Ngày 18/9 vừa qua giá xăng RON 92 đã tăng 620 đồng/lít lên mức 17.950 đồng/lít. Theo đó kể từ đầu năm đến nay giá xăng đã được điều chỉnh 12 lần trong đó có 5 lần tăng và 7 lần giảm giá.
Mặc dù giá xăng đã tăng, giảm theo diễn biến của giá thế giới song ý kiến từ một số chuyên gia kinh tế vẫn cho rằng, giá xăng có thể giảm sâu hơn nữa nếu không phải "gánh" quá nhiều thuế, phí.
Theo bảng giá cơ sở được công bố bởi Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam trong ngày 18/9 vừa qua, thời điểm giá xăng dầu được điều chỉnh tăng lên 17,950 đồng/lít giá xăng dầu thế giới ngày 17/9 là 61,58 USD/thùng, giá thế giới (FOB) bình quân 15 ngày là 61,33 USD/thùng.
Giá CIF là 63,83 USD/thùng, giá CIF tính giá cơ sở là 8.899 đồng/lít, giá CIF tính thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt là 8.653 đồng/lít.
Theo đó, thuế nhập khẩu (20%) là 1.731 đồng/lít, thuế tiêu thụ đặc biệt (10%) là 1.038 đồng/lít, thuế bảo vệ môi trường 3.000 đồng/lít, thuế giá trị gia tăng là 1.632 đồng/lít, tổng cộng các khoản thuế là 7.401 đồng, tương đương 41% giá bán lẻ xăng dầu.
Bên cạnh đó, 2 khoản chi phí định mức và lợi nhuận định mức cũng được tính vào giá xăng dầu là 1.350 đồng/lít. Các khoản thuế phí kể trên lên đến 8.751 đồng/lít, tương đương 49% giá bán lẻ xăng dầu.
Thống kê từ đầu năm đến nay cho thấy các khoản thuế, phí kể trên thường chiếm từ 47-52% giá bán lẻ xăng dầu.
Thực tế, giá xăng dầu đã có thể giảm khi lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu xăng dầu trong ASEAN có hiệu lực nhưng từ ngày 1/5 vừa qua giá xăng lại "gánh" đến 3.000 đồng/lít xăng cho thuế bảo vệ môi trường.
Thời điểm đó, Bộ Tài chính khẳng định, việc tăng thuế môi trường lên gấp 3 sẽ không làm tăng giá xăng dầu bán lẻ trong nước mà sẽ bù đắp một phần ngân sách bị thâm hụt và đảm bảo theo đúng các cam kết quốc tế.
“Việc điều chỉnh tăng thuế bảo vệ môi trường như trên sẽ không làm tăng giá xăng, dầu trong nước khi cùng một mặt bằng giá xăng dầu thế giới, cơ cấu thuế trong giá xăng, dầu không tăng mà còn giảm (mức tăng thuế bảo vệ môi trường như trên vẫn thấp hơn mức thuế nhập khẩu giảm do thực hiện theo các cam kết quốc tế)”, lãnh đạo Bộ Tài chính từng khẳng định.
Trước sự bức xúc của dư luận, đến cuối tháng 5/2015, Bộ Tài chính công bố phép so sánh tác động của giảm thuế nhập khẩu từ 35% xuống 20% với tác động của tăng thuế bảo vệ môi trường từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít.
Song thay vì tính giá xăng dầu ở 2 thời điểm phải trên cơ sở mức thuế bảo vệ môi trường là mức cũ và mức mới để so sánh Bộ Tài chính lại quy tất cả các phép tính trên cơ sở mức thuế bảo vệ môi trường mới.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, tổng số thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu dự kiến năm 2015 theo phương án tăng thuế các mặt hàng như đề xuất là khoảng 35.560 tỷ đồng.
Còn năm 2014 là 11.860 tỷ đồng. Như vậy, số thu năm nay ước tăng khoảng 23.720 tỷ đồng/năm.
