Vấn đề vay tiền trên toàn cầu ngày càng khó khăn khi các ngân hàng trung ương liên tục mua trái phiếu trở lại, có thể gây ra một cú sốc khác đối với các nền kinh tế và thị trường tài chính thế giới. Bloomberg Economics dự đoán các nhà hoạch định chính sách trong Nhóm G-7 sẽ thu hẹp bảng cân đối kế toán của họ khoảng 410 tỷ USD trong thời gian còn lại của năm 2022. Đây là một sự thay đổi đáng kể so với năm ngoái, thêm 2,8 nghìn tỷ USD - nâng tổng mức tăng lên hơn 8 nghìn tỷ USD kể từ khi Covid-19 bùng phát.
Các giao dịch mua tài sản của các Ngân hàng Trung ương trong Nhóm G-7
Làn sóng hỗ trợ tiền tệ đó đã giúp nâng đỡ nền kinh tế và giá tài sản vượt qua giai đoạn sụt giảm. Các ngân hàng trung ương đang cố gắng "kiềm chế" khi lạm phát tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Tác động kép của việc thu hẹp bảng cân đối kế toán và lãi suất cao hơn làm tăng thêm thách thức chưa từng có đối với nền kinh tế toàn cầu, vốn đã bị ảnh hưởng bởi căng thẳng Nga-Ukraine và các chính sách đóng cửa do Covid-19 của Trung Quốc.
"Cú sốc lớn"
Chính sách mới của họ được gọi là thắt chặt định lượng. Điều này đối lập với chính sách nới lỏng định lượng mà các ngân hàng trung ương đã áp dụng trong thời kỳ đại dịch và đại suy thoái, có thể khiến chi phí đi vay cao hơn và làm cạn kiệt thanh khoản.
Hiện tại, lợi suất trái phiếu tăng, giá cổ phiếu giảm và đồng USD mạnh hơn đang thắt chặt các điều kiện tài chính, chưa kể đến việc Fed bắt đầu thúc đẩy tăng lãi suất. Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis SA, cho biết: "Đây là một cú sốc tài chính lớn đối với thế giới. Hậu quả của việc đồng USD giảm tính thanh khoản và tăng giá đã quá rõ ràng".
IMF dự đoán tăng trưởng trong nửa cuối năm 2022 và 2023 thấp hơn so với hồi tháng 1
Fed dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản, cùng với đó, các nhà giao dịch cũng nhận thấy khoảng 250 điểm cơ bản được thắt chặt từ nay đến cuối năm. Các quan chức cũng dự kiến sẽ bắt đầu cắt giảm bảng cân đối kế toán với tốc độ tối đa là 95 tỷ USD một tháng, sự thay đổi này nhanh hơn so với dự kiến hồi đầu năm.
Ngân hàng trung ương Mỹ sẽ tiến tới mục tiêu này bằng cách cho phép nắm giữ trái phiếu chính phủ và trái phiếu được bảo đảm bằng thế chấp, thay vì bán tài sản mà họ đã mua. Các nhà hoạch định chính sách đã để ngỏ lựa chọn, họ có thể bán trái phiếu thế chấp và quay trở lại danh mục đầu tư toàn Kho bạc ở giai đoạn sau.
Vào năm 2013, các kế hoạch trong bảng cân đối kế toán của Fed đã khiến các nhà đầu tư hoang mang và gây ra một giai đoạn hỗn loạn tài chính. Thị trường chứng khoán và giá trị đồng tiền các nền kinh tế mới nổi đã tụt dốc khi nhà đầu tư quốc tế rút vốn. Trong khoảng thời gian này, chính sách đã được thông báo kỹ lưỡng, cả ở Mỹ và các nơi khác. Các nhà quản lý tài sản đã có thời gian để định giá theo các hiệu ứng giá cả, điều này sẽ giảm thiểu cú sốc trên thị trường.
Lần đầu tiên trong lịch sử
Cho đến nay, việc Fed đề xuất dòng tiền chảy ra đã khiến các nhà đầu tư yêu cầu một "tấm đệm" cho rủi ro khi Mỹ sở hữu trái phiếu dài hạn. Phí bảo hiểm có kỳ hạn cũng đang gia tăng, đây là khoản bồi thường bổ sung khi các nhà đầu tư va"ôm" những khoản nợ trong thời gian dài.
Các quan chức Fed cho biết việc nới lỏng định lượng đã giúp giảm lợi suất bằng cách giảm phí bảo hiểm có kỳ hạn, tạo bước đệm cho nền kinh tế trong cuộc suy thoái năm 2020. Các nhà đầu tư dự đoán việc thắt chặt định lượng sẽ có tác dụng ngược lại.
Tốc độ tháo gỡ bảng cân đối kế toán của Fed dự kiến sẽ nhanh hơn gần gấp đôi so với năm 2017, lần cuối cùng họ cắt giảm lượng tài sản nắm giữ. Theo Didier Darcet, nhà quản lý quỹ Gavekal Research, mức độ thu hẹp và quỹ đạo dự kiến này lần đầu tiên xuất hiện trong lịch sử chính sách tiền tệ.
Kathy Jones, giám đốc chiến lược thu nhập cố định tại Charles Schwab & Co., cho biết: "Sự thắt chặt của ngân hàng trung ương đang có xu hướng chậm lại, liệu các ngân hàng trung ương có đẩy chúng ta vào suy thoái hay không vẫn là một vấn đề cần được cân nhắc".
Fed và các ngân hàng trung ương cố gắng mở rộng bảng cân đối kế toán của họ
Một số đang cắt giảm các tài sản rủi ro mà họ có thể dự đoán. Công ty quản lý tài sản Robeco đã mua trái phiếu có thời hạn ngắn và cắt giảm các trái phiếu có lãi suất, tín dụng cao và trái phiếu của thị trường mới nổi vì dự kiến nền kinh tế sẽ tăng trưởng chậm lại hoặc thậm chí suy thoái trong năm nay.
Chiến lược gia Matt King của Citigroup cho biết dòng chảy thanh khoản quan trọng hơn nhiều và có mối tương quan tốt hơn với cổ phiếu. Ông ước tính rằng cứ thắt chặt định lượng 1 nghìn tỷ USD sẽ khiến cổ phiếu sụt giảm khoảng 10% trong 12 tháng tới hoặc lâu hơn.
"Buồn chán"
Đối với Chris Iggo, giám đốc đầu tư của Axa Investment Managers, đây là thời điểm thích hợp để mua trái phiếu như một biện pháp bảo vệ an toàn trong trường hợp cổ phiếu bị ảnh hưởng do thắt chặt định lượng và lãi suất cao hơn. Ông Iggo nói. "Việc tăng thu nhập cố định một cách từ từ khi lợi suất tăng cao cuối cùng sẽ tạo ra một hàng rào hiệu quả hơn trong danh mục đầu tư nhiều tài sản nếu lợi nhuận vốn chủ sở hữu không như mong đợi".
Các chủ ngân hàng trung ương đã lập luận rằng việc thu hẹp bảng cân đối kế toán của họ bằng cách cho phép phát hành trái phiếu không nên quá đột ngột. Quá trình này từng được chủ tịch Fed lúc bấy giờ, cũng là Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ hiện tại, Janet Yellen, mô tả là "buồn chán".
Gene Tannuzzo, người đứng đầu toàn cầu về thu nhập cố định tại Columbia Threadneedle Investments, cho biết, sự kết hợp giữa thắt chặt định lượng, tỷ giá ngắn hạn tăng, đồng USD tăng mạnh, giá hàng hóa cao hơn và sự thu hẹp tài khóa của Mỹ đã khiến nước này và thế giới gặp phải một cơn gió lớn. "Nền kinh tế đang phải đối mặt với rất nhiều điều. Dù không suy thoái, sự tăng trưởng cũng sẽ khá chậm chạp vào cuối năm nay", Tannuzzo cho biết.