Trong thời gian nhiều năm qua, rất nhiều vụ lừa đảo nhà đầu tư đã xảy ra ở quy mô nghiêm trọng ở nhiều nơi như các vụ vỡ hụi, lừa đảo đa cấp hay liên quan đến tiền ảo gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư, mà trong đó có nhiều người là những người có kinh nghiệm đầu tư lâu năm vẫn sập bẫy các đối tượng lừa đảo.
Nhiều người đổ lỗi cho các đối tượng lừa đảo đã dựng lên chiêu trò lãi suất cao và tạo vỏ bọc bề ngoài bề thế khác nhau, tuy nhiên, tiên trách kỷ. Mấu chốt khiến nhiều người sập bẫy nằm ở chỗ không kiểm soát được lòng tham trước cám dỗ.
Để không dễ dàng sập bẫy những kẻ lừa đảo, bạn cần nhớ rõ 4 quy tắc vàng dưới đây.
Thứ nhất: Không hiểu rõ đối tác thì không tùy tiện kết giao
Binh pháp tôn tử có câu, khi chưa hiểu rõ người thì không được tùy tiện kết giao, biết mình biết người trăm trận trăm thắng. Điều này đòi hỏi trong đầu tư hay làm ăn phải hiểu rõ đối tác cặn kẽ và quá trình này sẽ đòi hỏi rất nhiều thời gian.
Khi làm ăn hay đầu tư với một ai thì cần phải mất rất nhiều thời gian để tìm hiểu đối tác làm ăn, phân tích tỉ mỉ khoản đầu tư và khi đã có đánh giá khá toàn diện qua thời gian dài thì mới có thể đặt quan hệ làm ăn hay đầu tư.
Và mấu chốt ở đây là tìm hiểu nhân sinh quan hay thang giá trị của người đó, anh vì lợi ích của ai trước? Anh đặt lợi ích của mình hay lợi ích của đối tác lên trước?
Thật là đáng lo ngại khi rất nhiều người chỉ cần nhìn vào một hai người quan trọng xuất hiện tại "hội thảo", thấy công ty có cơ ngơi bề thế hay người quen giới thiệu tham gia vào một khoản đầu tư nào đó là đổ xô vào đầu tư mà không tự mình tìm hiểu xem người hay công ty mình hợp tác đầu tư có đáng tin cậy hay không?
Tỷ phú người Mỹ Warrent Buffet có nguyên tắc đó là "chỉ đầu tư vào những gì mình hiểu rõ" thật là một nguyên tắc chí lý.
Thứ nhì: Nhìn xuyên qua hình thức hào nhoáng bên ngoài để thấu hiểu bản chất bên trong
Một bông hoa có thể rất đẹp nhưng trong nhụy hoa có thể đã thối rữa, một tập đoàn với trụ sở hoành tráng có thể là sự che đậy một khối nợ khổng lồ và sắp phá sản. Một người trưng ra những bao tải tiền và cơ ngơi hoành tránh rất có thể là phần lớn có được là do vay nợ lãi suất cao để tạo vỏ bọc bề thế để lừa người tiếp theo cho vay theo kiểu trò chơi Ponzi .
Cái gì mà quá đẹp bên ngoài thì nó thường là sự che đậy một điều gì đó không đẹp bên trong. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần loại bỏ hoàn toàn sự đánh giá đơn thuần một đối tác thông qua vẻ bề ngoài hay cách ăn nói lịch thiệp, sự quen biết của họ với người nổi tiếng để nhìn xuyên thấu bản chất bên trong con người đó.
Và một lần nữa, quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian. Và nếu đối tác thúc giục bạn bỏ vốn đầu tư như thể đó là khoản đầu tư "dễ ăn" thì bạn càng cần cảnh giác.
Thứ ba: Không có gì gọi là "làm giàu không khó"
Trên mặt bằng toàn bộ nền kinh tế, lãi suất gửi tiết kiệm chỉ khoảng 6%/năm, lãi suất cho vay ngân hàng chỉ khoảng 12%/năm, khi ngân hàng cho vay ra doanh nghiệp, tỷ suất sinh lời trên vốn đầu tư bỏ ra (ROI) của nền kinh tế có lẽ chỉ đạt khoảng 15%/năm, doanh nghiệp làm ăn rất hiệu quả như Vinamilk cũng chỉ kiếm được ROE khoảng 35%/năm, vậy mà có những đối tượng chào mời khoản đầu tư hứa hẹn mức sinh lời đến hàng trăm phần trăm một năm thì không có một khoản đầu tư nào trong nền kinh tế có thể duy trì được mức sinh lời cao liên tục bất thường như vậy để trả cho nhà đầu tư?
Chính vì vậy, nhà đầu tư cần tỉnh táo để cảnh giác trong trường hợp này. Nếu lúc này nhà đầu tư vẫn bỏ vốn vào đó, họ cần hiểu là họ đang "đánh bạc" chứ không phải đầu tư, và rất có khả năng là sẽ mất vốn.
Thứ tư: Ra quyết định đầu tư trong bối cảnh tĩnh lặng thay vì ở chốn đông người
Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm có câu thơ rất sâu sắc đó là "Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/ Người khôn người đến chốn lao xao", Nhà phật thì ưa sự hư vô tĩnh lặng. Tại sao những đối tượng lừa đảo thường tổ chức những "hội thảo" đông hàng nghìn người?
Vì ở đó, toàn bộ không khí "hội thảo" bị dẫn dắt bởi "tâm lý đám đông" và cảm xúc, lòng tham sẽ lấn át lý trí, khiến cho việc phán đoán và quyết định sẽ không còn tỉnh táo. Chỉ khi tâm phẳng lặng thì chân tướng sự vật mới hiện rõ, và do đó, khi ra quyết định đầu tư, nhà đầu tư không được để đám đông chi phối.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu và ra quyết định đầu tư cần được thực hiện trong bối cảnh hoàn toàn tĩnh lặng.