Dưới ánh nắng chói chang của California, Roberto Baggio bước lên, cẩn trọng đặt quả bóng xuống chấm 11m và lùi lại, hít một hơi dài. Hơn 94 nghìn người ở sân vận động Rose Bowl cùng nín thở chờ đợi.

Đó là đã là loạt đá penalty thứ 5 trong trận chung kết World Cup 1994 giữa Italia và Brazil . Baggio được HLV Arrigo Sacchi tin tưởng chọn đá sau cùng. Là một người đá phạt đền thường xuyên ở CLB và ĐTQG, Baggio là một chuyên gia đáng tin cậy. Ngoài vài lần ít ỏi thủ môn đối phương quá xuất sắc, anh hiếm khi nào sút ra ngoài.

Là một phật tử sùng tín, “Tóc đuôi ngựa thần thánh” cũng luôn có được sự thanh thản để không bao giờ bị ảnh hưởng trước áp lực. Trận đấu với Nigeria ở vòng 1/8 chính là một ví dụ. Italia bị dẫn bàn từ phút 15 nhưng nhờ bàn thắng phút 85 của chính Baggio, họ được cứu rỗi. Trong hiệp phụ, lại là Baggio mang chiến thắng về cho đội bóng Thiên thanh với cú sút phạt đền phút 101. Một cú đặt lòng chính xác vào bên trái cầu môn, đánh lừa thủ môn Peter Rufai.

Vì vậy, ở đây, trận chung kết, không một chút nghi ngờ về việc Baggio sẽ đánh bại Claudio Taffarel của Brazil. Thế nhưng điều khó tin đã xảy ra. Baggio kể lại trong tự truyện:

“Tôi biết Taffarel luôn đổ người nên quyết định sẽ sút vào giữa khung thành, chếch lên trên để anh ta không thể cản nó bằng chân. Đây chắc chắn là lựa chọn thông minh, bởi thực tế Taffarel đã đổ người sang bên tay trái và hoàn toàn bị khuất phục. Nhưng thật không may, quả bóng lại bay cao tới 3 mét và vút qua xà ngang. Tôi không biết tại sao lại thế.

Từ khi còn là một đứa trẻ, tôi đã mơ về trận chung kết World Cup giữa Italia và Brazil. Điều duy nhất tôi không bao giờ nghĩ đến là nó lại kết thúc với việc tôi bỏ lỡ một cú phạt đền. Tôi chưa bao giờ sút vọt xà từ chấm 11m. Đó là lần duy nhất”.

Hình ảnh Baggio tay chống nạnh, cúi đầu trong khi các cầu thủ Brazil nhảy nhót ăn mừng là một trong những khoảnh khắc mang tính biểu tượng nhất lịch sử World Cup (đây cũng là tên loạt bài đang được triển khai bởi báo Tiền Phong). 

Trong thời gian thế giới bóng đá bị bào mòn cảm xúc bởi sự thực dụng, Baggio mang tới cái đẹp, một cảm giác thoát tục và tột cùng của sự tận hưởng. Thế nhưng nghiệt ngã thay, không có cái kết lãng mạn nào cho chàng nghệ sỹ, chỉ có phút giây định mệnh biến người hùng thành kẻ tội đồ.

“Tóc đuôi ngựa thần thánh” không bao giờ thôi day dứt về buổi chiều hôm ấy. Anh nói: “Đó là khoảnh khắc tồi tệ nhất sự nghiệp tôi. Nhiều đêm mỗi khi đi ngủ, hình ảnh đó lại hiện ra trong tâm trí. Nếu có thể xóa đi thứ gì đó trong cuộc đời, tôi sẽ chọn nó mà không suy nghĩ”.

2 tháng sau trận chung kết, tờ La Repubblica viết rằng bên trong Baggio là trái tim tan vỡ. Đứa con của Phật không bao giờ tìm thấy niềm vui, sự thanh thản. Cộng thêm đó là chấn thương đầu gối vẫn hành hạ anh từ năm 18 tuổi và sự xung đột về chiến thuật với các HLV, Baggio không thể tìm lại vinh quang như trước. Cuối cùng, nghỉ hưu ở tuổi 37 tại đội bóng khiêm tốn Brescia.

Cảm giác tội lỗi của Baggio càng đè nặng khi người Italia một mực đổ lỗi cho anh, vì anh đá bay chiếc Cúp vàng mà họ hằng mong ước. Azzurri đã dừng bước tại World Cup 1990 được tổ chức ngay trên sân nhà. Giờ họ lại thất bại khi đã vào đến chung kết. Vậy là họ săn đuổi từ trang trại La Chiquita ở Argentina mà anh hay săn vịt trời, đến nhà riêng của anh ở Tuscany rồi theo đến tận đồng cỏ Maremma nơi anh trốn chạy.

Tất cả quên mất rằng trước khi Baggio đưa bóng lên trời, đội trưởng Franco Baresi và tiền đạo Daniele Massaro đều sút hỏng. Có nghĩa là ngay cả khi “Tóc đuôi ngựa thần thánh” đánh bại Taffarel, Brazil vẫn giành chiến thắng nếu hoàn thành cú sút cuối. Lượt đá của Baggio không hề mang ý nghĩa quyết định.

Và người Italia cũng quên luôn chuyện, nếu không những tác động thiên tài của Baggio, Italia đã bị loại từ vòng 1/8, tứ kết hay bán kết. Trong cả 3 trận quan trọng ấy, anh đều ghi bàn thay đổi cục diện trận đấu và kéo Azzurri đi tiếp. Ngoài cú đúp đánh bại Nigeria, Baggio còn đóng vai người hùng với bàn thắng ấn định chiến thắng 2-1 trước Tây Ban Nha ở tứ kết, tiếp tục tỏa sáng rực rỡ với 2 pha lập công để vượt qua Bulgaria tại bán kết.

Chính ở trận đấu với Bulgaria, Baggio đã bị chấn thương đùi và bị thay ra ở phút 71. Nó càng trầm trọng hơn sau chuyến bay kéo dài 6 giờ đến California để chơi trận chung kết, nơi anh tiếp tục chạy trong suốt 120 phút. Có thể đây chính là nguyên nhân khiến anh không có được cú sút hoàn hảo. Nhưng không ai nhớ về chi tiết đó.

Trong trường hợp Italia đăng quang ngôi vô địch, Baggio xứng đáng được ca ngợi là Diego Maradona , người một mình đưa Argentina lên ngôi ở World Cup 1986. Tiếc là điều đó không xảy ra. Và trong nỗi thất vọng, người Italia cần tìm ra kẻ tế thần. Họ chọn Baggio với cú sút của anh.

WORLD CUP 1994

Chủ nhà: Mỹ

Vô địch: Brazil

Á quân: Italia

Vua phá lưới: Hristo Stoichkov (Bulgaria) & Oleg Salenko (Nga) - 6 bàn

Cầu thủ xuất sắc nhất: Romario (Brazil)

Tổng số trận đấu: 52

Tổng số bàn thắng: 141 (2,71 bàn/trận)