Quốc vụ viện Trung Quốc
Ban lãnh đạo quyền lực của Quốc vụ viện Trung Quốc hiện này gồm Thủ tướng Lý Khắc Cường và bốn Phó Thủ tướng lần lượt là Trương Cao Lệ, Lưu Diên Đông, Uông Dương và Mã Khải.
Trong đó, Phó Thủ tướng thường trực Trương Cao Lệ, Phó Thủ tướng phụ trách giáo dục, văn hóa, y tế, khoa học Lưu Diên Đông (nữ) và Phó Thủ tướng phụ trách vận tải công nghiệp, dịch vụ tài chính Mã Khải đều đến tuổi nghỉ hưu.
Theo giới phân tích, Phó Thủ tướng phụ trách nông lâm nghiệp, thủy lợi và thương mại du lịch Uông Dương do được bầu vào Ban thường vụ Bộ chính trị khóa 19 nên có khả năng sẽ chuyển sang nắm quyền tại ủy ban Hội nghị Hiệp thương Chính trị nhân dân Trung Quốc (CPPCC).
Ông Hàn Chính (đeo kính, ngoài cùng, bên trái) trong buổi ra mắt báo chí Ban thường vụ Bộ Chính trị khóa đảng Cộng sản Trung Quốc 19. Ảnh: AP
Cho nên, ngoài ông Lý Khắc Cường có thể sẽ tiếp tục đảm nhiệm vị trí Thủ tướng Quốc vụ viện thì vị trí của ông Trương Cao Lệ được cho sẽ chuyển giao lại cho ông Hàn Chính - ủy viên Ban thường vụ Bộ chính trị. Ông Hàn Chính mới thôi chức Bí thư thành ủy Thượng Hải vào cuối tháng 10 năm nay, thay thế Hàn là ông Lý Cường.
Giới quan sát nhận định, từ hồ sơ công khai về các Phó Thủ tướng của ba kỳ gần nhất có thể thấy, ứng viên Phó Thủ tướng đều là lãnh đạo của những địa phương có nền kinh tế phát triển hoặc là cán bộ thuộc hệ thống Quốc vụ viện có kinh nghiệm phong phú về tài chính và kinh tế ngoại thương như thành viên tổ đảng hoặc Tổng thư ký Quốc vụ viện.
Ví dụ, trước khi trở thành Phó Thủ tướng Quốc vụ viện, ba ông bà Uông Dương, Lưu Diên Đông và Mã Khải lần lượt đảm nhận vị trí Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông, thành viên Tổ đảng Quốc vụ viện phụ trách lĩnh vực khoa học, giáo dục và Tổng thư ký Quốc vụ viện phụ trách quản lý tài chính.
Hay trong giai đoạn ông Ôn Gia Bảo là Thủ tướng, ông Hồi Lương Ngọc vốn là Bí thư tỉnh ủy Giang Tô - đảm nhận vai trò Phó Thủ tướng trong cả hai nhiệm kỳ của ông Ôn Gia Bảo.
Trong nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên của ông Ôn Gia Bảo còn có ba Phó Thủ tướng khác gồm Hoàng Cúc - cựu Bí thư thành ủy Thượng Hải, Tăng Bồi Viêm - cựu Phó Tổng thư ký Tiểu tổ lãnh đạo kinh tế tài chính trung ương, Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách phát triển quốc gia Trung Quốc và Tôn Nghi (nữ) - Thành viên Tổ đảng Quốc vụ viện, có kinh nghiệm dày dặn về kinh tế ngoại thương.
Trong nhiệm kỳ thứ hai, ba Phó Thủ tướng trên được thay thế bằng ba Phó Thủ tướng mới gồm Lý Khắc Cường - cựu Bí thư tỉnh ủy Liêu Ninh, Trương Đức Giang - cựu Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông, Vương Kỳ Sơn - cựu Thị trưởng Bắc Kinh.
Ứng viên sáng giá
Theo giới chuyên gia, các ứng viên sáng giá sẽ trở thành Phó Thủ tướng Quốc vụ viện sau kỳ họp Lưỡng hội (Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc và Hội nghị Chính Hiệp toàn quốc) vào mùa xuân năm sau gồm ông Hồ Xuân Hoa - cựu Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông, bà Tôn Xuân Lan - cựu Trưởng ban Mặt trận thống nhất trung ương, ông Dương Khiết Trì - Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc và ông Lưu Hạc - Chủ nhiệm Văn phòng Tiểu tổ lãnh đạo kinh tế tài chính trung ương.
Ủy viên Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc khóa 19 Hồ Xuân Hoa. Ảnh VCG
Theo đó, hai Phó Thủ tướng hiện nay là Trương Cao Lệ, Uông Dương đều từng là Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông nên trong kỳ lưỡng hội năm sau, có khả năng Hồ Xuân Hoa sẽ trở thành Phó Thủ tướng khóa mới theo tiền lệ này.
Trong khi đó, bà Tôn Xuân Lan sẽ thay thế bà Lưu Diên Đông trở thành Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực khoa học, giáo dục, văn hóa, y tế bởi hai lý do. Thứ nhất, bà Tôn Xuân Lan không chỉ đã đảm nhận vị trí Bí thư thành ủy Thiên Tân - thành phố trực thuộc trung ương với nền kinh tế tương đối phát triển mà còn từng là Trưởng Ban mặt trận thống nhất trung ương như bà Lưu Diên Đông.
Thứ hai, bà Tôn Xuân Lan là thành viên nữ duy nhất trong Bộ chính trị nên được kỳ vọng lớn vào khả năng tiếp nhận vai trò chính trị từ bà Lưu Diên Đông.
Với trường hợp của ông Dương Khiết Trì, nếu ông này thực sự trở thành Phó Thủ tướng, thì đây sẽ là Phó Thủ tướng phụ trách ngoại giao thứ hai của Trung Quốc sau 14 kể từ thời ông Tiền Kỳ Tham - Phó Thủ tướng phụ trách ngoại giao giai đoạn 1993 - 2003.
Ngoài ra, ông Lưu Hạc - Chủ nhiệm Văn phòng Tiểu tổ lãnh đạo kinh tế tài chính trung ương được cho có khả năng thay thế ông Mã Khải, trở thành Phó Thủ tướng phụ trách sản xuất công nghiệp. Một số ý kiến khác cho rằng, Lưu Hạc có thể sẽ thay thế Vương Hộ Ninh, nắm giữ vị trí tại Văn phòng Nghiên cứu Chính sách Trung ương.
Quốc vụ viện tổ chức tiệc mừng kỷ niệm 68 năm ngày thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa