Ảnh: Alamy Stock Photo
Theo một nghiên cứu mới, chim cánh cụt Chinstrap là một trong những loài có giấc ngủ ngắn nhất trong tự nhiên, mỗi ngày chúng có hơn 10.000 giấc ngủ ngắn với mỗi giấc kéo dài 4 giây.
Chim cánh cụt sống trong theo bầy đàn, mỗi đàn có hàng chục nghìn cá thể, phải thường xuyên cảnh giác trước các mối đe dọa tới từ những con chim skua săn mồi và những đàn hàng xóm thù địch đối với tổ của chúng. Hệ quả là giấc ngủ của chúng bị biến đổi đến mức không thể nhận ra - chúng ở giữa trạng thái ngủ và thức, có tổng số thời gian ngủ lên tới 11 giờ mỗi ngày.
Paul-Antoine Libourel, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học thần kinh Lyon ở Pháp nói: “Nó cho thấy rõ ràng tình trạng giấc ngủ bị hạn chế bởi quá trình chọn lọc tự nhiên. Động vật phải đối mặt với sự cân bằng giữa việc ngủ và việc cảnh giác các mối đe dọa. Và những chú chim này đã tìm ra cách để tận dụng lợi thế của việc ngủ trong khi vẫn có thể cảnh giác báo vệ tổ của chúng”.
Được đặt tên theo dải màu đen mỏng chạy dưới mỏ của chúng, chim cánh cụt Chinstrap (Pygoscelis antarcticus) sống trên các hòn đảo quanh Nam Cực. Vào mùa làm tổ, con đực ngồi xổm trên trứng để bảo vệ và giữ ấm trong khi con cái có một chuyến đi săn dài. Trong môi trường hỗn loạn và ồn ào, bất kỳ giấc ngủ nào cũng phải trả giá bằng sự giảm cảnh giác.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu kiểu ngủ của 14 con chim cánh cụt trong một đàn gồm 2.700 cặp sinh sản trên Đảo King George ngoài khơi Nam Cực. Sau khi phẫu thuật cấy các điện cực vào não chim cánh cụt và kết nối chúng với bộ ghi dữ liệu đặt trên lưng, các nhà nghiên cứu đã thả chúng trở lại đảo.
Sau nhiều tuần quan sát, các nhà khoa học đã có bằng chứng thuyết phục về một trong những chiến lược ngủ kỳ lạ nhất của tự nhiên: chim cánh cụt làm tổ có 600 giấc ngủ ngắn mỗi giờ, mỗi giấc ngủ kéo dài trung bình bốn giây. Họ cũng phát hiện ra rằng đôi khi chim cánh cụt chỉ ngủ với một nửa bán cầu não, trong khi bán cầu còn lại vẫn hoạt động. Và tất cả những giấc ngủ ngắn này cộng lại cung cấp chức năng phục hồi não trong cả ngày cho chim cánh cụt.
Giấc ngủ siêu nhỏ (microsleep) đã được phát hiện ở nhiều loài chim và động vật biển khác như hải âu, cá heo, vịt và hải cẩu voi, nhưng không loài nào duy trì trong thời gian dài như chim cánh cụt Chinstrap.
Vladyslav Vyazovskiy, giáo sư sinh lý học về giấc ngủ và Christian Harding, một nhà nghiên cứu về giấc ngủ, đã viết trong một bài bình luận liên quan về phát hiện này: “Chứng minh rằng ngủ theo cách này không gây tổn hại gì cho chim cánh cụt sẽ thách thức cách giải thích hiện nay rằng sự chia nhỏ giấc ngủ sẽ không đảm bảo được chất lượng giấc ngủ tốt”.
