Ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường trong cơ thể, hoặc khi sử dụng que thử thai tại nhà cho kết quả dương tính (thể hiện qua 2 vạch màu hồng) thì mẹ có thể đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra cũng như nhận những lời khuyên chuyên môn từ bác sĩ. Việc kiểm tra trong giai đoạn đầu mang thai thường sẽ bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và siêu âm. Đây cũng chính là 3 trong số những xét nghiệm mà mẹ sẽ cần thực hiện trong suốt thai kỳ để đảm bảo sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi.
Tam cá nguyệt thứ nhất – 3 tháng đầu
3 tháng đầu được coi là thời gian quan trọng nhất trong quá trình mang thai để tiến hành các sàng lọc trước sinh, nhằm phát hiện sớm một số rối loạn nhiễm sắc thể (NST) ở thai nhi, đặc biệt là rối loạn lệch bội ở các nhiễm sắc thể như 3 NST số 13 gây hội chứng Patau, 3 NST số 18 gây hội chứng Edwards và 3 NST số 21 gây hội chứng Down.
3 tháng đầu là thời điểm quan trọng để tiến hành sàng lọc trước sinh.
Vào tuần thứ 10 của thai kỳ, mẹ bầu sẽ được làm xét nghiệm nhóm máu và công thức máu, kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường máu (HIV, nhiễm virus, viêm gan…). Xét nghiệm nước tiểu nhằm phát hiện sớm đái tháo đường thai kỳ cũng sẽ được thực hiện, từ đó, các bác sĩ sẽ đưa ra những biện pháp phòng tránh cũng như hướng điều trị kịp thời.
Ở tuần 11-14, mẹ bầu sẽ làm xét nghiệm Double Test, đo độ mờ da gáy của thai nhi để tầm soát bệnh lý gây ra do rối loạn NST 13, 18, 21. Lúc này, nếu phát hiện thai nhi có dị tật, các bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu khác để sàng lọc tiếp.
Tam cá nguyệt thứ 2 – 3 tháng giữa
Từ tuần 20-24, mẹ bầu sẽ siêu âm 3D và 4D để xem xét toàn diện hình hài của thai nhi, xác định vị trí nhau bám và độ trưởng thành của bánh nhau cũng như sàng lọc những dị tật bẩm sinh nếu có trong giai đoạn này: sứt môi, chẻ vòm hầu, dị tật tim, chân khoèo, não úng thuỷ… Tuy nhiên, có những dị tật không thể phát hiện trong quá trình siêu âm. Và nếu cần phải ngừng thai thì nên ngừng trước 28 tuần tuổi.
Giai đoạn này, xét nghiệm triple test sẽ được thực hiện (tốt nhất là từ 16-18 tuần) để đánh giá toàn diện về sự phát triển của thai nhi, nguy cơ dị tật ống thần kinh và tiếp tục tầm soát bệnh lý Down. Xét nghiệm dung nạp đường huyết để tầm soát đái tháo đường thai kỳ sẽ được thực hiện từ tuần 24-28 của thai kỳ.
Tam cá nguyệt thứ 3 – 3 tháng cuối
3 tháng cuối thai kỳ là thời gian thai nhi phát triển kích thước nhanh và nhiều nhất. Đây cũng là khoảng thời gian mà thai nhi đã phát triển hoàn toàn nên mẹ cần siêu âm thai thường xuyên hơn.
Khám và theo dõi thai kỳ tại cơ sở, bệnh viện uy tín để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn cho cả mẹ và con.
Ở thai từ 28 tuần tuổi, mẹ cần thực hiện xét nghiệm nước tiểu nhằm phát hiện protein niệu nhằm cảnh báo nguy cơ tiền sản giật (nếu có) kịp thời và siêu âm tối thiểu 1 lần. Siêu âm trong khoảng tuần thai này để xác định ngôi thai (thuận/ngược), đo độ dài tử cung và đánh giá nguy cơ sinh non (nếu có), đo kích thước và cân nặng của thai nhi thông qua các chỉ số chiều dài vòng đầu, cân nặng, chiều dài xương đùi, vòng bụng, vòng đầu…
Ngoài khám thai, siêu âm thai, xét nghiệm nước tiểu, giai đoạn tuần thai thứ 32-36 này mẹ còn cần xét nghiệm máu.
Giai đoạn 32-36 tuần tuổi, mẹ cần khám và siêu âm 2 tuần/lần, thực hiện tương tự các xét nghiệm của giai đoạn trước. Vào tuần từ 35-37, mẹ bầu sẽ được xét nghiệm dịch âm đạo để sàng lọc liên cầu khuẩn nhóm B gây nhiễm khuẩn sơ sinh. Đến giai đoạn 37-39 tuần mẹ cần siêu âm thai 1 tuần/lần. Kể từ tuần 39, 3 ngày 1 lần mẹ sẽ được bác sĩ xem xét dấu hiệu chuyển dạ và tư vấn phương pháp sinh phù hợp. Khi có dấu hiệu chuyển dạ, các cơn gò sẽ tăng dần, tử cung dần mở rộng. Lúc này, bác sĩ gây mê sẽ gặp sản phụ để khám, làm các xét nghiệm máu và tư vấn về các phương pháp giảm đau trước, trong và sau sinh. Monitor tim thai và cơn gò tử cung sẽ được kết nối với sản phụ để hỗ trợ quá trình trước sinh được an toàn hơn.
BS Hồ Văn Thu - Trưởng khoa Phụ Sản bệnh viện Việt Pháp.
BS Thu cho biết, tùy từng trường hợp cụ thể mà các bác sĩ sẽ đưa ra những lời khuyên, tư vấn cho những xét nghiệm cần thiết mà mẹ nên làm để đánh giá thêm và ngăn chặn các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình mang thai. Đặc biệt, các mẹ nằm trong nhóm nguy cơ cao, cần làm đầy đủ các xét nghiệm khi mang thai: mẹ lớn tuổi, có tiền sử tiểu đường, tiền sử thai lưu, thai bất thường và tiền sử gia đình. Bên cạnh đó, BS Thu cũng chia sẻ, việc lựa chọn cơ sở uy tín có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao với trang thiết bị và cơ sở vật chất hiện đại sẽ giúp mẹ yên tâm trong suốt thai kỳ.