Syria – nước cờ cuối?
Tờ Jerusalem Post đưa tin, hàng trăm người đã thiệt mạng ở Syria trong cuộc chiến kéo dài khoảng 50 km. Từ phía tây Aleppo đến thị trấn Saraqib ở tỉnh Idlib, Syria. Cuộc giao tranh dường như làm tổn hại lực lượng chính quyền Syria do Nga hậu thuẫn đối phó với các khu vực - nơi phiến quân Syria và lực lượng cực đoan do Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ.
Vào thời điểm hiện tại, cả Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang cùng hợp tác đưa ra thỏa thuận cho S-400 và các thỏa thuận năng lượng. Theo các báo cáo, chính quyền Syria đã có được thành công nhất định trong nỗ lực đối phó với các lực lượng cực đoan khác nhau ở Idlib trong những tuần gần đây nhằm tiến tới kiểm soát toàn bộ Syria.
Đây là tháng tâm điểm tăng cường chiến dịch, trong đó chính quyền Syria và không quân Nga đã dần bóp nghẹt Idlib - nơi có hàng trăm ngàn người Syria đã chạy trốn trong những năm qua.
Nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS - từng có quan hệ với tổ chức Al-Qaeda) đã giành quyền kiểm soát thành phố Idlib. Vào tháng 9/2018, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã ký thỏa thuận tại Idlib nhằm tạo ra khu vực phi quân sự giữa hai bên.
Thổ Nhĩ Kỳ đã xây dựng hàng chục điểm giám sát tại Syria. Tuy nhiên, mục tiêu thực sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria là đối phó với lực lượng người Kurd (PKK).
Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng gửi lực lượng nổi dậy Syria nhằm tham gia cuộc chiến tại Libya với hi vọng có thể đánh đuổi lực lượng người Kurd. Hàng triệu người dân Syria sống tại Thổ Nhĩ Kỳ đã hi vọng chính quyền Ankara sẽ có thêm các động thái chấm dứt các cuộc tấn công do Nga hậu thuẫn.
Từ phía Nga và những hậu thuẫn cho Syria
Theo tờ Jerusalem Post, Nga liên tục hỗ trợ chính quyền Syria trong nhiều năm nay trong các cuộc chiến và hi vọng sẽ giúp nước này lấy lại toàn bộ Syria. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đang chiếm đóng một phần ở phía bắc Syria.
Điều này có nghĩa cuộc chiến Idlib hiện tại có thể khiến hai nước rơi vào căng thẳng leo thang. Cả Ankara và Moscow đều tham gia vào câu chuyện chiến tranh dài tập này và vẫn chưa thể có lời giải.
Liên Hợp Quốc một lần nữa lại kêu gọi các bên liên quan chấm dứt các hành động căng thẳng. Trong khi đó, Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria cho biết, có khoảng 205 người đã chết vào tuần trước, UNICEF cũng nói rằng, khoảng 6.500 trẻ em đang chạy trốn hàng ngày và 300.000 người đã bỏ trốn kể từ tháng 12.
Hãng thông tấn Nga TASS và Đài quan sát nhân quyền Syria (SOHR) dẫn tin, một đoàn xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ đã tràn vào Idlib, Syria. Hàng chục phương tiện này có thể giúp ngăn chặn cuộc đụng độ với Nga và các điểm giám sát mới của Thổ Nhĩ Kỳ. Nga cho biết, Idlib đang bị kiểm soát bởi các nhóm vũ trang bất hợp pháp.
Thực tế còn phức tạp hơn.
Ảnh minh họa. Nguồn: The Moscow Times
Ankara luôn cho rằng lực lượng người Kurd luôn đáng lo ngại hơn bao giờ hết và xem họ giống như khủng bố. Nước này cho rằng, Mỹ đang hậu thuẫn lực lượng người Kurd tại phía đông Syria. Sau đó, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã ký thỏa thuận ở phía Đông Syria.
Điều này có nghĩa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga dường như đang chia Syria một cách rõ ràng. Chính phủ Syria không hề mong muốn điều này và họ ắt hẳn chỉ muốn Thổ Nhĩ Kỳ rời đi. Thổ Nhĩ Kỳ muốn Mỹ chấm dứt việc hậu thuẫn cho lực lượng người Kurd tại Đông Syria.
Idlib cũng là nơi trú ngụ của các phần tử khủng bố IS. Nếu Idlib rơi vào chính quyền Syria thì Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị áp lực phải đưa nhiều người chạy trốn khỏi tỉnh. Người đứng đầu Tổ chức khủng bố IS là Abu Bakr al-Baghdadi đã chết trong một trận càn quét của Mỹ tại Idlib vào năm ngoái.
Tờ Jerusalem Post cho rằng, cuộc chiến và áp lực do chính quyền Syria mang lại đã khiến các nhóm đối lập Syria tiến hành các cuộc tấn công nhỏ gần Aleppo - thành phố mà chính quyền này đã mất năm 2016.
Bức tranh tổng thể không phải là một trận chiến lớn trên toàn bộ chiến tuyến trải dài Idlib mà là những trận chiến nhỏ ở một số khu vực nhất định. Điều này có thể là do một số thỏa thuận đã được thực hiện giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga liên quan đến một số lĩnh vực mà chính quyền Syria sẽ hoạt động.
Các lực lượng chính quyền Syria và chỉ huy không quân Nga luôn thận trọng nhằm tránh làm tổn hại lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib và các khu vực lân cận.
Giới chuyên gia đặt ra câu hỏi là liệu cuộc chiến có tiếp tục và tăng cường vào các khu vực khác của Idlib hoặc các khu vực của lực lượng nổi dậy hay khôn? Thổ Nhĩ Kỳ hi vọng rằng, Liên Hợp Quốc, châu Âu và Mỹ sẽ tạo sức ép lên Nga và chính quyền này sẽ phải dừng lại.
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ có lập trường cứng rắn của riêng họ. Họ cần hệ thống tên lửa phòng thủ S-400 của Nga để gia tăng vị trí cùng với đó là không hề muốn có các trạm giám sát của Ankara tại Syria bị suy yếu. Ankara dường như cần phải duy trì tiếp tục thỏa thuận này với Nga tại Libya.
Theo tờ báo, chính quyền Syria biết điều này và họ vẫ tiếp tục duy trì chậm chạp nhưng nhất quán, gây sức ép rồi dừng lại nhằm tạo điều kiện cho Thổ Nhĩ Kỳ giảm căng thẳng trong thời gian này.