Lá cẩm được sử dụng để tạo màu cho xôi (ảnh minh hoạ)
Lợi ích của lá cẩm
BSCKII. Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), cho biết lá cẩm được người dân nước ta sử dụng để tạo màu sắc cho các món ăn truyền thống, ví dụ như xôi, bánh tét, bánh bao… Trong dân gian, người dân cũng sử dụng lá cẩm làm chất bảo quản tự nhiên cho thực phẩm.
Không chỉ để tạo màu cho món ăn, lá cẩm còn được đánh giá cao về mặt lợi ích sức khỏe.
Bác sĩ Vũ cho hay theo y học cổ truyền, lá cẩm có vị đắng, tính bình. Cây lá cẩm có tác dụng thanh nhiệt, chỉ huyết, tiêu thũng, giải độc. Chủ trị bong gân, lao phổi, khái huyết, viêm phế quản cấp tính, nôn và ho ra máu, lỵ, ổ tụ máu,… Ngoài ra, lá cẩm còn được dùng làm nước tắm trị rôm sẩy hay mụn nhọt ở trẻ nhỏ.
Theo bác sĩ Vũ, lá cẩm là dược liệu có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm. Đặc biệt, lá cẩm được dùng làm thuốc điều trị các bệnh liên quan đến rối loạn đường ruột do vi sinh vật gây hại gây ra.
Các món ăn được tạo màu từ lá cẩm (ảnh minh hoạ)
"Trong lá cẩm có hoạt tính chống lại nấm Caldida albicans... Hoạt chất này có tính kháng khuẩn cao", bác sĩ Vũ phân tích.
"Dịch chiết từ lá cẩm có chứa hợp chất có khả năng điều trị bệnh tiểu đường, viêm gan B, hoạt động như thuốc chống oxy hóa, chất tăng cường miễn dịch. Dịch chiết còn được sử dụng trong kem dưỡng da hoặc được coi là chất tạo màu trong nhiều lĩnh vực ứng dụng. Chất trong lá cẩm còn có thể được sử dụng làm chất nhạy cảm với insulin để cải thiện tình trạng của những người liên quan đến rối loạn gan và thận".
Theo bác sĩ Vũ, carotenoid có trong lá cẩm là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ võng mạc và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng do tuổi.
Các chất béo có trong lá cẩm được cho là có tác dụng điều trị bệnh lao, tiêu đờm, viêm phế quản cấp tính, chống độc, chống viêm, nhiễm trùng khí quản, viêm gan và tiểu đường.
Bác sĩ Vũ cho biết: "Polysaccharide được chiết xuất từ lá cẩm có tác dụng bảo vệ gan. Chiết xuất Etanolic có trong lá cẩm có tác dụng chống ung thư".
Tại Trung Quốc, lá cẩm được sử dụng làm thuốc điều trị tăng huyết áp. Ngoài ra, loại dược liệu này còn có thể trị ho nhiệt phổi, ho ra máu, nôn ra máu, viêm họng, lở loét miệng lưỡi, tiểu buốt, sưng tấy, áp xe và nhọt , sưng tấy đau do va đập, té ngã, chảy máu do vết thương bên ngoài, vết rắn độc cắn...
Lá cẩm còn giúp cải thiện độ đàn hồi mạch máu, ngăn ngừa huyết khối hình thành trong mạch máu, từ đó phòng ngừa được nguy cơ đột quỵ, tim mạch.
Một số bài thuốc từ lá cẩm
- Trị viêm phế quản: Dùng cành và lá cẩm 40g, cát cánh, mạch môn và tang bạch bì mỗi thứ 20g. Đem sắc uống giúp tiêu đờm và chữa viêm phế quản.
- Trị mụn trứng cá: 1 bó lá cẩm, 1,5l nước. Rửa sạch bó lá cẩm bằng nước sạch, đổ 1,5l nước sạch đun sôi rồi vặn nhỏ lửa cho âm ỉ khoảng 10 phút sau tắt bếp. Đợi nước ấm gạn lấy 1 lượng nước vừa đủ để rửa mặt như bình thường mà không cần phải rửa lại bằng nước sạch, số nước còn lại có thể để vào để tủ lạnh và dùng dần trong 3, 4 ngày.
Bác sĩ Vũ lưu ý: Khi sử dụng lá cẩm làm thuốc cần tham khảo ý kiến bác sĩ về tính hiệu quả của bài thuốc trước khi sử dụng. Tránh trường hợp áp dụng bài thuốc không hiệu quả khiến bệnh không cải thiện và tiếp tục tiến triển theo chiều hướng xấu.