinc và sắt tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra, mướp đắng cũng là nguồn cung cấp các chất chống oxy hóa mạnh như catechin, axit gallic, epicatechin và axit chlorogenic, có thể giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi các tổn thương do gốc tự do gây ra.
Mướp đắng được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. (Ảnh minh họa)
Lợi ích sức khỏe của mướp đắng
1. Tăng cường khả năng miễn dịch
Mướp đắng rất giàu chất dinh dưỡng, vitamin và các khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe. Đặc biệt, hàm lượng vitamin C phong phú trong mướp đắng giúp tăng cường khả năng miễn dịch, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giúp phòng ngừa bệnh tật hiệu quả.
2. Ổn định đường huyết
Mướp đắng là một trong số các loại quả giàu chất xơ, ít đường có thể giúp giảm lượng đường trong máu một cách tự nhiên. Chất xơ cũng giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, từ đó làm chậm quá trình hấp thụ glucose vào máu, ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng đột biến.
Chuyên gia dinh dưỡng Beth Czerwony, làm việc tại trung tâm y tế Cleveland Clinic, Mỹ cho biết: “Mướp đắng chứa polypeptide-P, được coi như một dạng insulin tự nhiên. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng polypeptide-P trong mướp đắng có thể giúp điều chỉnh và giảm lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường”.
Mướp đắng giúp ổn định đường huyết. (Ảnh minh họa)
3. Phòng ngừa ung thư
Nghiên cứu cho thấy mướp đắng có chứa một số hợp chất có đặc tính phòng chống ung thư.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm chỉ ra rằng chiết xuất mướp đắng có hiệu quả trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư dạ dày, ung thư đại tràng, ung thư phổi và ung thư vòm họng.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm và nghiên cứu trên động vật khác cũng cho kết quả tương tự. Báo cáo chỉ ra rằng chiết xuất mướp đắng có thể ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư vú.
Tuy nhiên, chuyên gia Czerwony giải thích: “Mặc dù những kết quả của các nghiên cứu trên rất khả quan nhưng chúng ta vẫn cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu hơn để xác định lợi ích phòng ngừa ung thư của mướp đắng”.
4. Giảm cholesterol trong máu
Mức cholesterol cao có thể tạo thành các mảng bám tích tụ trong lòng động mạch, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy mướp đắng có thể làm giảm mức cholesterol để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu trên chuột có chế độ ăn nhiều cholesterol đã cho kết quả rằng việc sử dụng chiết xuất mướp đắng đã làm giảm đáng kể lượng cholesterol LDL “xấu” và triglycerides trong cơ thể.
Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng khi cho chuột sử dụng chiết xuất mướp đắng liều cao có thể giúp giảm đáng kể mức cholesterol trong máu..
Tuy nhiên, đến nay, các nghiên cứu về khả năng giảm cholesterol của mướp đắng chủ yếu vẫn chỉ giới hạn ở các nghiên cứu trên động vật sử dụng chiết xuất mướp đắng với liều lượng lớn. Vì vậy, ta vẫn cần có các nghiên cứu bổ sung để xác định xem sử dụng mướp đắng trong chế độ ăn bình thường có thể đem lại lợi ích trên hay không.
Ăn mướp đắng giúp giảm cholesterol trong máu. (Ảnh minh họa)
Chuyên gia dinh dưỡng Asako Miyashita, Nhật Bản kết luận: “Các hợp chất khác trong mướp đắng như charantin, cucurbitacins và momordicine cũng giúp giảm cholesterol, cân bằng lượng đường trong máu, giảm viêm và giảm nguy cơ ung thư, từ đó giúp kéo dài tuổi thọ”.