Nguyên nhân chính là do các xe không giữ khoảng cách an toàn, tài xế không đủ thời gian để phản ứng.
Không vượt nối đuôi, giữ khoảng cách an toàn
Xe phía trước vượt an toàn không có nghĩa là xe phía sau cũng có thể "tranh thủ" tăng tốc bám đuôi để vượt theo, đặc biệt là trên đường không có dải phân cách cứng với làn ngược chiều.
Lý do là khi các phương tiện đều di chuyển với tốc độ cao, nếu xe phía trước gặp sự cố bất ngờ phanh gấp, tầm quan sát bị hạn chế thì việc vượt nối đuôi dễ khiến xe phía sau không phanh kịp, dẫn đến tai nạn dồn toa hoặc đâm đấu đầu xe chạy theo hướng ngược lại.
Việc vượt nối đuôi nhau trên đường cao tốc cũng chính là không tuân thủ khoảng cách an toàn.
Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ GTVT đã quy định rõ ràng và chi tiết về khoảng cách an toàn giữa hai xe khi tham gia giao thông ứng với từng tốc độ của xe. Theo đó, khoảng cách an toàn giữa hai phương tiện cùng tham gia giao thông cụ thể như sau (trong điều kiện đường khô ráo):
Khi lái xe trên đường, không dễ ước lượng khoảng cách bằng đơn vị mét, nên các tài xế thường áp dụng quy tắc 3 giây để tính khoảng cách an toàn khi lái xe trên đường cao tốc.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong điều kiện bình thường, 3 giây là khoảng thời gian đủ để tài xế kịp phản ứng trước các sự cố như phía trước có xe bị hư hỏng, gặp chướng ngại vật trên đường…
Bản chất của quy tắc 3 giây là khoảng thời gian cần thiết để tài xế dừng xe an toàn sau khi đạp phanh, dựa trên các tính toán tổng hợp về tốc độ phản xạ của người lái, quán tính của xe sau khi phanh để xe có thể dừng lại hoàn toàn và tránh được va chạm.
Để xác định cự ly "3 giây", tài xế hãy tìm một vật cố định bên đường để làm "cột mốc"; đó có thể là biển báo giao thông, cột đèn hay cây cối… Khi xe ngay trước vượt qua "cột mốc", bạn hãy đếm 1... 2... 3… theo nhịp đúng 3 giây.
Sau khi đếm xong, nếu xe tới đúng "cột mốc" thì tức là khoảng cách với xe phía trước đủ an toàn. Ngược lại, nếu chưa đếm hết 3 giây mà đã tới "cột mốc", thì cần đi chậm lại để nới rộng cự ly, đảm bảo khoảng cách an toàn.
Quy tắc 3 giây được áp dụng trong điều kiện thời tiết tốt, trời khô ráo, tầm nhìn thoáng... Trong điều kiện trời mưa, tầm nhìn bị hạn chế thì phải tăng lên thành 6 giây, tức giữ khoảng cách với xe phía trước gấp đôi so với thông thường.
Không vượt nhiều xe cùng lúc
Việc vượt nhiều xe cùng lúc, đặc biệt là xe siêu trọng cũng nguy hiểm như việc vượt nối đuôi, vì việc này dễ khiến tài xế bị khuất tầm quan sát phía trước, chỉ trừ trường hợp các xe này di chuyển chậm thành đoàn ở làn ngoài cùng bên phải.
Ngoài ra, việc vượt nhiều xe cùng lúc sẽ khiến tài xế khó kiểm soát tốc độ, khó xử lý tình huống.
Ảnh minh họa: Tuổi trẻ và Pháp luật
Không nóng vội khi nhập làn, chuyển làn
Khi chưa đạt tốc độ đủ để vượt xe ở làn bên cạnh, chưa đủ khoảng trống an toàn phía trước, tín hiệu xin vượt chưa được tài xế xe chạy ở làn bên cạnh tiếp nhận... mà tài xế vẫn cố tình cho xe tạt sang thì rất dễ dẫn tới va chạm.
Nếu ở làn bên trái là xe siêu trường, siêu trọng, đừng cố lách để vượt lên nhập làn. Trong trường hợp tài xế các xe này đi chậm lại, tạo khoảng cách, có ý nhường đường và phía trước có đủ khoảng trống an toàn, hãy phát tín hiệu cho thấy xe bạn chuẩn bị nhập làn, bằng đèn báo rẽ.
Tuyệt đối không vượt ngay khi vừa ra tín hiệu, khiến tài xế các xe khác chưa chuẩn bị kịp để nhường đường. Khi đã đủ điều kiện an toàn, hãy vượt dứt khoát, tránh tình trạng đi song song với xe phía trước quá lâu.
Sau khi đã vượt và/hoặc chuyển làn, không nên lập tức chuyển làn tiếp, mà cần duy trì đi thẳng, cho đến khi có đủ điều kiện an toàn mới chuyển làn hoặc vượt tiếp xe khác.
Trước khi chuyển làn, bạn cần nhìn thấy toàn bộ phần đầu xe phía sau trong gương chiếu hậu, để tránh tình trạng đầu xuôi mà đuôi không lọt.
Chú ý quan sát biển báo
Vượt phải ở trước lối ra đường cao tốc hoặc điểm chuẩn bị có sự thay đổi làn đường, vượt ở khúc cua, vượt khi đang lên dốc...đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao, vì đó là khi các xe thay đổi tốc độ và/hoặc chuyển hướng.
Do đó, cần quan sát kỹ biển báo để tránh vượt ở các vị trí này, tránh rơi vào tình trạng bị khuất tầm quan sát, dễ gây va chạm.
Không vượt khi xe phía trước đạt tốc độ tối đa
Nếu xe bạn đang chạy với tốc độ gần chạm ngưỡng tối đa cho phép thì việc cố vượt xe phía trước sẽ khiến xe bạn chạy quá tốc độ cho phép, vừa vi phạm luật giao thông, vừa tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Luôn để ý gương chiếu hậu
Để cho phương tiện khác bám sát theo đuôi xe là việc làm nguy hiểm vì có thể trong trường hợp dừng khẩn cấp, xe đằng sau sẽ không có nhiều thời gian để phản ứng và có thể sẽ lao vào xe mình khi có sự cố cần phanh gấp. Tài xế thực tế khó có thể kiểm soát tình huống này, nhưng có thể tránh bằng cách chạy nhanh hơn nếu điều kiện cho phép, hoặc chuyển làn và giảm tốc độ để xe đằng sau vượt.
Quan sát rộng, không đi gần xe lớn
Khi lái xe, người lái cần rèn kỹ năng quan sát dòng phương tiện trên đường để biết nên đi như thế nào là an toàn. Ví dụ, trên những cung đường có các phương tiện tải trọng nặng, kích thước lớn như xe tải, xe container, tài xế nên giữ khoảng cách xa hơn với các phương tiện này, và không đi song song.
Đây là những phương tiện cần nhiều khoảng cách để dừng hẳn so với xe nhỏ trong tình huống khẩn cấp và có thể bị vẫy đuôi, khiến đuôi xe văng về phía trước khi dừng đột ngột.
Bên cạnh đó, nhìn xa về phía trước để có thể nhận biết, nếu các xe phía xa phanh đỏ đèn, tức xe của bạn cũng cần chuẩn bị tâm lý để giảm tốc độ. Không nên phó mặc mọi chuyện cho xe ngay phía trước.
Không sử dụng điện thoại khi lái xe
Việc sử dụng điện thoại khiến tài xế rất dễ mất tập trung khi xe đang chạy ở tốc độ cao. Và chỉ cần “một chớp mắt” là tai nạn có thể xảy ra. Tập trung hoàn toàn vào việc lái xe khi áp lực giao thông tăng cao sẽ có thể hạn chế được tình trạng dồn toa.
