Lẩu là món ăn được người dân Trung Quốc vô cùng yêu thích, trong đó tiết vịt tươi là đồ nhúng phổ biến được phục vụ tại nhiều nhà hàng lẩu và rất được lòng các thực khách. Thế nhưng đằng sau món ăn được nhiều người cho là tươi ngon, bổ dưỡng ấy lại là cả một câu chuyện dài.
Mới đây, sự thật kinh hoàng phía sau những đĩa tiết vịt đỏ tươi ở chuỗi nhà hàng lẩu Tiểu Long Khảm (Xiaolongkan) nổi tiếng tại Trung Quốc bị phanh phui khiến cho nhiều người không khỏi hoảng hốt.
Tiết vịt tươi là món ăn được nhiều người Trung Quốc ưa thích
Tiết vịt tươi nhưng chẳng liên quan gì đến vịt
Tiết vịt tươi có màu đỏ tươi, có lẽ điều này đã góp phần tạo nên cảm giác ngon miệng cho người sử dụng. Được biết, tiết vịt tươi nếu ngâm trong nước muối nhạt, ngày thay nước 1 - 2 lần thì có thể giữ độ tươi khoảng 3 ngày mà không bị biến chất. Với thời hạn sử dụng khá ngắn như vậy, làm thế nào để các nhà hàng giữ được độ tươi ngon và màu sắc bắt mắt cho những đĩa tiết vịt?
Để tìm hiểu vấn đề này, phóng viên Tin Tức Thiểm Điện đã giả dạng đến xin việc tại chi nhánh Tiểu Long Khảm Vĩ Đông Tân Đô ở thành phố Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Sau một thời gian đào tạo ngắn, phóng viên đã trở thành nhân viên phục vụ trong cửa hàng và bí mật tiến hành điều tra.
Qua vài ngày quan sát, ước tính món ăn đặc sắc của quán lẩu này - tiết vịt tươi - được bán ra trung bình hơn chục phần mỗi ngày. Tại khu bếp, phóng viên nhìn thấy tiết vịt tươi được đóng trong những chiếc bát sắt nhỏ và để trong tủ lạnh. Khi khách gọi món, đầu bếp sẽ lấy bát tiết vịt trong tủ lạnh ra, dùng dao cắt thành từng miếng rồi đặt ra đĩa phục vụ thực khách.
Vào buổi sáng thứ 10 của cuộc điều tra, khi nhà hàng lẩu còn chưa mở cửa, phóng viên đã vô tình nhìn thấy một thùng tiết vịt ở cửa ra vào. Trong chiếc thùng xốp cũ không có bao bì hay nhãn mác ấy có khoảng 20 bát tiết vịt được bọc trong túi nilon. Nhân viên quán lẩu nói với phóng viên: "Đây là tiết vịt tươi mà chúng ta ăn đấy. Ừ, bán chạy lắm. Có khách gọi tới 5 phần một lúc".
Khi đến giờ mở cửa hàng, phóng viên cùng nhân viên trong cửa hàng bê thùng xốp đựng tiết vịt ra sau bếp. Tại đây, phóng viên phát hiện ra vẫn còn 4 bát tiết vịt hôm qua chưa bán hết. Nhân viên nọ để từng bát tiết vịt mới vào trong tủ lạnh rồi cẩn thận đặt những bát cũ lên trên cùng. Người này tiết lộ: "Cái này không để được lâu. Chỉ cần cậu mang về nhà là nó chảy hết luôn. Bảo quản trong tủ lạnh và chưa động dao vào thì còn đỡ, chỉ cần động nhẹ là nó cũng có thể tan tành. Để trong tủ bảo quản được khoảng 3 - 5 ngày. Cậu muốn ăn tiết vịt hả? Nếu định ăn thì đừng nhé! Nhất định đừng ăn nhé!".
Trong đoạn đối thoại ngắn ngủi, nhân viên nhà bếp 5 lần 7 lượt nhấn mạnh với phóng viên rằng tốt nhất là đừng ăn tiết vịt ở nhà hàng, bởi khi được vận chuyển đến đây thì nó đã là thành phẩm hoàn chỉnh, chẳng ai biết là nó được tạo ra như thế nào và từ những thành phần gì. Người này cũng cho rằng tiết vịt tươi không giống thế này, lúc cắt ra nhìn cũng khác hẳn.
Kết quả báo cáo cho thấy: Không phát hiện thành phần từ vịt
Theo báo cáo của Viện Kiểm tra Thực phẩm và Dược phẩm Sơn Đông, so sánh với tiết vịt tươi được mua ở chợ thì tiết vịt tại cửa hàng Tiểu Long Khảm không có thành phần nào liên quan đến vịt được phát hiện. Trong sản phẩm mẫu được gửi tới kiểm tra chỉ tìm thấy các thành phần có nguồn gốc từ gà, điều đó có nghĩa là thứ người ta thường gọi là tiết vịt thực ra chỉ có chứa thành phần tiết gà.
Những người trong ngành nói với các phóng viên rằng tiết gà thường được sử dụng làm phụ gia thức ăn chăn nuôi và ít khi được sử dụng làm nguyên liệu thực phẩm. Nhưng để đáp ứng nhu cầu sử dụng tiết vịt rất lớn của các thực khách, người ta lựa chọn nguyên liệu thay thế từ gà. Bên cạnh đó, tiết gà là loại thực phẩm có tính nóng, đối với những người có cơ địa nóng nếu ăn tiết gà sẽ khiến một số bệnh phát sinh thường xuyên và nghiêm trọng hơn.
Với hơn 900 chi nhánh trải dài khắp Trung Quốc, thậm chí ở một số thành phố còn trở thành hot trend khiến giới trẻ rủ nhau xếp hàng dài dằng dặc để chờ được xếp bàn ăn, vậy mà Tiểu Long Khảm lại bán "tiết vịt tươi" giả mạo. Thông tin này đã khiến cho dư luận ở đất nước tỷ dân không khỏi xôn xao.
Xưởng sản xuất giữa chốn hoang vu
Phải mất nhiều ngày ròng rã phục kích trước cửa hàng từ sáng sớm, bị mất dấu, bị cắt đuôi... cuối cùng phóng viên cũng lần theo được chiếc xe giao hàng cho Tiểu Long Khảm và tìm được nơi sản xuất những bát tiết vịt giả. Chiếc xe này không chỉ giao hàng cho Tiểu Long Khảm, mà còn là mối quen của một số nhà hàng lẩu khác tại thành phố Tế Nam. Mức giá cho mỗi bát tiết vịt tươi nhà hàng nhập vào là 4 tệ (tương đương 14,2 nghìn đồng) và bán ra trung bình khoảng 12 tệ (tương đương 42,6 nghìn đồng). Theo một số nguồn tin, giá thành phẩm cho mỗi bát tiết vịt này chỉ khoảng vài hào (đơn vị nhỏ hơn tệ, 1 tệ = 3.552 đồng).
Giao hàng cho các nhà hàng xong xuôi, 2 người đàn ông trên chiếc xe vẫn đi vòng vèo khoảng 30 phút, đến gần thôn Bùi Gia, quận Hòe Ấm, thành phố Tế Nam, sau đó rẽ vào một con đường rừng nhỏ hẹp và dừng lại trước một dãy nhà cũ kỹ, dột nát. Thật khó có thể tưởng tượng được nơi hoang vắng, tồi tàn này lại chính là trụ sở của những chiếc xe giao thứ gọi là "tiết vịt tươi" cho các nhà hàng lẩu nổi tiếng.
Từ hình ảnh được drone ghi lại, có thể thấy nơi chiếc xe dừng chân nằm khuất giữa rừng cây, ao hồ, xung quanh chỉ có một vài căn nhà nhỏ, vị trí vô cùng hẻo lánh và có phần bí mật. Phóng viên đi thăm dò khu vực lân cận vài vòng nhưng không phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu nào của việc chăn nuôi gia cầm. Vậy tiết vịt tươi được giao đến các cửa hàng từ đâu mà ra?
Sau khi thất bại trong việc bám đuôi chiếc xe từ lúc rời đại bản doanh đi giao hàng để tìm hiểu kỹ hơn về quy trình sản xuất và thời gian giao hàng của món "tiết vịt tươi", phóng viên quyết định liên hệ trực tiếp với chủ cơ sở qua số điện thoại trên xe chở hàng.
Chốt đơn xong, nhân viên đúng hẹn giao tới 25 bát tiết vịt tươi với giá 100 tệ (tương đương 355 nghìn đồng) theo yêu cầu, đồng thời hướng dẫn khách hàng cách bảo quản lạnh: Tốt nhất là bảo quản ở nhiệt độ -1 độ C, phải đổ tiết vịt theo đúng chiều được hướng dẫn, nếu không thì màu sắc sẽ bị xấu...
Phóng viên nhận thấy lớp trên của những bát tiết vịt tươi này có màu đỏ tươi và lớp dưới có màu nâu, phân lớp rõ ràng. Có lẽ đây chính là lý do tại sao người giao hàng nhắc đi nhắc lại việc để phần tiết vịt có màu đỏ tươi lên trên. Lúc thu tiền, 2 người đàn ông giao hàng liên tục nhấn mạnh rằng thứ họ cung cấp là tiết vịt nguyên chất và là đầu mối của nhiều nhà hàng: "Tôi giao cho hơn 30 nhà hàng cơ".
Thế nhưng, theo báo cáo của Viện Kiểm tra Thực phẩm và Dược phẩm Sơn Đông về tiết vịt tươi ở nhà hàng Tiểu Long Khảm được 2 người này giao trước đó thì sản phẩm này không chứa thành phần nào có nguồn gốc từ vịt. Như vậy có nghĩa là lời mà 2 người đàn ông này nói đều không đúng sự thật.
Nguồn cung cho hàng chục nhà hàng lẩu nổi tiếng
Sau vài ngày ngồi chầu chực, cuối cùng thì phóng viên cũng có thể vào trong căn nhà bí mật của cơ sở cung cấp tiết vịt tươi. Khung cảnh bên trong đó cực kỳ lộn xộn, chỉ thấy đầy những xô, thùng nhựa, thùng xốp, cùng 1 đống túi nilon dính vết tích giống máu, vài gói muối và một số mảnh tiết vụn vương vãi trên nền đất.
Chiếc hộp nhựa màu trắng trong tủ lạnh và chiếc xô màu đỏ còn ngâm 1 ít vật thể nghi là tiết màu nâu. Những chiếc bát (thường dùng để đựng tiết vịt tươi) trống không cũng được ngâm trong thùng nhựa, cảnh tượng vô cùng nhếch nhác, bẩn thỉu.
Nhân viên trong xưởng cho biết: "Đều là vịt do người khác giết, chúng tôi chỉ lấy tiết về chứ không giết mổ. Đến tối đem về cho vào bát rồi cất tủ lạnh, sáng sớm hôm sau thì đi giao hàng thôi".
Người phụ nữ trung niên ở đây vô cùng cảnh giác nhưng vẫn để lộ thông tin tiết vịt tươi thường được mua về vào ban đêm, thế nên phóng viên quyết định ở lại cả đêm để tìm hiểu sự thật.
8h tối, đèn trong dãy 5 căn phòng được bật sáng, thi thoảng lại có người đi ra đi vào. Đến 12h30' tối, đèn trong 3 gian phòng tắt hẳn. Đến gần 1h sáng, bốn bề chìm trong bóng tối. Đúng 7h sáng hôm sau, 2 người đàn ông chất thùng xốp lên xe và bắt đầu đi giao hàng như thường lệ.
Trong đêm hôm ấy, chiếc xe van chở hàng không hề rời đi và không hề có phương tiện nào khác ra vào khu vực xưởng sản xuất. Vậy trong khoảng thời gian từ 8h tối đến sáng sớm, trong những căn phòng ấy đã diễn ra những hoạt động gì, và nguyên liệu sản xuất "tiết vịt tươi" từ đâu mà ra? Tuy đã sử dụng hết những biện pháp nghiệp vụ, nhưng phóng viên vẫn không thể điều tra ra được chân tướng vụ việc.
Bên cạnh đó, còn một điều mà phóng viên không ngờ tới là 25 bát "tiết vịt tươi" đặt mua từ hôm trước nhưng khi để ở nhiệt phòng trong vòng 24 giờ thì vẫn còn rất dẻo.
Cơ sở sản xuất đồ ăn với điều kiện tồi tàn, bẩn thỉu, lộn xộn, không có bất kỳ bao bì hay nhãn hiệu gì, thậm chí còn chứa chất độc hại, vậy nhưng lại ngang nhiên cung cấp loại thực phẩm được nhiều người yêu thích. Ngoài chuỗi nhà hàng lẩu Tiểu Long Khảm nổi tiếng, "xưởng đen" còn cung cấp "tiết vịt tươi" cho hàng chục nhà hàng lớn nhỏ khác. Theo tính toán sơ bộ, mỗi ngày cơ sở này cung cấp khoảng 200 bát, tương đương hơn 100kg "tiết vịt tươi" ra thị trường.
Sau gần 1 tháng theo dõi, phóng viên ước tính thứ gọi là "tiết vịt tươi" được sản xuất trong 1 công xưởng nhỏ như vậy có thể lên đến gần 2.500kg/tháng. Phạm vi giao hàng tỏa ra hàng chục nhà hàng lẩu ở hầu khắp các quận của thành phố Tế Nam.
Kết thúc 2 tháng nằm vùng điều tra, phóng viên Tin Tức Thiểm Điện đã báo cáo vụ việc lên cơ quan chức năng địa phương, và kết quả điều tra sẽ sớm được công bố. Phóng sự kể trên được coi là bề nổi của tảng băng chìm trong ngành sản xuất "thực phẩm đen" ở Trung Quốc, thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận nước này. Đa phần cư dân mạng đều bảy tỏ mong muốn sẽ có thêm nhiều "công xưởng đen" như thế bị vạch trần để người dân có thể giảm thiểu việc nạp thực phẩm bẩn vào cơ thể.