Anh Đức cho hay, tối hôm đó, anh cùng người bạn có dùng bữa tối tại nhà hàng. Số tiền ghi trong hoá đơn là gần 400.000 đồng, tuy không nhiều nhưng do thói quen, anh đề nghị được dùng thẻ thanh toán.
Song, nhân viên thu ngân của nhà hàng tỏ ra ngần ngại và mong anh trả bằng tiền mặt, để thuận làm sổ sách.
Không đồng ý, anh Đức vẫn một mực thanh toán hoá đơn bằng thẻ. Lúc này, cô nhân viên mới yêu cầu anh Đức đọc kỹ lại hóa đơn.
Ngay góc dưới tờ giấy này ghi rõ: “Trường hợp thanh toán bằng thẻ cộng thêm 10% phí dịch vụ”.
Bức xúc với cách làm của nhà hàng này nhưng anh Đức đành phải trả bằng tiền mặt, vì không muốn bị tính thêm phí 40.000 đồng.
Theo quy định, khi khách hàng thanh toán qua thẻ thì điểm chấp nhận thẻ (cửa hàng) phải trả cho ngân hàng một mức phí về dịch vụ thanh toán.
Nghĩa là nhờ tiện ích của ngân hàng mà cửa hàng bán được hàng (trong trường hợp khách hàng không mang theo tiền mặt).
Các ngân hàng quy định rõ, mức phí trên sẽ do cửa hàng trả và không được thu thêm của khách. Thế nhưng, chủ các cửa hàng lại đùn đẩy, bắt người tiêu dùng phải chịu.
Một số nơi còn cố tình “hạn chế” khách có nhu cầu thanh toán qua thẻ.
Chị Giang, một nhân viên văn phòng ở quận Hoàn Kiếm, cũng ấm ức phải chịu số tiền phí thanh toán qua thẻ khi mua hàng điện máy tại một trung tâm mua sắm ở phố Nguyễn Trãi.
Chị cho hay, cách đây không lâu chị dọn về nhà mới nên sắm lại toàn bộ đồ điện trong nhà tại trung tâm này, với tổng số tiền hơn 40 triệu đồng.
Trong quá trình làm thủ tục thanh toán, nhân viên thu ngân thông báo, nếu chị thanh toán qua thẻ thì phải chịu toàn bộ tiền phí 10% và nộp bằng tiền mặt tại quầy.
Dù sử dụng thẻ visa thường xuyên nhưng đây là lần đầu tiên chị phải trả phí này. Đàm phán với nhân viên thu ngân không được, chị đành rút ví nộp tiền mặt khoản phí này, vì đã mua trả góp qua thẻ tín dụng.
“Ở đây bán rẻ hơn một chút so với các siêu thị khác, do cạnh tranh gay gắt nên nếu để khách thanh toán qua thẻ, họ phải mất thêm khoản phí”, chị ngậm ngùi.
Hay như trường hợp chị Nguyễn Thị Linh (Ba Đình, Hà Nội) cùng bạn đi mua sắm tại một cửa hàng thời trang ở phố Bà Triệu, khi thanh toán cả hai người đều quẹt thẻ qua POS.
Nhưng nhân viên bán hàng gợi ý hai chị nên thanh toán bằng tiền mặt, hoặc quẹt thẻ chung một lần để bớt tiền phí. Nếu dùng hai thẻ sẽ bị trừ hai lần.
Bức xúc, chị Linh chất vấn tại sao cửa hàng lại treo logo thanh toán thẻ ngoài cửa và máy POS tại bàn thanh toán?
Nhân viên bán hàng trả lời: “Chỉ treo cho nó sang thôi, chứ chủ cửa hàng không thích bọn em quẹt thẻ cho khách”.
Trong thanh toán qua POS, đơn vị chấp nhận thẻ phải là người trả phí dịch vụ cho ngân hàng, với thanh toán thẻ quốc tế ở mức khoảng 2-2,5%, chứ không phải chủ thẻ.
Còn mức phí dịch vụ thanh toán qua POS áp dụng cho thẻ ATM nội địa theo thông lệ từ 0-1%. Mức phí này cũng không thu từ chủ thẻ mà do đơn vị chấp nhận thẻ trả.
Hiện nhiều ngân hàng đã giảm phí này xuống mức 0,5%, để khuyến khích không dùng tiền mặt.
Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành quy chế phát hành, thanh toán, sử dụng và cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoạt động thẻ ngân hàng.
Trong đó quy định rõ, các đơn vị chấp nhận thẻ không được phép thu các phí liên quan đến việc chấp nhận thẻ dưới bất kỳ hình thức nào.
Quy định là vậy, nhưng đến nay, rất ít đơn vị bán hàng bị hủy hợp đồng, bị phạt hành chính. Chủ tịch Câu lạc bộ Pháp chế ngân hàng Trương Thanh Đức cho rằng, các quy định đã rõ, song người dân biết được điều này rất ít.
“Nghìn người thì 1 người biết điều đó, nghìn người biết thì 1 người có ý định báo, nghìn người có ý định, chỉ 1 người hành động.
Có lẽ tất cả đều chấp nhận, thanh toán qua thẻ, thì phải trả giá cho việc chấp hành pháp luật về thuế khoá, giống như câu chuyện muốn lấy hoá đơn VAT thì thường phải trả thêm 10%”, ông Đức nói.
Theo chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng, nếu các chủ thẻ bị yêu cầu trả phí khi thanh toán và chứng minh được việc bị thu phí ngoài này, có thể phản ánh với ngân hàng.
Thực tế, nhiều ngân hàng còn liên kết với các đơn vị chấp nhận thẻ (cửa hàng, siêu thị, doanh nghiệp,... ) để có những chính sách ưu đãi, giảm giá khi mua hàng bằng thẻ, hoặc được chiết khấu 3-5% trên hóa đơn.
