Hiện tượng găm giữ ngoại tệ trong dân đang tăng lên
Tại hội thảo công bố báo cáo tài chính năm 2015 và chỉ dẫn cảnh báo do Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia tổ chức mới đây, Nguyên Thống đốc NHNN Lê Đức Thúy cho rằng thị trường đang tồn tại sự mất cân đối giữa huy động và cho vay VND, giữa huy động và cho vay đồng USD.
“Dù lãi suất huy động ngoại tệ chỉ bằng 0% nhưng vẫn không làm cho người dân chuyển ngoại tệ sang gửi tiền đồng vào ngân hàng. Huy động ngoại tệ vẫn nhiều hơn cho vay.
Điều này chứng tỏ găm giữ ngoại tệ trong dân đang tăng lên, việc đưa lãi suất USD về 0 cũng không làm giảm nhu cầu tích trữ ngoại tệ của thị trường", ông Thúy nêu nhận định.
Cùng quan điểm này, ông Trương Văn Phước – Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia cho biết, việc chống đô la hoá của Việt Nam đã không đạt được mục tiêu khi không làm giảm tỷ lệ đô la hoá xuống, ngược lại tỷ lệ này đang tăng lên.
Theo ông Phước, năm 2015 huy động vốn toàn hệ thống ngân hàng tăng 16,1% so với năm 2014. Trong đó, huy động vốn VND tăng 16,3%, trong khi năm 2014 là 19,3%.
Huy động ngoại tệ tăng 14,3%, chủ yếu tập trung vào 4 tháng cuối năm 2015. Tuy nhiên, so với con số huy động vốn năm 2014 chỉ tăng 4,7% thì mức tăng trên 14% của năm 2015 là đáng kể.
“Nguyên nhân là do Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá, điều này đã tác động tới tâm lý của người dân và họ đã chuyển sang mua ngoại tệ, gửi vào hệ thống ngân hàng.
Điều đó có nghĩa là người dân vẫn đang kỳ vọng từ tỷ giá”, ông Phước nhận định.
Lãi suất có thể tăng 1-2% trong năm nay
Ngoài ra, thị trường tài chính ngân hàng cũng đang vấp phải áp lực về thanh khoản khiến lãi suất huy động/cho vay có chiều hướng tăng từ cuối năm 2015 và vẫn chưa dừng lại.
Nguyên Thống đốc Lê Đức Thúy dự báo áp lực thanh khoản đang có hiện tượng tăng lên. Lãi suất đang tiếp tục tăng và theo tính toán của chúng tôi, có thể tăng 1-2% so với mặt bằng năm 2015.
Như vậy không thể đơn giản nói rằng doanh nghiệp vẫn có thể mở rộng sản xuất kinh doanh một cách bình thường như năm 2015.
Theo số liệu của Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia cho thấy, chất lượng tín dụng có sự cải thiện trong năm 2015, tăng trưởng tín dụng năm 2015 của TCTD là 18%.
Nợ quá hạn là 179.501 tỷ đồng, tỷ lệ nợ quá hạn là 4,4% (năm 2014 là 5,3%). Nợ xấu là 119.660 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ 2,9% (năm 2014 là 3,7%), giá trị tuyệt đối khoảng 120.000 tỷ đồng.
Nhưng nợ xấu bán cho VAMC hiện đã là 243.000 tỷ đồng, gấp đôi số nợ xấu hạch toán trên sổ sách của ngân hàng.
Theo các chuyên gia, cần phải đẩy nhanh xử lý nợ xấu VAMC đã mua, nếu không sẽ gây áp lực cho hệ thống ngân hàng.
Chỉ ra bất cập trong việc vốn cho vay trung và dài hạn tăng nhanh, gây áp lực lên lãi suất, ông Trương Văn Phước cho biết tín dụng trung dài hạn năm 2015 tăng 31,5% là tỷ lệ tăng rất lớn, trong đó nguyên nhân chủ yếu là cho vay bất động sản và một phần nợ được cơ cấu lại theo Quyết định 780, theo đó, nhiều ngân hàng đã thực hiện cơ cấu lại nợ trung dài hạn.
Ông Phước nhận định thêm đáng lẽ lãi suất có điều kiện để giảm thêm nữa, khi lạm phát trong năm 2015 thấp.
Tuy nhiên, do việc phải điều chỉnh lại cơ cấu nguồn vốn, việc sửa đổi Thông tư 36 của Ngân hàng Nhà nước có thể khiến lãi suất tăng.
“Việc cơ quan quản lý ban hành chính sách và thị trường phản ứng chính sách là hợp lý.
Nhưng việc sửa đổi Thông tư 36 là sự đóng góp và tín dụng bất động sản cần phải điều chỉnh lại cho phù hợp”, ông Phước bình luận.
