Cụ thể, vào năm 2016, các nhà khoa học, chuyên gia ở Chile bất ngờ thông báo hơn 100 xác ướp của người Chinchorro được tìm thấy ở sa mạc Atacama của Chile có dấu hiệu chuyển thành chất lỏng màu đen một cách kỳ quái.
Các xác ướp Chinchorro có niên đại khoảng 7.000 năm và ở đủ mọi lứa tuổi.
Các xác ướp có niên đại khoảng 7.000 năm. Theo nghiên cứu, những xác ướp này do nhóm người săn bắn - hái lượm người Chinchorro thực hiện, họ sử dụng kỹ thuật ướp xác thậm chí trước người cả Ai Cập cổ đại khoảng 2.000 năm.
Trong khi xác ướp Ai Cập cổ đại đại đa số đều là Pharaoh hoặc những người thuộc tầng lớp thượng lưu, quyền quý thì xác ướp Chinchorro có thể là mọi đối tượng, từ dân thường cho đến quý tộc, từ người lớn, trẻ em, trẻ sơ sinh và cả các thai nhi. Điều này cho thấy xã hội Chinchorro lúc bấy giờ khá bình đẳng.
Bernardo Arriaza tới từ Đại học Tarapaca (Chile), người dẫn đầu nhóm tìm kiếm và khai quật trong 30 năm nói với Los Angeles Times: "Các xác ướp Chinchorro không bị hạn chế như với người Ai Cập. Xã hội này rất dân chủ".
Trước đó, năm 2015, các nhà chức trách địa phương đã đệ đơn lên cơ quan Văn hóa của UNESCO để công nhận các xác ướp này là di sản văn hóa thế giới trước khi chúng bị phá hủy. Tuy nhiên, việc này cũng không thể cứu vãn tình trạng của các xác ướp.
Theo nhiều chuyên gia các xác ướp được bảo tồn nguyên vẹn một cách đáng kinh ngạc là do suốt hàng ngàn năm chúng được chôn vùi dưới lớp cát sâu ở sa mạc Atacama - một nơi không bị ảnh hưởng bởi các trận mưa trong hơn 400 năm.
Kể từ năm 1900, gần 300 xác ướp đã được khai quật dọc theo bờ biển phía Nam Peru và Bắc Chile sau đó được di dời đến các viện nghiên cứu địa phương để bảo quản.
Đầu năm 2015, mọi chuyện bắt đầu trở nên tồi tệ. Các nhà bảo tồn Chile đã tìm mọi giải pháp trong đó có việc nhờ đến các nhà khoa học tại Đại học Harvard nhằm ngăn chặn hiện tượng xác ướp hóa lỏng nhưng không có kết quả. “Chúng tôi chưa từng thấy kiểu phân hủy nào tương tự như vậy trước đây", Ralph Mitchell - nhà sinh học đến từ trường Đại học Harvard cho hay.
Nhiều xác ướp bị biến thành chất sệt màu đen.
Đáng chú ý việc nghiên cứu các mẫu mô của xác ướp cho thấy rất nhiều vi khuẩn đang bò bên dưới - nhưng chúng không phải vi khuẩn cổ đại mà là loại vi khuẩn thường sống trên da người. Chúng đẩy nhanh quá trình phân hủy của các xác ướp. Do đó loại chất nhầy khi xác ướp hóa lỏng bước đầu được cho là do sự phát triển của vi khuẩn bên trong xác ướp.
Mitchell cho biết thêm, trừ khi có thể giữ xác ướp Chinchorros dưới điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, nếu không các vi sinh vật bản địa này sẽ “xơi tái” xác ướp ngay lập tức.
Kỹ thuật ướp xác của người Chinchorro có trước cả người Ai Cập cổ đại những 2.000 năm là một điều phi thường nên chúng ta không thể để các xác ướp bị phá hủy như vậy được.