Trong quan niệm Á Đông, vào những dịp, ngày lễ quan trọng, mâm ngũ quả bày trên ban thờ là một yếu tố rất quan trọng. Đặc biệt trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới, mâm ngũ quả càng được các gia đình bài trí cầu kỳ hơn cả. Bên cạnh các loại quả thông thường, có 1 loại quả đặc biệt, sở hữu ngoại hình có phần kỳ lạ, nhưng lại rất được săn lùng và ưa chuộng. Nhiều người sẵn sàng mua loại quả này với giá cao, lên tới hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu đồng/quả.
Loại quả đang được nhắc tới chính là quả Phật thủ. Quả phật thủ còn có tên gọi khác như phật thủ phiến, phật thủ cam. Còn tên khoa học của nó là Citrus medica L. var. sarcodactylus (Citrus medica L var. digitata Riss.). Thuộc họ Cam Rutaceae.
Quả phật thủ với hình dáng kỳ lạ nhưng rất nhiều người ưa chuộng dùng để bày mâm ngũ quả vào các dịp quan trọng (Ảnh minh hoạ)
Ý nghĩa đằng sau hình dáng kỳ lạ của quả phật thủ
Hình dáng của quả phật thủ được nhiều người nhận xét là kỳ lạ, khác biệt hoàn toàn so với các loại hoa quả thông thường. Song chính phần ngoại hình đặc biệt này lại ẩn chứa ý nghĩa đằng sau.
Dân gian quan niệm, hình dáng của phật thủ giống như một bàn tay nhiều ngón của Phật. Điều này tượng trưng cho sự linh thiêng, điềm lành và những điều may mắn. Bên cạnh đó, cũng có người nói khi các "ngón tay" trên quả phật thủ khum lại, nhìn từ trên xuống lại giống một bông hoa. Từ đó tạo nên một hình dáng đẹp, phù hợp đặt ở vị trí cao nhất, chính giữa của mâm ngũ quả bày ban thờ ngày Tết.
Hình dáng quả phật thủ với nhiều "ngón", khiến con người liên tưởng tới bàn tay (Ảnh minh hoạ)
Loại quả được săn lùng cho mâm ngũ quả ngày Tết
Quả phật thủ là một trong những cái tên được săn lùng nhất vào dịp Tết để bày mâm ngũ quả trên ban thờ của nhiều gia đình. Bên cạnh ý nghĩa về mặt tâm linh, văn hóa, quả phật thủ cũng mang hương thơm nhẹ nhàng, không có nước, không có ruột mà chỉ có phần lõi xốp. Chính bởi vậy, quả phật thủ có thể trưng lâu trên ban thờ, khoảng từ 10 - 15 ngày.
Giá phật thủ vào những ngày thường trung bình luôn cao hơn các loại quả khác, dao động từ khoảng 50.000 đồng trở lên/quả. Tuy nhiên những quả càng to, càng nhiều tay, lớp vỏ căng bóng, gọi chung là có ngoại hình đẹp, thì có giá càng cao, lên tới vài trăm ngàn đồng/quả. Chị Mỹ Hạnh (Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ: "Gia đình mình thắp hương phật thủ trong cả những ngày rằm và mồng 1. Vì vậy đến Tết chắc chắn không thể thiếu loại quả này. Mỗi lần mình mua đều có giá khoảng 100.000 - 200.000 đồng thì sẽ có quả tương đối đẹp. Gần Tết thì giá cao hơn khoảng gấp rưỡi, gấp đôi".
Quả phật thủ thường được đặt ở vị trí cao, chính giữa của mâm ngũ quả ngày Tết hay các dịp rằm, mồng 1 hàng tháng (Ảnh minh hoạ)
Đặc biệt vào dịp lễ Tết, do nhu cầu mua cao, ai cũng muốn chọn được trái phật thủ đẹp nhất cho ban thờ nhà mình nên số tiền phải trả thậm chí sẽ còn cao hơn, lên tới vài triệu đồng. Những quả phật thủ này được gọi là "phật thủ vip". Ngay chính những tiểu thương hay cơ sở bán phật thủ cũng phải săn lùng để có.
Chia sẻ với Báo Thanh Niên, chị Bích Ngọc, chủ một cửa hàng phật thủ ở quận Thanh Xuân, Hà Nội cho biết, vào mùa Tết năm ngoái (Tết Quý Mão 2023), chị đã phải săn lùng các nhà vườn phật thủ ở Hoài Đức, Hà Nội và cọc giữ những quả đẹp từ trước đó 3 tháng. "Loại phật thủ này hiếm có, khó tìm, mỗi vườn chỉ có vài quả, mỗi quả cần có trọng lượng 3-4kg trở lên. Ngoài độ 'khủng' về kích thước, phật thủ còn cần nhiều nhánh (ngón). Quả càng nhiều lớp, nhiều tay thì càng đắt. Khách sẵn sàng chi 5-7 triệu đồng/quả vẫn không có hàng mà bán", chị Ngọc nói thêm.
Những quả phật thủ "vip" được chính những thương lái săn lùng tại các nhà vườn, giá lên tới vài triệu đồng/quả (Ảnh minh hoạ)
Cách chọn mua và bảo quản phật thủ thắp hương
Là loại quả dùng trong việc trưng bày ban thờ, thắp hương, vì vậy ngoại hình của phật thủ rất được chú trọng. Một quả phật thủ đẹp là có nhiều ngón, dài, mập, các ngón đều nhau. Quả cũng cần có da trơn, màu hơi mơ vàng. Nên tránh mua những quả bị xước sát, bị sâu đút khoét hoặc bị dập. Cũng không nên mua những quả phật thủ có màu vàng toàn bộ bởi đây là những quả đã già, nhanh hỏng.
Như đã nói ở trên, quả phật thủ có thể trưng được lâu trên ban thờ, khoảng từ 10 - 15 ngày. Tuy nhiên, có những phương pháp có thể giúp người dùng bảo quản loại quả này được lâu hơn.
Ảnh minh hoạ
Đầu tiên ngay khi mua về, hãy lau qua quả phật thủ bằng khăn ẩm sạch. Khăn này có thể được thấm bởi nước lã hoặc rượu trắng. Sau khoảng vài ngay trưng ban thờ, nếu thấy bụi bẩn trên mình quả, hãy tiếp tục lau. Một cách làm khác đó là ngâm cuống phật thủ trong nước. Cách làm này sẽ giúp quả hút nước, từ đó nuôi quả, giúp bảo quản quả phật thủ lên tới 4-5 tháng.
Lưu ý đặc biệt người dùng nên nhớ là khi mua quả phật thủ về, chỉ nên lau bằng khăn ấm chứ không nên đem đi rửa bởi sẽ dễ khiến quả bị thối, nhanh úng, hỏng.
