Dân Mỹ nghỉ Thanksgiving giống dân Việt đón Tết Nguyên đán. Dân chúng đi lại như mắc cửi y chang người Việt khăn gói quả mướp về quê ăn Tết. Không về đúng tối Thanksgiving, chả còn gì mà ăn.
Hiện có 8 nước theo phong tục này là Argentina, Brazil, Canada, Nhật, Hàn Quốc, Liberia, Thụy Sĩ và Hoa Kỳ.
Tương truyền thời cổ, dân châu Âu ăn mừng mùa màng bội thu, mừng thắng trận, và đôi khi mừng cả vua hết ốm đau, gọi đó là Thanksgiving (Tạ ơn).
Ngày 26/11/1620, một nhóm Pilgrims (hành hương) từ Anh quốc sang châu Mỹ bằng tàu Mayflower, bao gồm102 người Anh, và khoảng 25-30 thủy thủ do William Bradford chỉ huy.
Đi khắp nơi nhưng cuối cùng sau hơn một tháng đã cập bến Plymouth, Massachusetts, nơi có thủ phủ Boston.
Trong 6 tháng đầu tiên, thời tiết khắc nghiệt, cuộc sống thiếu thốn, bệnh dịch đã làm cho 46 người bị chết. Những người sống sót nhờ ăn thịt gà tây hoang và bắp ngô do người dân da đỏ cung cấp.
Năm 1621 họ bội thu mùa màng nên đã làm lễ Tạ Ơn Trời và thuyền trưởng Bradford mời cả dân da đỏ tới dự. Có lẽ đó là Thanksgiving đầu tiên tại Hoa Kỳ và đoàn kết giữa người bản xứ và người phương xa.
Cuộc chiến giữa các di dân Mỹ và đế quốc Anh xảy ra, George Washington thoát khỏi cuộc bao vây ở Valley Forge, ông đã tuyên bố ngày lễ Thanksgiving quốc gia vào ngày 26 tháng 11 năm 1789.
Sau này Tổng thống Abraham Lincoln định ngày cho lễ này hàng năm vào thứ Năm của tuần thứ 4 trong tháng 11.
Hàng năm, học sinh được nghỉ vào thứ Tư, thứ Năm, tràn sang thứ Sáu, và weekend, tổng cộng 5 ngày liền. Công sở chỉ được nghỉ mỗi ngày thứ Năm, nhưng thường là thứ Tư về sớm, thứ Sáu Black Friday, dân nghỉ gần cả tuần nhưng là nghỉ phép.
Hiệp hội Gà tây quốc gia ước tính có khoảng 47 triệu con gà tây sẽ được làm thịt trong lễ Tạ ơn năm nay với khoảng 88% người Mỹ nói sẽ ăn thịt món gà này.
Ước tính tổng số lượng gà tây tiêu thụ sẽ nặng khoảng 690 triệu pound tức là khoảng 313 triệu kg.
Đây là tuần bận rộn nhất trên không, trên biển và trên bộ. Theo ước tính của Hiệp hội xe hơi Hoa Kỳ (AA), vào dịp lễ Tạ ơn năm nay có khoảng 48 triệu người tham gia giao thông với quãng đường trên 50 dặm (80 km) để về với gia đình, có khoảng 43 triệu theo đường bộ.
Thanksgiving năm nay bị phủ màu xám bởi kết quả cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua với tỷ phú Trump thắng tuyệt đối phiếu đại cử tri trong khi Hillary Clinton hơn ông tới 2 triệu phiếu phổ thông. Điều đó nói lên sự chia rẽ trong cử tri và chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến bữa tối đoàn tụ.
Theo thăm dò của CNN, có tới 46% người được hỏi sẽ bàn chuyện bầu cử trong lúc xử gà nướng, khoai tây nghiền và rượu vang.
Số ra cuối tuần rồi, tờ New York Time đăng 19 câu hỏi gợi ý cho những ai muốn bàn chuyện với người thân về khác biệt trong lá phiếu khi quây quần trong dịp nghỉ lễ. CNN cũng gợi ý bạn đọc nên thận trọng khi bàn chuyện không có hồi kết này.
Phải hỏi sao cho khéo léo để không "choảng nhau" trong bàn tiệc khi đã quá chén.
Bữa tối đoàn tụ Thanksgiving của nhiều gia đình Mỹ năm nay có thể sẽ kém vui vì những tranh cãi chính trị. Ảnh: CNN
Bạn đồng nghiệp bên Maryland kể về hiện tượng Trump. Trước bầu cử thấy nhiều poster ủng hộ Clinton nhưng tịnh không thấy cái nào ủng hộ Trump. Có lẽ khu này thuộc về Dân chủ.
Nhưng một hôm anh vác cái iPhone đi dạo, bỗng các điểm wifi hiện lên với cái tên "I support Trump – tôi ủng hộ Trump", anh về nhà đổi luôn tên wifi thành "I do too – tôi cũng vậy" nhưng không nói rõ ủng hộ ai.
Nhìn số lượng wifi và posters, anh đoán "Trump thắng" trong khi bà vợ khùng điên thích Hillary. Sự lặng lẽ của mạng xã hội kể cả tên wifi nguy hiểm hơn nhiều so với "loa phường" Clinton được báo giới ủng hộ.
Anh bảo, nếu có tiệc Thanksgiving cùng với hàng xóm và người thân, chắc chắn câu chuyện Trump - Clinton sẽ hiện về dù không ai mong muốn.
Vì thế những câu hỏi dễ trao đổi sẽ là "Anh có nghĩ tôi phân biệt giới tính hay chủng tộc", "Chị hy vọng gì về tổng thống mới bầu". Khiêu khích chê bai Trump hay Clinton sẽ dễ đưa đến đổ vỡ.
Hoặc chót lao vào đề tài thì nên tránh những tiểu tiết có thể làm hại đến quan hệ cá nhân vì "chính trị chính em" chẳng giải quyết được vấn đề gì, tránh bị mắc bẫy những câu hỏi làm nóng mặt trong khi xơi món gà tây với rượu vang.
Nước Anh vừa có sự kiện rúng động toàn cầu là Brexit được coi là do những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng cầm đầu. Giờ đến lượt Trump lên với những thông điệp tương tự "America first - Hoa Kỳ ưu tiên số 1".
Một số thành viên đảng Cộng hòa đã giận dữ khi Tổng thống Obama đổi tượng bán thân của Winston Churchill trong phòng Bầu dục bằng tượng của Martin L. King.
Nhưng tuần rồi, Trump cũng chẳng kém. Ông dành cho Nigel Farage, vị lãnh đạo tạm thời đảng Độc lập (UKIP) theo Brexit, một sự ngưỡng mộ, đích thân mời Farage sang làm đại sứ Anh tại Mỹ trong khi vị đại sứ Anh đương chức không biết "bỏ vào giỏ" nào. Một Brexit làm việc với Trump-entry sẽ nhịp nhàng cho hai bên bán cầu.
Thanksgiving năm nay, Trump cũng gửi một thông điệp về chữa lành vết thương chia rẽ và đoàn kết.
Tuy nhiên, những gì thấy trên đường phố, những cuộc biểu tình chống ông, rất có thể nhảy vào bàn tiệc tối nay.
Cách đây gần 400 năm những người hành hương từ nước Anh đã đến miền bắc Hoa Kỳ và họ xum họp với cả người da đỏ đón Thanksgiving để tỏ sự đoàn kết. Nhưng những gì xảy ra sau đó với người da đỏ thật bi thảm.
Dường như ngày nay các thế lực ở Anh và Mỹ đang tìm cách lấy lại sự dân chủ "do da trắng" lãnh đạo thông qua xu hướng dân tộc chủ nghĩa.
Thông điệp về chữa lành vết thương của Trump và đoàn kết của thuyền trưởng Bradford có điểm tương đồng nhưng trong thực tế lại khác xa.
Ngày nay Massachusetts có thủ phủ Boston cùng các bang lân cận có nguồn gốc từ nước Anh được gọi là thủ đô tri thức của Hoa Kỳ bởi các trường đại học như MIT, Harvard… ước mơ của bao lớp trẻ toàn cầu được tới đây.
Cho dù thế nào, con thuyền Mayflower cập bến xứ này đã 4 thế kỷ cùng món gà tây trong Thanksgiving đã thay đổi diện mạo của châu lục được gọi là New World - Thế giới mới.
Trump không làm được gì nên chuyện thì nền dân chủ da trắng cũng bị lật nhào sau vài lễ Tạ ơn.
Happy Thanksgiving - Chúc mừng lễ Tạ ơn.