Đó là tiền tỉ thất thoát, cho thuê mặt bằng trái phép... xảy ra tại Cty TNHH Bến xe Miền Đông (Cty BXMĐ). Cho thuê cảng Phú Hữu trái chỉ đạo, định giá tài sản ở Cảng Bến Nghé chưa đúng... xảy ra tại Cty TNHH MTV Cảng Bến Nghé (Cty Cảng Bến Nghé)...
Cty BXMĐ: Hàng tỉ đồng đi đâu?
Theo Thanh tra TPHCM, Cty BXMĐ ký hợp đồng khai thác dịch vụ tại bến xe Miền Đông với 199 đơn vị vận tải, với nhiều loại xe từ 16 - 50 chỗ ngồi. Các đơn vị vận tải đăng ký tuyến với Sở GTVT và khi ra vào bến phải nộp phí dịch vụ, mức phí dịch vụ theo quy định của UBND thành phố, từ 3.100 đồng/ghế, cao nhất là 8.400 đồng/ghế tùy theo số ghế của mỗi xe và cự ly vận tải.
Chọn ngẫu nhiên 58 ngày trong các năm 2015, 2016, 2017 để kiểm tra, lực lượng chức năng bất ngờ khi phát hiện, số lượt xe xuất bến trong ngày nhiều hơn số lượt xe xuất bến được thu phí dịch vụ, dao động từ 97-206 lượt/ngày. Tổng số lượt xe không thu phí dịch vụ khi xuất bến trong 58 ngày là 10.072 lượt. Tính theo đơn giá thấp nhất là 3.100 đồng/ghế và đối với xe ít chỗ nhất là 16 chỗ thì phí dịch vụ của mỗi lần xe xuất bến là 49.600 đồng/lượt.
Như vậy bình quân mỗi ngày có 174 lượt xe xuất bến không thu phí dịch vụ thì Cty BXMĐ đã để “bốc hơi” hơn 8,6 triệu đồng/ngày. Trong 58 ngày kiểm tra ngẫu nhiên, với cách tính trên, Cty BXMĐ đã để “lọt” khoảng 0,5 tỉ đồng. Nếu tính nhiều năm qua, đến thời điểm thanh tra, thì số tiền rất lớn.
Chưa hết, theo thanh tra, năm 2002, Cty BXMĐ được UBND TPHCM giao hơn 62.000m2 làm bến xe, văn phòng làm việc, quầy vé… Thế nhưng, kể từ năm 2005, khi chuyển đổi thành loại hình doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn, Cty BXMĐ đã không đăng ký sử dụng đất và ký hợp đồng thuê đất với Sở TNMT, vi phạm Luật Đất đai.
Mặt khác, Cty BXMĐ cho các siêu thị, dịch vụ ăn uống, quầy vé thuê mướn trong khu vực tòa nhà văn phòng là không đúng quy định. Cơ quan chức năng đã buộc Cty Bến xe Miền Đông nộp hơn 2,4 tỉ đồng, Samco nộp hơn 800 triệu đồng vì cho thuê sai quy định nêu trên. Số tiền đó chỉ tính trong giai đoạn 3 năm tới thời điểm thanh tra.
Mặt khác, Cty “mẹ” Samco cho Cty BXMĐ vay vốn hơn 34 tỉ đồng từ năm 2008 đến thời điểm thanh tra, cũng trật so với quy định của Bộ Tài chính.
Bất tuân chỉ đạo, cho thuê Cảng Phú Hữu
Sai phạm này xảy ra tại “con” của Samco là Cty Cảng Bến Nghé. Theo thanh tra, Cty này được giao sử dụng 2 mặt bằng nhà đất gồm: Khu đất 230.500m2 tại số 9 đường Bến Nghé, phường Tân Thuận Đông, quận 7 (Cảng Bến Nghé) và khu đất hơn 240.000 m2 tại khu phố 4, phường Phú Hữu, quận 9 (Cảng Phú Hữu).
Tại Cảng Phú Hữu, thanh tra phát hiện, Cty Cảng Bến Nghé hợp tác với TCty Tân Cảng Sài Gòn và các cổ đông khác góp vốn thành lập Cty CP Tân Cảng - Phú Hữu để Cty mới này thuê lại toàn bộ cảng Phú Hữu.
Theo kết luận thanh tra, việc hợp tác thành lập pháp nhân mới và cho thuê lại cơ sở hạ tầng nêu trên là không đúng ý kiến của UBND TPHCM. Bởi liên quan cảng Phú Hữu, một cảng quan trọng của thành phố, UBND TP chỉ cho phép Cty Cảng Bến Nghé hợp tác với TCty Tân Cảng Sài Gòn, không phải hợp tác với Cty CP Tân Cảng - Phú Hữu.
Đó là chưa nói, theo Luật Đất đai năm 2013 thì tổ chức thuê đất, ký hợp đồng trả tiền thuê đất hằng năm không có quyền cho thuê tài sản trên đất. Vì vậy, việc Cty Cảng Bến Nghé cho thuê toàn bộ cơ sở hạ tầng của cảng Phú Hữu cũng trật luật.
Tại Cảng Bến Nghé, khi thực hiện cổ phần hóa, Cty Cảng Bến Nghé đã thực hiện chỉ định thầu gói thầu tư vấn đo vẽ hiện trạng và xác định giá trị % còn lại công trình tại cảng này là sai quy định. Việc định giá tài sản, xác định diện tích công trình nhà, đất liên quan việc xác định tài sản giá trị doanh nghiệp do Cty UHY thực hiện đối với Cty Cảng Bến Nghé chưa đúng với thực tế.