Đến với làng du lịch Tân Hoá, huyện Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình, địa danh vừa nhận giải thưởng "Làng du lịch tốt nhất thế giới" do UNWTO trao tặng, du khách có cơ hội tham quan khu rừng lim hàng trăm năm tuổi.
Ông Trương Quốc Đô sinh năm 1951, tại xã vùng cao Tân Hóa, huyện Minh Hóa, Quảng Bình. Như những người thanh niên ở khu vực này, cuộc đời của ông gắn bó với rừng núi, đặc biệt là cánh rừng lim ngay cạnh nhà.
Ban đầu, ông Đô giữ cây rừng với mục đích để dựng nhà cho con cái, do trước đây không có xi măng, cát, đá,... nhà của người dân ở vùng này đều được dựng từ gỗ.
"Người sinh thì nhiều mà rừng cứ phá thì có khi phá cạn kiệt". Tâm niệm như thế nên ngay từ thời trẻ ông Đô đã không cho phép người dân quanh làng chặt cây gỗ trong rừng.
Sau này, ông Đô đã làm công việc bảo vệ các cây gỗ li, một cách tự nguyện bằng tình yêu mộc mạc. Ngày nắng cũng như ngày mưa, trừ khi mưa bão lớn hoặc có lũ lụt mới có thể cản bước chân của lão nông này vào rừng.
Những người trong làng kể lại, lâm tặc nơi đây chỉ cần nghe đến tên ông đã không muốn đụng vào, bởi không ít người đã bị ông đánh đuổi phải vứt cả cưa máy, cưa xăng giữa rừng.
Cả cuộc đời mình, ông Đô đã đi bộ hàng ngàn cây số đường rừng, lắng tai nghe từng thanh âm nhỏ nhất, phát hiện khu vực nào có tiếng cưa, xẻ sẽ quyết liệt ngăn chặn.
Hiện nay, đã ngoài 70 tuổi, sức khoẻ không còn được như trước nhưng ông Đô vẫn giữ thói quen đi rừng.
Khi được hỏi về cách thức đã thực hiện trong suốt vài chục năm qua để bảo vệ rừng, ông trả lời một cách rất đơn giản: "Rảnh là mình đi thôi. Bất kỳ buổi trưa hay buổi sáng mình đi, lắng tai nghe để xem người ta cưa chặt ở đâu mình ngăn cản. Cứ đi đến khi mệt thì nghỉ. Mùa hè nắng nóng thì đi sớm từ khi mặt trời chưa mọc."
Ông Trương Quốc Đô.
Theo thời gian, rừng Cồn Lim Tân Hoá cây mọc tươi tốt, trở thành cánh rừng già với nhiều loại thân lim cổ thụ có tuổi đời trên trăm năm.
Trang Chicuckiemlam.quangbinh dẫn số liệu, chỉ mới đi thực tế được khoảng 1/2 ha rừng mà đã có gần 40 cây gỗ Lim, cây gỗ lớn đường kính trên 70cm, còn lại là cây có đường kính khoảng từ 30 - 60 cm.
Lim xanh là dòng gỗ quý được Việt Nam xếp loại IIA, là một trong 4 loại gỗ quý thuộc nhóm tứ thiết gồm: đinh, lim, sến và táu. Đây là loại gỗ có độ bền cao, ít bị cong vênh, chất gỗ chắc chắn và cứng và không có mối mọt. Chính vì giá trị của loại gỗ này lớn mà rất được ưa chuộng và có giá khá cao so với các loại gỗ khác.
Tham khảo anh Dũng, một người kinh doanh gỗ lim nhập, trên thị trường hiện nay chủ yếu là lim nhập khẩu từ Nam Phi và Lào. Giá gỗ lim dao động tròn hiện tại ở khoảng 14 triệu đồng/khối, lim xẻ (lim hộp) 28 triệu đồng/khối.
Sống bên cạnh một "kho báu" như vậy, cũng từng nhận được nhiều lời đề nghị mua gỗ nhưng ông Đô đều từ chối. "Bán ăn là mất. Để là còn", ông nói.
Bên trong cánh rừng Lim ở Tân Hoá - Ảnh: Chicuckiemlam.quangbinh
Nhiều chục năm trôi qua, ông Đô và gia đình vẫn sinh sống tại căn nhà đơn sơ, hầu như không có vật dụng giá trị ở bìa rừng lim Tân Hoá.
Lão nông Trương Quốc Đô hiện nay có 13 người con, hơn 40 người cháu và 3 chắt. Một trong số những người con trai của ông Đô là anh Trương Quang Lương, hiện đang cùng ông giữ rừng và phụ trách trông dàn xe ATV phục vụ tour đi xe địa hình thám hiểm rừng lim do Công ty Chua Me Đất (Oxalis) tổ chức.
Nhằm đa dạng hóa các dịch vụ du lịch tại Tân Hóa, đầu năm 2023. Oxalis Adventure đã thiết kế chương trình tour "khám phá ngôi nhà của Kong bằng mô tô địa hình 4 bánh". Theo đó, du khách sẽ tự lái xe mô tô địa hình đi vào trong cánh rừng lim, chạy xe xuyên rừng dưới những tán cây, những con dốc và băng qua suối.
Tour được thiết kế đi theo cung đường mòn đã có sẵn, không đi sâu vào trong rừng, không xâm hại đến cảnh quan và sự phát triển của cây rừng. Du khách tham gia hoạt động này có thể gặp và nói chuyện với ông Trương Quốc Đô để hiểu thêm về tình yêu và tâm huyết bảo vệ rừng của lão nông này.
Nhà ông Đô nằm ở bìa rừng lim hiện nay đang là điểm đỗ xe ATV cho du khách tham quan
Bên trong căn nhà ông Đô đang sinh sống
Hiện tại, rừng lim không chỉ được giao cho gia đình ông Đô mà còn có một số gia đình khác cùng quản lý và chăm sóc. Ông Đô cho biết "Rừng tôi bảo vệ từ trước tới nay. Giờ phân cho ai tôi cũng đi bảo vệ".