Phật Giáo Tây Tạng có một kỹ thuật Mật thừa gọi là milam. Trong đó, những người tu hành sẽ ngủ và thực hành yoga ngay trong giấc mơ của họ. Bằng cách xóa nhòa ranh giới giữa đời thực và giấc mơ , milam giúp người tu tập nhận thức được bản chất như huyễn của vạn vật.
Một khi giác ngộ, người tu có thể coi nhẹ mọi điều đem đến phiền não cho mình. Những lo lắng, bi kịch, thậm chí cả cái chết đối với họ chỉ nhẹ tựa một giấc mơ. Theo Đạo Phật, hiểu và tin vào như huyễn giúp cuộc sống trở nên an lạc, tự do và hạnh phúc hơn.
Không khó để nhận thấy milam là một phiên bản của giấc mơ Lucid, hay còn gọi là giấc mơ sáng suốt. Là một trong những khía cạnh bí ẩn nhất của tâm lý học và khoa học thần kinh, trong giấc mơ Lucid bạn sẽ điều khiển được bản thân mình, mơ nhưng biết được mình đang mơ.
Vậy làm thế nào điều đó có thể xảy ra?
Denholm Aspy một nhà tâm lý học công tác tại Đại học Adelaide đã tiếp cận câu hỏi ấy một cách cách khoa học.
Anh cho biết mặc dù giấc mơ Lucid từng được ghi nhận từ hàng ngàn năm trước và trong suốt lịch sử xã hội loài người, phải cho đến tận năm 1975, các nhà nghiên cứu mới xác minh được hiện tượng này bằng những thí nghiệm khéo léo.
Ý tưởng đầu tiên là nhìn vào mắt của những người đang ngủ. Không giống như toàn bộ cơ thể bất động trong giấc ngủ, cơ mắt là thứ vẫn hoạt động.
Lấy cảm hứng từ tác phẩm của nhà văn Celia Green, Keith Hearne, một nhà vật lý trị liệu người Anh cho rằng chuyện động của mắt cho phép những người mơ giấc mơ Lucid giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Hearne theo dõi một người ngủ trong phòng thí nghiệm của ông, hướng dẫn anh ta cách liếc mắt qua trái qua phải theo bài trước khi ngủ.
Khi anh ta đạt được giấc mơ Lucid, Hearne ghi lại các chuyển động mắt có liên quan đến giai đoạn ngủ REM (Rapid Eye Movement – đảo mắt nhanh) này. Nhiều nghiên cứu sau đó đã nhân rộng những phát hiện này của Hearne.
Tuy nhiên, suốt hàng thập kỷ sau đó, tìm ra một phương pháp chính xác hướng dẫn mọi người đạt tới giấc mơ Lucid vẫn rơi vào bế tắc.
Từ năm 1970 tới nay, có khoảng 40 nghiên cứu về chủ đề này. Các phương pháp trong đó chỉ giúp được khoảng 3- 13% người tham gia tỉnh táo ngay trong giấc mơ của họ.
Từ khi còn là một nghiên cứu sinh tiến sĩ, Aspy đã nhận thấy sự giới hạn của các nghiên cứu trước đó.
Một số nghiên cứu có kích thức mẫu quá nhỏ, phương pháp của số còn lại thì không đáng tin. Bởi vậy, anh đã cố gắng khắc phục những điểm yếu này và thực hiện một nghiên cứu đáng tin cậy nhất về giấc mơ Lucid.
Từ năm 1970 tới nay, có khoảng 40 nghiên cứu về giấc mơ Lucid
Aspy sử dụng kỹ thuật MILD (Mnemonic Induction of Lucid Dreams- cảm ứng giấc mơ Lucid), từng được phát triển vào thập niên 1970 bởi nhà tâm lý học người Mỹ Stephen LaBerge. Kỹ thuật này gồm các bước sau để đưa một người vào trạng thái mơ Lucid:
1. Trước khi đi ngủ, đặt báo thức ở thời điểm 5 tiếng đồng hồ sau.
2. Khi báo thức kêu, hãy nhớ lại giấc mơ ngay trước khi bạn tỉnh dậy. Nếu không thể, chỉ cần gợi nhớ lại bất kỳ giấc mơ nào gần đây cũng được.
3. Điều chỉnh lại tư thế nằm thoải mái, tắt đèn và lặp lại câu nói này trong đầu: “Lần sau trong mơ, tôi sẽ nhớ mình đang mơ”. Nhẩm từ nào bạn phải thấu hiểu ý nghĩa của từ đó và tập trung vào ý định nhớ rằng bạn đang mơ.
4. Mỗi khi bạn lặp lại cụm từ ở bước 3, hãy tưởng tượng bạn trở lại giấc mơ bạn nhớ tới ở bước 2, đồng thời vẫn hình dung bản thân bạn nhớ được rằng mình đang mơ.
5. Lặp lại các bước 3 và 4 cho đến khi bạn rơi vào giấc ngủ hoặc chắc chắn rằng ý định ghi nhớ của bạn được thiết lập.
Đảm bảo đây là điều cuối cùng trong tâm trí trước khi bạn đi vào giấc ngủ. Nếu bạn thấy mình liên tục lặp lại ý định ghi nhớ mình đang mơ, đó là một dấu hiệu tốt, nó đã được thiết lập vững chắc trong tâm trí bạn.
Kỹ thuật MILD được đánh giá là hiệu quả nhất trong việc tạo ra giấc mơ Lucid
Trong nghiên cứu của mình, Aspy đã theo dõi 169 tình nguyện viên trên khắp Australia. Những người này được hướng dẫn sử dụng MILD và ghi lại những gì họ trải nghiệm vào sổ.
Kết quả khá ấn tượng, hơn một nửa tình nguyện viên mơ ít nhất 1 giấc mơ Lucid ngay trong tuần đầu tiên thực hành. Tỷ lệ gặp giấc mơ Lucid của họ là từ 1/11 đến 1/6 số đêm ngủ. Đây là những con số cao nhất từ trước đến giờ.
Nghiên cứu còn phát hiện ra một số bí quyết áp dụng kỹ thuật MILD. Đó là số lần bạn lặp lại câu nói không quan trọng, bởi vậy, bạn không cần phải cố gắng nói nhiều. Thay vào đó, thời gian quay trở lại giấc ngủ mới là thứ quyết định.
Trong thực tế, MILD đã hiệu quả gấp đôi khi mọi người ngủ thiếp đi trong vòng 5 phút sau khi ý định ghi nhớ của họ được thiết lập. Điều đó có nghĩa là nếu bạn muốn áp dụng MILD để đạt tới giấc mơ Lucid, bạn phải thử nghiệm để có được mức độ tỉnh táo đúng nhất khi báo thức tắt.
Nó phải đủ dài để cho phép bạn hoàn thành 5 bước thiết lập ý nghĩ muốn ghi nhớ, nhưng không quá dài khiến bạn phải vật lộn để ngủ trở lại.
Thời điểm thực hiện kỹ thuật sau 5 giờ ngủ cũng rất quan trọng. Bời vì hầu hết giấc mơ của chúng ta xảy ra trong khoảng thời gian 2 đến 3 tiếng đồng hồ trước khi thức dậy, và bạn muốn giảm thiểu thời gian giữa việc hoàn thành kỹ thuật MILD và bước vào giấc ngủ REM.
Phải mất một chút luyện tập, nhưng nếu may mắn, bạn có thể đạt tới giấc mơ Lucid bằng kỹ thuật MILD ngay trong đêm đầu tiên. Một khi nhận thức được rằng bạn đang mơ, điều quan trọng là giữ bình tĩnh, vì những cảm xúc mãnh liệt có thể đánh thức bạn.
Một mẹo nữa là khi giấc mơ bắt đầu mờ dần hoặc có vẻ không ổn định, hãy thử cọ xát mạnh hai bàn tay của mình với nhau trong giấc mơ.
Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng chiến lược này hoạt động bởi nó sẽ nhấn chìm tâm trí bạn với những cảm giác từ bên trong giấc mơ, giảm cơ hội não bộ nhận thức được cơ thể vật lý đang ngủ khiến bạn thức tỉnh.
Tỷ lệ thành công của MILD có thể lên tới 1/6
Ngoài niềm vui vô bờ của việc có thể kiến tạo một thế giới tưởng tượng theo ý muốn, giấc mơ Lucid có một loạt các lợi ích tâm lý khác. Đối với một số người, nó có thể giúp họ đối phó với những cơn ác mộng thường xuyên lặp lại.
Bạn cũng có thể sử dụng ước mơ Lucid để chữa lành các chấn thương tâm lý như: đối mặt với những gì đang ám ảnh bạn, làm hòa với kẻ tấn công mình, bạn có thể thoát khỏi tình huống nguy cấp bằng cách bay đi, hoặc thậm chí đơn giản là thức dậy.
Các ứng dụng tiềm năng khác của giấc mơ Lucid bao gồm luyện tập các kỹ năng thể thao vào ban đêm. Nó cũng có thể giúp bạn theo đuổi mơ ước và lấy cảm hứng sáng tạo.
Nhiều người có thể luyện tập và thực hành để mơ Lucid thường xuyên, nó khiến giấc mơ của họ sống động gần như thế giới thực.
Tham khảo Aeon