NHNN đã ra thông cáo hai quyết định cắt giảm các loại lãi suất điều hành có hiệu lực từ ngày 15/03/2023. Theo đó, lãi suất tái cấp vốn giữ nguyên mức 6%, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5% xuống 3,5%; lãi suất cho vay qua đêm giảm từ 7% xuống 6%. Đồng thời, Nhà nước giảm 0,5% đối với lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND với các lĩnh vực ưu tiên hay các Quỹ tín dụng nhân dân để hỗ trợ kinh tế.
Trước mắt, Agriseco Research đánh giá động thái NHNN giảm lãi suất là tín hiệu tích cực báo hiệu việc dừng thắt chặt tiền tệ. Từ nay đến cuối năm 2023, dư địa giảm lãi suất vẫn còn khi mặt bằng lãi suất, tỷ giá, lạm phát đang ổn định nhưng không lớn do FED vẫn tiếp tục lộ trình tăng lãi suất và giữ lãi suất cao đến cuối năm.
Lãi suất điều hành giảm kỳ vọng thúc đẩy các NHTM chủ động giảm lãi suất huy động, từ đó hạ lãi suất cho vay, giảm thiểu chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, hộ gia đình, thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đồng thời, việc NHNN hạ trần lãi suất cho vay ngắn hạn sẽ giúp doanh nghiệp và người dân các lĩnh vực ưu tiên có thể tiếp cận vốn vay thấp hơn, giải tỏa một phần áp lực lãi vay cao khi huy động vốn. Đội ngũ phân tích cho rằng đây là giải pháp linh hoạt, phù hợp với mục tiêu phục hồi tăng trưởng kinh tế của Chính phủ đề ra.
Xét tới ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán, Agriseco Research đưa ra quan điểm tâm lý thị trường trong ngắn hạn sẽ được ổn định hơn. Nếu nhìn lại các lần NHNN thay đổi giảm lãi suất điều hành trước đó, thị trường chứng khoán thường đón nhận những đợt tăng trong ngắn hạn, sau đó đi vào xu hướng sideway up trước khi vào giai đoạn tăng điểm. Thống kê từ năm 2008, khi NHNN Việt Nam bắt đầu 1 chu kỳ giảm lãi suất thì chứng khoán thường tăng trong 1 năm sau đó với mức tăng bình quân 19%/năm.
Agriseco cũng có đánh giá riêng về những nhóm ngành có liên quan.
Thứ nhất, về nhóm cổ phiếu Chứng khoán, mặt bằng lãi suất tiền gửi hiện nay khả năng đã đạt đỉnh và thực tế đã giảm do 4 Ngân hàng thương mại quốc doanh đã đồng loạt hạ lãi suất huy động các kỳ hạn.
Khi mặt bằng lãi suất giảm sẽ giúp dòng tiền dịch chuyển từ kênh tiền gửi sang kênh chứng khoán giúp cho thanh khoản thị trường chứng khoán tăng lên tác động tích cực đến lợi nhuận các CTCK. Ngoài ra, ngành chứng khoán cũng là ngành có beta cao, rất nhạy với diễn biến thị trường cho nên đây cũng là cơ hội đầu tư ngắn hạn phù hợp.
Tuy nhiên, Agriseco Research khuyến nghị nhà đầu tư cần lưu ý quý 1 năm ngoái là quý cao điểm về lợi nhuận của các CTCK, do đó năm nay khả năng cao lợi nhuận sẽ giảm mạnh nên nhà đầu tư cần cân nhắc thời điểm mua bán phù hợp, tránh áp lực giảm giá từ các thông tin kém tích cực khi kết quả kinh doanh được công bố, cụ thể là nên giải ngân và bán trước khi kết thúc tháng 3.
Thứ hai, về nhóm Ngân hàng, việc giảm lãi suất điều hành sẽ giúp thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào hơn. Cùng với đó, các NHTM cũng có nhiều dư địa và chủ động hơn trong việc giảm lãi suất cho vay và lãi suất huy động.
Việc tác động đến lợi nhuận trong năm 2023 là chưa rõ ràng và triển vọng trong năm sẽ gặp nhiều thách thức khi nhu cầu tín dụng và huy động vốn vẫn thấp đồng thời áp lực nợ xấu gia tăng. Nhà đầu tư có thể tập trung vào các ngân hàng có câu chuyện riêng và chờ đợi thời điểm thích hợp để giải ngân.
Thứ ba, một số nhóm sẽ được hưởng lợi khi phí lãi vay giảm giúp cải thiện lợi nhuận, tuy nhiên cần lưu ý mặt bằng lãi suất bình quân 2022 kể cả giảm vẫn cao hơn so với bình quân 2021. Do đó, chi phí tài chính vẫn là gánh nặng của các doanh nghiệp trong năm nay. Nhìn chung, đối với nhóm vay nợ cao, Agriseco cho rằng khả năng kết quả kinh doanh 2023 vẫn kém tích cực so với 2022 và tác động tích cực đến lợi nhuận có thể phải từ năm 2024 trở đi.
Với các nhóm ngành có tỷ lệ vay nợ cao này, nhà đầu tư nên theo dõi xác định đáy lợi nhuận để tiến hành giải ngân đầu tư. Agriseco Research ước tính ngành Xây dựng có lợi lớn nhất khi lãi suất giảm 1% sẽ khiến lợi nhuận trước thuế toàn ngành tăng khoảng 14% trong điều kiện các nhân tố khác không đổi. Một số ngành khác có mức độ tăng trưởng lợi nhuận tốt khi lãi suất giảm như Sản xuất và phân phối điện, Bán lẻ, Vật liệu xây dựng và Bất động sản.