Từng được xem là "thung lũng Silicon phương Đông"
Ng Kok Tiong đã làm việc trong ngành bán dẫn được 34 năm và trong suốt thời gian đó, anh chưa bao giờ chứng kiến cảnh tượng nào tương tự ở Malaysia như hiện nay.
Ng Kok Tiong, phó chủ tịch cấp cao của nhà sản xuất chip hàng đầu châu Âu Infineon, đã chỉ ra một hiện tượng mới: ùn tắc giao thông diễn ra hàng ngày giữa Penang và Kulim, khu công nghiệp công nghệ cao đầu tiên của đất nước.
Ng Kok Tiong, cũng là chủ tịch Hiệp hội Chế tạo Chất bán dẫn Malaysia, cho biết giao thông tăng lên rất nhiều vì có quá nhiều nhà máy mọc lên và Malaysia được hưởng lợi khá nhiều từ việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng này.
Chính phủ hiện đang mở rộng đường và có thể sẽ hoàn thành vào năm tới.
Bên cạnh văn phòng của ông ở Kulim, các cần cẩu và xe tải đang bận rộn xây dựng một cơ sở trị giá 7 tỷ USD mà tương lai sẽ trở thành cơ sở sản xuất chip silicon carbide - một loại chất bán dẫn điện được sử dụng trong ô tô điện, tua-bin gió và các ứng dụng nặng khác, cũng như các thiết bị điện tử tiêu dùng.
Quốc gia này sớm trở thành quốc gia dẫn đầu về sản xuất chip ở châu Á nhờ thu hút nhiều nhà sản xuất chip nước ngoài vào những năm 1970. Malaysia thậm chí còn được mệnh danh là "Thung lũng Silicon của phương Đông", nhưng đã mất vị thế vào tay Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) bởi sự nổi lên của Samsung Electronics và Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. vào những năm 1990. Hiện Malaysia đang hy vọng có thể khôi phục trở lại vị thế khi ngành này đẩy mạnh đa dạng hóa sản xuất.
Ngoài khoản đầu tư của Infineon (Đức), Intel của Mỹ có kế hoạch rót 7 tỷ USD vào Malaysia để biến quốc gia này thành cơ sở sản xuất chính của công ty ở châu Á.
Tại khu công nghiệp Bayan Lepas ở phía đông nam đảo Penang, cách Kulim khoảng 40 phút lái xe, Intel đang xây dựng cơ sở lớn nhất về đóng gói chip 3D tiên tiến.
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Malaysia đã đạt mức kỷ lục trong vài năm qua, phần lớn nhờ vào các công ty công nghệ và chip toàn cầu. Quốc gia này đã phê duyệt 71,4 tỷ ringgit (15,25 tỷ USD) vốn FDI trong quý đầu tiên của năm 2023, cao hơn gấp đôi so với 32,4 tỷ ringgit được ghi nhận trong cả năm 2019.
Theo chính phủ, Malaysia hiện kiểm soát 13% thị trường toàn cầu về dịch vụ đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm - và là nguồn xuất khẩu chất bán dẫn lớn thứ 6.
Nhiều lợi thế nhưng cũng lắm cạnh tranh
Tuy nhiên, đất nước này phụ thuộc rất nhiều vào các nhà sản xuất chip nước ngoài để duy trì ngành công nghiệp của mình. Intel, NXP, Infineon, Texas Instruments và Renesas đều đã có mặt ở nước này từ những năm 1970, trong khi các nhà cung cấp dịch vụ thử nghiệm và đóng gói chip của Malaysia như Inari Amertron, Unisem và Carsem chỉ đóng một phần nhỏ trên thị trường toàn cầu.
Vào năm 2020, các nhà cung cấp chip ở Malaysia đã phải chịu lệnh đóng cửa kéo dài hàng tháng do các hạn chế về COVID, gây ra tình trạng tắc nghẽn trong sản xuất chất bán dẫn.
Nhưng với những biến động của đại dịch đã qua, Malaysia hy vọng các nhà đầu tư nước ngoài sẽ nhìn thấy điểm mạnh của mình - cụ thể là địa chính trị tương đối ổn định và ít rủi ro về động đất, bão hoặc các thảm họa thiên nhiên khác.
Hiện nay, Jabil, Micron, Bosch, Western Digital và Lam Research đều đang mở rộng cơ sở sản xuất của họ ở khu vực xung quanh Penang, trải dài từ Kulim ở phía bắc đến Khu công nghiệp Batu Wakan ở phía nam. DHL Express đang xây dựng một số trung tâm hậu cần trong khu vực.
Timothy Archer, Giám đốc điều hành của Lam, nhà sản xuất thiết bị chip hàng đầu của Mỹ, nói với Nikkei Asia rằng Malaysia là một trong “3 trung tâm sản xuất lớn ở châu Á”, cùng với Đài Loan và Hàn Quốc.
Bà Chong, Giám đốc điều hành của Intel Malaysia, đã chỉ ra vị trí thuận lợi của quốc gia này.
“Xét về mặt địa lý và hậu cần, chúng tôi là trung tâm của Đông Nam Á. Ngoài ra, công nhân của chúng tôi có kỹ năng tiếng Anh tốt", bà nói.
Scott Lin, chủ tịch của Marketech International Corp., nhà cung cấp thiết bị và xây dựng cơ sở sản xuất chip hàng đầu cho TSMC, ASML và Vật liệu ứng dụng cho biết: “Chúng tôi hiện đang hoàn thiện dự án sớm xây dựng cơ sở sản xuất mới ở Malaysia hoặc Việt Nam vì nhu cầu của khách hàng. Cho dù chi phí có cao hơn hay không, đó là xu hướng chúng tôi phải tuân theo".
Derek Taylor, người đứng đầu bộ phận tư vấn rủi ro chiến lược ở châu Á tại Marsh, một nhà môi giới và cố vấn rủi ro, nói với Nikkei Asia rằng Malaysia rất muốn nắm bắt cơ hội mở rộng vai trò của mình trong ngành điện tử, mặc dù nước này sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh để giành được đầu tư.
“Có sự cạnh tranh [để thu hút đầu tư] trên khắp châu Á…như Thái Lan hay Ấn Độ", ông nói.
Bên cạnh đó, Malaysia đặc biệt phải đối mặt với một số thách thức, Taylor nói thêm, chỉ ra sự thiếu hụt nhân tài và khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo hạn chế.
Tuy nhiên, bất chấp những rào cản này, Ng Kok Tiong nhận thấy Malaysia và Đông Nam Á nói chung đóng vai trò nổi bật hơn trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn và điện tử.
Ng, người cũng đã làm việc nhiều năm ở Singapore, cho biết: “Malaysia vốn đã rất lớn trong lĩnh vực đóng gói và thử nghiệm chip, trong khi Singapore có một hệ sinh thái sản xuất chip đầu cuối khổng lồ. Kết hợp lại, đó là một trung tâm lớn”.
ASEAN là một nơi rất hấp dẫn để phát triển trong tương lai đối với ngành bán dẫn, Ng Kok Tiong khẳng định.