Ảnh minh họa.
Mần trầu được biết đến là loại cỏ nhiệt đới, mọc phổ biến ở nhiều nơi, thường gặp ở bờ ruộng, ven đường, bãi hoang. Cỏ mần trầu thường được sử dụng để làm thức ăn cho gia súc. Tuy nhiên, ít ai biết được rằng cỏ mần trầu còn là một vị thuốc quý trong Đông y.
Theo lương y Nguyễn Đình Cự, Hội Đông y tỉnh Thái Bình, cỏ mần trầu là cây thuốc quý, dạng thảo, sống hàng năm, cao 15-90cm, có rễ mọc khỏe. Thân mần trầu bò dài ở gốc, phân nhánh, sau mọc thẳng đứng thành bụi; lá mọc so le, hình dải nhọn. Cụm hoa mần trầu là bông xẻ ngón có 5-7 nhánh dài mọc tỏa tròn đều ở đầu cuống chung và có 1-2 nhánh xếp thấp hơn ở dưới, mỗi nhánh mang nhiều hoa. Quả mần trầu thuôn dài, gần như có ba cạnh.
"Cỏ mần trầu có vị ngọt, hơi đắng, tính bình, có tác dụng hạ nhiệt, làm ra mồ hôi, tiêu viêm, trừ thấp, cầm máu, tán ứ, làm mát gan.
Mần trầu dùng toàn cây tươi hay khô cho các trường hợp chướng bụng, tiểu tiện không thông, phong thấp, sốt rét, sốt, gan nóng, huyết áp cao.
Ngoài ra, theo Đông y, cỏ mần trầu vào kinh can, thông hành huyết, bổ khí, tăng cường sinh lực, chữa được chứng lao lực" , lương y Nguyễn Đình Cự cho hay.
Cỏ mần trầu phơi khô sẽ bảo quản được lâu hơn. Ảnh minh họa.
Một số bài thuốc khác từ cỏ mần trầu
Chữa cao huyết áp
Dùng khoảng 500g cỏ mần trầu rửa thật sạch rồi giã nát.
Trộn chung với 1 bát nước rồi vắt lấy nước cốt.
Dùng nước cốt để uống mỗi ngày 2 lần.
Phòng bệnh viêm não truyền nhiễm
Lấy 30g cỏ mần trầu hãm như nước trà và uống trong ngày.
Dùng 3 ngày liên tục sau đó nghỉ 10 ngày và tiếp tục chu kỳ 3 ngày tiếp theo.
Điều trị viêm gan gây vàng da
Chuẩn bị: 60g cỏ mần trầu và 30g rễ tổ kén đực.
Cho nguyên liệu vào nấu trong ấm nước rồi uống hàng ngày.
Viêm tinh hoàn
Chuẩn bị: 60g cỏ mần trầu tươi và 10 cùi vải.
Dùng nguyên liệu sắc lên cho tinh chất tan ra trong nước rồi dùng để uống hàng ngày.
Chữa cảm, sốt nóng, nổi mẩn đỏ, tiểu ít
Chuẩn bị: 16g cỏ mần trầu, 16g rễ cỏ tranh.
Dùng tất cả nguyên liệu sắc trong một ấm nước và dùng uống hết trong ngày.
Chữa sỏi tiết niệu
Chuẩn bị nguyên liệu: 40g cỏ mần trầu, 20g bông mã đề, 8g chi tử, 8g mộc thông, 20 lá tre, 8g cam thảo, 8g cù mạch, 16g sinh địa, 12g hương phụ chế.
Cho tất cả nguyên liệu trong 1 thang thuốc đem đi sắc và chia ra uống 3 lần trong ngày.
Chữa bạc tóc
Chuẩn bị: 10g cỏ mần trầu, 15g ngũ gia bì, 15g đỗ trọng, 25g rễ khúc khắc, 5g cam thảo và 5g nhân trần.
Dùng tất cả nguyên liệu sắc uống trong 1 ngày, nhớ uống trước khi ăn tầm 15 phút.
Chữa đại tiện ra máu đen
Chuẩn bị: mỗi thứ 1 nắm (cỏ mần trầu, cam thảo nam, muồng trâu, cây ké, rễ tranh, trắc bách diệp, rau má), 2 nắm cỏ mực, 9 lá ngải cứu, 5 củ sả, 3 lát gừng, 2 muỗng than tóc.
Cho tất cả nguyên liệu vào nồi sắc, đổ ngập nước rồi nấu cho đến khi còn 2 chén.
Chia ra uống 2 lần mỗi ngày.
Bài thuốc chữa nóng sốt, môi nứt, tưa lưỡi
Chuẩn bị: mỗi loại 1 nắm gồm cỏ mần trầu, rau bồ ngót, rau má, cỏ mực, rễ tranh, lá muồng trâu, rau sam; 2 khoanh bí đao, 1 muỗng đậu xanh.
Bỏ tất cả vào ấm nấu cho nước cạn còn 2 bát thì tắt bếp.
Chia phần thuốc thu được ra làm 2 lần uống trong ngày.
Ngoài ra, theo các chuyên gia Đông y, không chỉ người Việt Nam thích dùng các bài thuốc dân gian từ cỏ mần trầu mà nhiều nước khác ở khu vực Á châu và Nam Mỹ cũng dùng loại cây này để trị bệnh. Ở Malaysia, nước ép cỏ mần trầu được dùng cho phụ nữ sau khi sinh để mau hết sản dịch và dùng cho bệnh nhân hen suyễn. Người Philippines thì dùng cỏ mần trầu làm thuốc lợi tiểu, chữa kiết lỵ; nước sắc dùng gội đầu sạch gàu, chống rụng tóc. Người dân Bangladesh thì dùng rễ mần trầu kết hợp với một số loại cây khác để điều trị sa tử cung. Người dân Sri Lanka lại dùng cỏ mần trầu giã nát, đắp lên da để trị bong gân. Còn dân Venezuela thì lấy cỏ mần trầu để nấu nước tắm cho trẻ sơ sinh nhằm trị vàng da…
"Để đảm bảo cho việc điều trị bệnh an toàn, cần đảm bảo cỏ mần trầu dùng để chữa bệnh là cỏ sạch, không bị nhiễm thuốc trừ sâu. Tùy theo cơ địa của từng người mà hiệu quả của việc chữa trị có thể có sự khác biệt. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng", lương y Nguyễn Đình Cự khuyến cáo.
