Trump-Vance muốn Mỹ từ bỏ Ukraine, chống Trung Quốc: Chuyên gia lo 'lễ ăn mừng' ở Moscow và Bắc Kinh

Tờ Business Insider đưa tin, ông Donald Trump đã công bố lựa chọn "phó tướng" và có khả năng là người kế thừa sự nghiệp chính trị của mình, Thượng nghị sĩ bang Ohio J.D. Vance, trước sự chào đón nồng nhiệt tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee vào tuần trước.

Nhưng tại các thủ đô châu Âu, việc ông Trump lựa chọn ông Vance đã được đón nhận với mối lo ngại sâu sắc hơn.

Ông Vance, giống như ông Trump, từ lâu đã nghi ngờ về sự cần thiết của cam kết của Mỹ với NATO, vốn là lực lượng chính trong nhiều thập kỷ chống lại Nga ở châu Âu. Ông Vance cũng đặt câu hỏi về sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine trong cuộc chiến chống lại Nga.

Việc Mỹ rút khỏi NATO có thể mở đường cho chiến thắng của Nga ở Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu lo ngại một cuộc tấn công vào chính NATO.

Ông Vance - giống như các đảng viên Cộng hòa khác từng tuyên bố "Ưu tiên châu Á" - muốn Mỹ tập trung vào điều mà ông coi là thách thức lớn hơn nhiều đối với an ninh Mỹ: Trung Quốc.

Trong cuộc phỏng vấn vào tuần trước với Fox News, ông Vance gọi Trung Quốc là "mối đe dọa lớn nhất" đối với Mỹ, đồng thời nói thêm rằng Ukraine là một sự xao lãng.

Ông Vance tuyên bố rằng, Mỹ cần chống lại sức mạnh kinh tế của Trung Quốc và ủng hộ việc tăng thuế đối với Trung Quốc mà ông tuyên bố sẽ giúp thúc đẩy ngành công nghiệp Mỹ.

Theo Business Insider, những người ủng hộ việc tái tập trung vào "mối đe dọa" Trung Quốc tin rằng Mỹ cần lựa chọn các mặt trận một cách cẩn thận. Họ tin rằng Ukraine đang làm cạn kiệt nguồn lực mà Mỹ có thể cần trong cuộc đối đầu với Trung Quốc - quốc gia có quân đội lớn nhất thế giới.

Graeme Thompson - nhà phân tích của công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group có trụ sở tại New York - cho biết: "Việc Trung Quốc xây dựng quân đội nhanh chóng đã thay đổi tính toán, đặc biệt là đối với nhóm 'Ưu tiên châu Á' - những người coi các đồng minh của Mỹ ở châu Âu có thừa khả năng chịu gánh nặng lớn hơn khi nói đến việc phòng thủ của chính họ."

Trung Quốc và Nga tăng cường hợp tác

Nhưng các nhà phân tích cho rằng có một vấn đề lớn với quan điểm đó khi chỉ tập trung vào mối đe dọa do Bắc Kinh gây ra mà bỏ qua mức độ liên kết giữa Trung Quốc và Nga.

"Việc kiềm chế trước sự bành trướng của Nga ở châu Âu sẽ làm suy yếu sự cạnh tranh chiến lược của Mỹ với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chứ không làm tăng thêm sự cạnh tranh đó", nhà phân tích Michael Green tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) và Gabriel Scheinmann - giám đốc điều hành tổ chức phi lợi nhuận Alexander Hamilton Society có trụ sở ở Washington - cho biết trong một bài báo trên tạp chí Foreign Policy (Mỹ) sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022.

Theo các nhà phân tích, không còn là những mối đe dọa riêng lẻ mà Mỹ có thể tách biệt và ưu tiên, Nga và Trung Quốc trên thực tế đang hợp tác chặt chẽ với nhau để thách thức quyền lực toàn cầu của Mỹ. Các quan chức Mỹ nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đã cung cấp cho Nga sự hỗ trợ về ngoại giao, kinh tế và quân sự dưới dạng hàng hóa lưỡng dụng.

Chỉ trong một tháng qua, Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung với đồng minh Belarus của NGa ở khu vực biên giới với NATO. Hải quân Trung Quốc và Nga cũng đã tham gia các cuộc tập trận hải quân chung.

Nhà phân tích Paul Cormarie tại tổ chức tư vấn chính sách toàn cầu phi lợi nhuận RAND Corporation có trụ sở tại California nói với Business Insider: "Mặc dù người ta chắc chắn có thể nói rõ việc đặt ưu tiên hàng đầu về nguồn lực và nỗ lực đối với một khu vực, nhưng việc bỏ qua một trong những mối đe dọa hoàn toàn không có ý nghĩa chiến lược."

Một số chuyên gia, như Hal Brands tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), tin rằng Trung Quốc đang theo dõi cuộc chiến Ukraine một cách cẩn thận để phát hiện những dấu hiệu suy yếu của phương Tây và có thể sẽ phát động chiến dịch nhằm thống nhất đảo Đài Loan với Đại lục nếu Nga chiến thắng.

Theo những người chỉ trích quan điểm của ông Vance, bằng cách cho phép Nga mở rộng lãnh thổ và xây dựng sức mạnh quân sự ở châu Âu, Mỹ sẽ góp phần khuyến khích Bắc Kinh hành động quân sự với đảo Đài Loan.

Đó là mối đe dọa mà các đồng minh của Mỹ ở Đông Á hiểu rõ, với việc Nhật Bản đã viện trợ hàng tỷ USD cho Ukraine, một thất bại của Kiev này sẽ trực tiếp làm tăng mối đe dọa mà nước này phải đối mặt từ Bắc Kinh. Hàn Quốc và đảo Đài Loan (Trung Quốc) cũng đã hỗ trợ Ukraine.

Liệu hai ông Trump và Vance có làm như vậy?

Business Insider nhận định, vẫn còn phải xem nếu đắc cử, hai ông Trump và Vance có thực hiện những tuyên bố hùng biện của họ, giảm hỗ trợ NATO của Mỹ và buộc châu Âu phải trả tiền cho an ninh của chính mình hay không.

Bất chấp những phát ngôn mang tính quá khích trong chiến dịch tranh cử vào năm 2016, ông Trump vẫn tiếp tục ủng hộ NATO trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Bản thân ông Vance cũng từng nói rằng không nên bỏ rơi hoàn toàn các đồng minh của Mỹ ở châu Âu mà chỉ cần đặt họ ở vị trí thấp hơn trong danh sách ưu tiên an ninh của Mỹ.

Nhưng lần này, các nhà quan sát cho rằng, Trump có thể sẽ không được hỗ trợ bởi những nhân vật như H.R. McMaster hay James Mattis - những cựu quan chức trong chính quyền của ông, đóng vai trò là "hàng rào bảo vệ" ngăn cản tổng thống hành động bột phát.

Thay vào đó, ông Trump có thể sẽ được bao quanh bởi những nhân vật như ông Vance - người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc cứng rắn và tập trung vào việc khắc chế Trung Quốc.

John Bolton - cựu Cố vấn an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Trump - tin rằng ông Trump gần như chắc chắn sẽ tìm cách rút Mỹ khỏi NATO nếu tái đắc cử.

Theo các nhà quan sát, nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump có thể dẫn đến "lễ ăn mừng" không chỉ ở Moscow mà còn ở Bắc Kinh nếu hai ông Trump và Vance hành động theo thái độ thù địch như tuyên bố của họ đối với NATO và sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine.