Theo báo cáo của Bộ Thương Mại Mỹ vào hôm thứ Năm, GDP của nền kinh tế số 1 thế giới tăng 3,3% trong quý 4/2023, dựa trên dữ liệu được điều chỉnh theo mùa và theo lạm phát.
Con số này giảm so với mức tăng trong quý 3/2023 là 4,9% nhưng cao hơn ước tính của Phố Wall là 2%, cho thấy nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn nhiều so với dự kiến khi Mỹ dễ dàng vượt qua một cuộc suy thoái mà nhiều người cho rằng là không thể tránh khỏi.
GDP của Mỹ trong cả năm 2023 tăng 2,5%, vượt xa triển vọng của Phố Wall vào đầu năm.
GDP Mỹ quý 1/2021-quý 4/2023 (Nguồn: Cục Phân tích kinh tế của Bộ Thương mại Mỹ)
Tốc độ chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ đã giúp thúc đẩy tăng trưởng. Chi tiêu tiêu dùng cá nhân tăng 2,8% trong quý 4 năm ngoái, chỉ giảm nhẹ so với quý trước đó.
Chi tiêu của chính quyền các bang và địa phương cũng đóng góp phần lớn khi chứng kiến mức tăng 3,7%, bên cạnh mức tăng 2,5% trong chi tiêu của chính phủ liên bang. Tổng đầu tư của khu vực tư nhân tăng 2,1% và là một yếu tố quan trọng khác đóng góp vào quý 4 tăng trưởng mạnh mẽ.
Về khía cạnh lạm phát, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) trong năm 2023 tăng 2,7%, giảm so với mức 5,9% của năm 2022. Trong đó, PCE lõi, không bao gồm thực phẩm và năng lượng, tăng 3,2% trong năm ngoái, giảm so với 5,1% của năm trước đó.
Tỷ lệ lạm phát đều thấp hơn nhiều so với quý trước. Lạm phát lõi (lạm phát cơ bản) cơ bản – thước đo lạm phát dài hạn ưa thích Cục Dự trữ Liên bang, đã tăng 2% trong quý 4, trong khi tỷ lệ lạm phat toàn phần là 1,7%.
Thị trường phản ứng khiêm tốn đối với báo cáo này. Hợp đồng tương lai chứng khoán tăng nhẹ trong khi lãi suất trái phiếu kho bạc giảm. Nhưng cả thị trường chứng khoán và trái phiếu Mỹ đều tăng điểm – một dấu hiệu cho thấy Phố Wall tin rằng nền kinh tế vẫn đang hướng tới “hạ cánh mềm” với mức tăng trưởng ổn định và lạm phát thấp hơn.
Báo cáo GDP kết thúc một năm mà hầu hết các nhà kinh tế gần như chắc chắn rằng Mỹ có thể ít nhất sẽ bước vào một cuộc suy thoái nhẹ. Ngay cả Fed cũng đã dự đoán nền kinh tế sẽ “co” nhẹ do áp lực trong ngành ngân hàng vào tháng 3 năm ngoái.
Tuy nhiên, tiêu dùng và thị trường lao động mạnh mẽ đã giúp thúc đẩy nền kinh tế trong suốt cả năm, khiến Fed liên tục tăng lãi suất nhằm giảm lạm phát.
Bước sang năm 2024, hy vọng thoát khỏi suy thoái kinh tế đã chuyển biến khi thị trường dự đoán Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất trong khi lạm phát tiếp tục quay trở lại mục tiêu 2%.
Tuy nhiên, vẫn còn lo ngại rằng nền kinh tế phải đối mặt với nhiều thách thức hơn ở phía trước.
Một số lo lắng xoay quanh tác động chậm trễ của chính sách tiền tệ, đặc biệt là 11 lần tăng lãi suất với tổng 5,25 điểm phần trăm mà Fed đã phê duyệt từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023.
Những lo lắng khác xoay quanh việc người tiêu dùng có thể tiếp tục chi tiêu trong bao lâu khi tiền tiết kiệm giảm dần và gánh nặng nợ lãi cao chồng chất. Đáng chú ý, chi tiêu thâm hụt của chính phủ đã góp phần đáng kể vào tăng trưởng, với tổng số nợ liên bang ở mức 34 nghìn tỷ USD và còn tăng thêm. Thâm hụt ngân sách đã lên tới hơn 500 tỷ đô la trong ba tháng đầu năm tài chính 2024.
Ngoài ra còn có những lo ngại về chính trị khi Mỹ bước vào trung tâm của chiến dịch bầu cử tổng thống, cùng những lo ngại về địa chính trị với bạo lực ở Trung Đông và cuộc xung đột Ukraine.
