Đến với Quảng Bình, du khách không khỏi kinh ngạc với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Thêm nữa, những đặc sản nơi đây cũng làm say đắm lòng người. Nhiều người sẽ nghĩ ngay đến một số món ngon như cơm bồi Minh Hóa, miến lươn đồng... nhưng để nhắc tới một thứ có thể làm nổi bật vị ngon của những món ăn khác thì phải kể tới muối cheo.
Có thể sánh ngang về hương vị với muối tôm Tây Ninh nhưng lại kém hơn về độ nổi tiếng, muối cheo Quảng Bình là sự kết hợp của nhiều nguyên liệu dân dã, tạo nên hương vị rất độc đáo. Nó cũng có thể sử dụng trong hầu hết các món ăn.
Trong từ ngữ địa phương của người dân Phong Nha - Kẻ Bàng, “cheo” là từ dùng để chỉ các món chấm được làm bằng muối. Muối cheo được sử dụng ở hầu hết gia đình, nhà hàng ở đây. Các món ăn được chấm cùng muối cheo đều thấy hòa hợp và hương vị như được nâng thêm một bậc.
Những nguyên liệu để làm nên món muối cheo Quảng Bình khá đơn giản hầu hết đều có sẵn trong các gia đình. Chính vì thế mà hương vị của muối cheo luôn có sự biến đổi, không nơi nào giống nơi nào. Dù có sự khác biệt nhưng nhìn chung các nguyên liệu cần phải có đó là rau húng quế, lá chanh, tiêu xanh và ớt xanh, tất cả được giã với muối tinh. Muối cheo khi ăn có mùi thơm, vị cay, dùng cùng thịt nướng tăng thêm hương vị cho các món ăn. Tùy vào khẩu vị của bạn mà điều chỉnh việc nêm nếm sao cho cân bằng nhất.
Bạn có thể làm muối cheo ngay tại nhà. Chuẩn bị 2 – 3 lá húng quế và một vài lá chanh, 1 thìa cà phê muối hạt hoặc muối tinh, 1/2 thìa cà phê đường tinh luyện, 1/2 thìa cà phê bột nêm, 2 - 3 quả ớt xanh, một nhánh nhỏ hạt tiêu vỏ xanh. Bạn cho tất cả nguyên liệu vào cối rồi giã nhuyễn, hoặc sử dụng máy xay cũng được.
Muối cheo Quảng Bình ngon nhất khi ăn với gà đồi (gà chạy bộ) nướng. Món gà vàng ươm được nướng vừa tới với lớp da giòn cùng thịt bên trong mọng nước, chấm cùng ít muối cheo sẽ làm vị giác của bạn thực sự bùng nổ. Đây cũng là món ăn đặc sản của vùng đất Quảng Bình mà nhất định bạn phải thử khi đặt chân đến đây.
Ngoài gà nướng, các món nướng khác như thịt heo nướng, bò nướng, cá nướng... đều có thể chấm cùng với muối cheo Quảng Bình để thêm dậy vị và làm cho món ăn trở nên đậm đà.