Ớt là một trong những loại quả có kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh nhất ở nhóm gia vị trong 9 tháng đầu năm. Theo số liệu thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), xuất khẩu ớt của Việt Nam trong tháng 9 đạt 474 tấn với kim ngạch 1 triệu USD, giảm 39% so với tháng trước. Lào là thị trường xuất khẩu ớt chính của Việt Nam trong tháng 9 đạt 206 tấn, tiếp theo là Trung Quốc 154 tấn.
Lũy kế trong 9 tháng đầu năm Việt Nam đã xuất khẩu được 9.274 tấn ớt, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 22,2 triệu USD, tăng 5,3% về lượng và tăng mạnh 31,8% về kim ngạch so với cùng kỳ. Các thị trường xuất khẩu hàng đầu bao gồm: Trung Quốc và Lào.
Ớt là loại quả không còn xa lạ gì với người tiêu dùng Việt Nam, được bán với mức giá dao động từ 22.000 – 28.000 đồng/kg. Trên thế giới, ớt được trồng trên diện tích khoảng 19,89 triệu ha. Các nước trồng ớt chính là Ấn Độ, Myanmar, Bangladesh, Pakistan, Thái Lan, Việt Nam, Romania, Trung Quốc, Nigeria và Mexico…
Tại Việt Nam, cây ớt ở Đồng Tháp và đặc biệt là ở huyện Thanh Bình được coi là “vựa ớt lớn nhất miền Tây”. Các xã vùng cù lao và các xã vùng ven sông Tiền là những khu vực tập trung nhiều diện tích trồng ớt. Sản lượng ớt tươi hơn 22.500 tấn/năm. Theo thống kê, diện tích trồng ớt ở tỉnh Đồng Tháp hiện có gần 2.000 ha/năm, năng suất bình quân hơn 10 tấn/ha.
Bên cạnh đó, một “thủ phủ” ớt khác của Việt Nam là Lạng Sơn, trong vụ ớt 2023, diện tích trồng ớt trên địa bàn tỉnh đạt hơn 1.479 ha, tăng 91 ha so niên vụ năm 2022. Các giống ớt truyền thống trước đây đã được thay bằng giống ớt cao sản, năng suất bình quân đạt khoảng 300 đến 500 kg/sào.
Trung Quốc giữ vai trò là thị trường xuất khẩu lớn nhất mặt hàng ớt trong những năm gần đây. Theo một số chuyên gia nhận định, do ớt Việt có độ cay cao và có nhiều loại khác nhau như ớt chỉ thiên, ớt hiểm, ớt sừng vàng... đều rất cay nên được thị trường này ưa chuộng.
Trước đó, từ tháng 3/2022, ớt tươi của Việt Nam được xuất khẩu sang Trung Quốc. Các lô hàng ớt tươi đều phải được xử lý kiểm dịch và chú thích rõ các tham số liên quan trong chứng thư kiểm dịch thực vật.
Trong năm 2023, xuất khẩu ớt đạt kim ngạch 20 triệu USD, tương ứng với hơn 10.000 tấn, tăng mạnh 107% so với năm 2022. Việt Nam là một trong những quốc gia sản xuất ớt lớn nhất thế giới.
Tháng 6/2024, Ủy ban châu Âu đã đăng Công báo Quy định số 2024/1662 ký ngày 11/6/2024 về rà soát áp dụng các biện pháp tăng cường kiểm tra bổ sung, biện pháp khẩn cấp quản lý nhập khẩu hàng nông sản, thực phẩm từ các nước thứ 3 vào EU theo quy định 2019/1973.
Cụ thể, các sản phẩm nông sản gồm ớt, thanh long, đậu bắp của Việt Nam tiếp tục bị EU tăng tần suất kiểm tra, siết chặt các điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Trong đó, đối với sản phẩm ớt, EU áp dụng với tần suất kiểm tra 50%; đồng thời kèm theo các lô hàng là Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, kết quả phân tích kiểm nghiệm về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trong sản phẩm. Đây là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.
Do vậy, để tiếp tục xuất khẩu ổn định các mặt hàng nông sản vào thị trường EU, trong đó có ớt, Bộ Công Thương khuyến cáo, các doanh nghiệp sản xuất hàng nông sản, lương thực thực phẩm cần nâng cao công tác quản lý chất lượng sản phẩm, đáp ứng các yêu cầu của thị trường này.