Loài hoa này là hoa mỹ nhụy răng cưa, được phát hiện và mô tả thuộc chi Mỹ nhụy, tên khoa học là Deinostigma serratum F.Wen, L.N.Tuan & D.Dien, thuộc họ Tai voi (Gesneriaceae).
Hoa mỹ nhụy răng cưa có màu tím với sắc độ giảm dần từ phần gần cuống đến phần đầu trên của cánh. Rất ít người có cơ hội được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa này vì chúng là loài cực kỳ quý hiếm, chỉ mới được phát hiện cách đây vài năm tại khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế).
Người phát hiện hoa này là ông Lê Ngọc Tuấn (nguyên Giám đốc Khu bảo tồn Phong Điền) và các cộng sự tại Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung, Đại học Nông Lâm Huế và Viện Thực vật học Quảng Tây (Trung Quốc).
Hoa Deinostigma serratum mọc trên các vách đá ẩm ướt cheo leo thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền. Ảnh: Đinh Diễn/báo Thanh Niên
Các nhà khoa học cho biết, đây là loài thực vật mới đặc hữu của Việt Nam, trước đó chưa từng được con người biết đến.
Hình ảnh thân, lá, cành, hoa được công bố trên tạp chí chuyên ngành Taiwania 67. Ảnh: báo Thanh Niên
"Mỹ nhụy răng cưa (Deinostigma serratum) được phát hiện mọc trên vách đá ẩm ướt, khu vực quanh thác nước và bờ suối thuộc khu vực gần Rào Trăng, Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền. Đây là một loài có hoa đẹp, cần được bảo tồn, tạo cảnh quan đẹp cho khu vực", ông Lê Ngọc Tuấn, cho biết.
Cũng theo ông Lê Ngọc Tuấn, chi Deinostigma là một chi đặc hữu của Việt Nam, với 8 loài đã được công nhận trước đó. Loài D. serratum F.Wen, L.N.Tuan & D.Dien được đặt tên theo đặc điểm viền thùy tràng hoa có răng cưa, khác biệt với tất cả các loài còn lại. Mỹ nhụy răng cưa là loài thứ 9 cho thế giới và củng cố thêm dẫn liệu cho tính đặc hữu chi này ở Việt Nam.
Loài mới được mô tả có đặc điểm hình thái tương tự với loài D. eberhardtii. Tuy nhiên có thể phân biệt với tất cả các loài Deinostigma bởi rìa tràng hoa có hình răng cưa. Phân biệt với loài D. eberhardtii bởi phiến lá rộng hơn, các rìa, cuống ngắn và kích thước tràng hoa nhỏ hơn…
Đáng nói, dù chỉ mới được phát hiện nhưng mỹ nhụy răng cưa lại đang đứng trước nguy cơ biến mất hoàn toàn. Theo số liệu điều tra thực địa, loài này nằm trong nhóm những loài sắp nguy cấp (VU, D2), theo tiêu chí Sách đỏ của IUCN. Hiện tại, giới chuyên môn vẫn đang nỗ lực để bảo vệ mỹ nhụy răng cưa.
