Liên minh châu Âu đã kêu gọi Trung Quốc hợp tác với các nước mở một cuộc điều tra về nguồn gốc của virus corona chủng mới (SARS-CoV-2), đồng thời gia tăng áp lực ngoại giao đối với Bắc Kinh, đòi hỏi phải có sự minh bạch hơn trong dịch Covid-19.
Cuộc gọi từ Chủ tịch Liên minh châu Âu Ursula von der Leyen diễn ra một ngày sau khi trợ lý chính sách đối ngoại của bà, ông Josep Borrell, xác nhận rằng Trung Quốc đã cố gắng gây áp lực lên EU bằng một báo cáo nêu chi tiết các chiến dịch làm sai lệch thông tin của chính phủ Trung Quốc.
Đầu tuần này, chính phủ Thụy Điển cho biết họ đã lên kế hoạch yêu cầu EU mở một cuộc điều tra về nguồn gốc của virus corona chủng mới và cách xử lý đại dịch của Tổ chức Y tế Thế giới WHO. Virus gây chết người này đến nay đã lây nhiễm cho hơn 1,3 triệu người ở châu Âu, chiếm hơn 1/3 trường hợp trên toàn thế giới.
Một nguồn tin ngoại giao châu Âu nói rằng những nỗ lực tuyên truyền của Trung Quốc tại châu Âu đã trực tiếp dẫn đến lập trường cứng rắn của EU. Đồng thời, chính sự không sẵn lòng cam kết điều tra chung này đã dẫn đến nhiều quốc gia đưa ra yêu cầu đối với Trung Quốc.
Khi được hỏi liệu Trung Quốc có nên hợp tác với Liên minh châu Âu để tìm hiểu nguồn gốc dịch Covid-19 không.
Bà Von der Leyen trả lời trên đài CNBC vào ngày 1-5: "Vâng, tôi nghĩ rằng điều này rất quan trọng đối với toàn thế giới nó. Bạn không bao giờ biết được khi nào dịch Covid-19 lại có những đợt bùng phát mới tiếp theo. Vì vậy, sau đã học được "bài học" hiện nay, chúng ta cần hiểu cặn kẽ nguồn cơn của đại dịch để có thể thiết lập một hệ thống cảnh báo sớm".
Bà Von der Leyen đã bác bỏ những lo lắng rằng một cuộc điều tra sẽ làm suy yếu mối quan hệ với Trung Quốc, bà nói rằng: "Tôi không nghĩ vậy, tất cả đều vì lợi ích chung của chúng ta. Ý tôi là, đại dịch này đã gây ra rất nhiều thiệt hại, do đó vì lợi ích của chúng ta, của mỗi quốc gia, ngay từ bây giờ chúng ta nên chuẩn bị tốt hơn vào lần tới".
Bà Von der Leyen đã trao đổi ý kiến với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm 29-4, nói rằng EU sẽ tăng cường hợp tác với Trung Quốc để đánh bại dịch Covid-19.
Trụ sở Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ảnh: Handout.
Thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết Trung Quốc sẽ hợp tác với EU trên tinh thần hợp tác trao đổi và giải quyết dịch bệnh này, đồng thời nhấn mạnh rằng cả Trung Quốc và châu Âu đều ủng hộ chủ nghĩa đa phương, Tân Hoa Xã đưa tin.
Trong khi đó Mỹ kêu gọi một cuộc điều tra về nguồn gốc của virus corona chủng mới. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã có bằng chứng cho thấy virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm ở TP Vũ Hán.
Cộng đồng tình báo Mỹ cũng cho biết họ đang cố gắng xác định xem có mối liên hệ nào giữa phòng thí nghiệm và virus SARS-CoV-2 hay không nhưng xác định rằng virus này không phải do con người tạo ra hoặc biến đổi gen.
Thủ tướng Úc cho biết không có bằng chứng virus corona chủng mới có nguồn gốc từ phòng thí nghiệm Trung Quốc nhưng ông vẫn thúc giục điều tra
Các nhà lãnh đạo châu Âu khác cũng kêu gọi sự minh bạch hơn từ Trung Quốc, bao gồm cả Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel.
"Cảm ơn nhưng thực sự chúng tôi không cần" - đó là câu từ chối của Trung Quốc khi Tổ chức Y tế Thế giới WHO yêu cầu tham gia điều tra về nguồn gốc của Covid-19, đại diện của WHO tại Trung Quốc nói với báo chí như trên.
"Chúng tôi biết rằng hiện có một số quốc gia đang tiến hành điều tra nguồn gốc phát sinh dịch Covid-19 nhưng chúng tôi chưa được mời tham gia" - Tiến sĩ Gauden Galea của WHO cho biết.
"WHO đang đặt ra yêu cầu với các cơ quan y tế và chính quyền trong việc tìm hiểu nguồn gốc của SARS-CoV-2. Điều này rất quan trọng và cả mối liên quan trong việc lây nhiễm giữa người và động vật cần được gấp rút nghiên cứu. Chúng ta cần biết càng nhiều càng tốt về nguồn cơn xảy ra dịch để ngăn chặn sự tái xuất hiện" - TS Galea phân tích rõ các yêu cầu.
Tiến sĩ Galea nói với đài Sky News rằng WHO đã không thể điều tra nhật ký từ hai phòng thí nghiệm. "Tuy nhiên, từ tất cả các bằng chứng có sẵn, các đồng nghiệp của WHO trong hệ thống ba cấp độ của chúng tôi đều tin rằng nguồn gốc SARS- CoV-2 ở tỉnh Vũ Hán và đó là một loại virus tự nhiên, không phải do con người can thiệp" - ông nói.
Tiến sĩ Galea nói thêm:"Chúng tôi chỉ biết những gì Trung Quốc báo cáo cho chúng tôi vào thời điểm đó".