Huyện Nam Đông hiện kiến nghị UBND tỉnh tháo gỡ khó khăn về nguồn vật liệu xây dựng tự nhiên này, song chưa có phương án giải quyết cụ thể.
Mua cát sỏi khó hơn mua… vàng
TT-Huế đang mùa khô, đây cũng là mùa cao điểm cho hoạt động xây dựng dân dụng. Tuy nhiên, tại huyện miền núi Nam Đông, các công trình xây dựng nhà cửa, đường giao thông nông thôn nối các thôn, xã, cụm dân cư kể từ đầu mùa khô lại đây không còn sôi động như các năm trước.
Nhiều công trình xây dựng rơi vào tình trạng ngưng trệ do khan hiếm trầm trọng nguồn cát sỏi làm vật liệu.
Anh P, một chủ doanh nghiệp xây dựng đóng tại Nam Đông, cho biết, kể từ khi UBND huyện Nam Đông ban hành văn bản chỉ đạo ngưng tận thu nguồn cát sỏi thuộc các vùng khe suối phải khơi thông dòng chảy, nguồn vật liệu tự nhiên này hết sức khan hiếm, không biết phải mua ở đâu cho tiện.
Còn chị Hồ Thị T, dân xã Hương Phú (Nam Đông), kể: gia đình có công trình nhà kèm sân vườn, đường nội bộ kết cấu bê tông. Từ nhiều ngày nay, gia đình đôn đáo khắp huyện tìm nguồn cát sạn phục vụ cho nhóm thợ xây, nhưng chưa biết phải xoay xở thế nào.
“Nếu như ở đồng bằng, cát vùng này thiếu thì có nơi khác cung ứng sang bằng xe tải hoặc ghe thuyền. Còn Nam Đông cách trở núi đèo, xa đồng bằng, một xe cát mua tăng thêm vài trăm ngàn đồng từ Huế lên mà chủ xe tải cũng từ chối chở.
Tình hình này, tui phải cho tạm dừng công trình chứ hết cách. Ai đời, mua cát sạn xây nhà mà còn khó hơn đi mua vàng, mua gạo”, chị T bộc bạch.
Nguồn cát sỏi bỗng khan hiếm còn khiến các dự án giao thông nông thôn có vận dụng nguồn vật liệu tại chỗ từ khe suối tại Nam Đông thời gian tới có nguy cơ bị phá sản.
Một lãnh đạo xã tại Nam Đông cho biết, các năm trước, dự án giao thông nông thôn đều triển khai theo cơ chế đặc thù, đó là tỉnh cấp xi măng về, dân tham gia ngày công, còn huyện và xã vận dụng nguồn cát sỏi khai thác tại chỗ để “đối ứng”.
Tuy nhiên, với việc cấm triệt để về khai thác quy mô lớn nguồn cát sỏi tự nhiên phục vụ công trình như nêu trên, cơ chế đặc thù về phát triển giao thông nông thôn tại Nam Đông sẽ không thể tiếp tục áp dụng.
Huyện kiến nghị, tỉnh im lặng?
Theo ông Trần Quốc Phụng, Chủ tịch UBND huyện Nam Đông, do trữ lượng cát sỏi ít, nên từ trước đến nay, Nam Đông không nằm trong quy hoạch mỏ vật liệu xây dựng của tỉnh.
Từ năm 2012 đến 2016, tỉnh TT-Huế từng cho huyện Nam Đông thí điểm khai thác tận thu nguồn cát sỏi sông suối để cải tạo, khơi thông dòng chảy, thực hiện tại 10 vị trí theo quy hoạch. Sau giai đoạn này, tỉnh yêu cầu dừng, nhưng tại một số địa bàn, người dân mạnh ai nấy làm gây thất thoát nguồn tài nguyên.
Từ thực trạng này, huyện phải siết chặt tình trạng tận thu quá hạn và cấm khai thác lậu, dẫn đến nguồn vật liệu cát sỏi trở nên khan hiếm. “UBND huyện đã kiến nghị lên tỉnh. Từ đó, các sở ngành cũng có đi khảo sát, huyện đã đề xuất 5 vị trí quy hoạch lấy cát sỏi, nhưng hiện tỉnh chưa đồng ý cho thực hiện.
Nếu tình trạng này kéo dài, hoạt động xây dựng cơ bản, đặc biệt là chương trình phát triển giao thông nông thôn năm 2019 sẽ hết sức khó khăn”, ông Phụng nói.