Dạo quanh một số chợ lớn tại Hà Nội như chợ đầu mối Dịch Vọng, chợ Đồng Xa, chợ Phùng Khoang, chợ Cầu Diễn... , chúng tôi bắt gặp những chai nước mắm giá bèo bán tràn lan. Tại chợ Dịch Vọng, cả 4 cửa hàng bán đồ khô đều kinh doanh loại nước mắm này. Các chai nước mắm được niêm yết giá trên bao bì từ 6.000-6.500 đồng/lít, bán đến tay người tiêu dùng giá “mềm” hơn là 5.000 đồng/lít.
Nước mắm 5.000 đồng/lít có xuất xứ hầu hết từ các thương hiệu Phan Thiết, Phú Quốc, Cát Hải, Nam Hải... , được ghi trên nhãn là sản phẩm “cốt cá cơm” với thành phần rõ ràng “cá biển, nước, muối”, nhưng cơ sở sản xuất lại được đặt tại... Sóc Sơn, Hà Nội. Thậm chí, chúng còn được vứt lộn xộn, thậm chí chổng chơ, lẫn lộn cùng các mặt hàng khác.
Chị Hằng (Xuân Thủy, Cầu Giấy) đã từng mua một chai nước mắm tại chợ Dịch Vọng, cho biết: “Khi hỏi giá, người ta bảo tôi 5.000 một chai, tôi không tin, tưởng mình nghe nhầm. Ai ngờ đến lúc trả tiền, đúng là 5.000 thật. Tôi giật mình”.
Chị Hằng kể thêm, chai nước mắm chị mua có màu vàng nhạt, mùi khẳm khó chịu, không giống các loại nước mắm bình thường. Khi dùng nấu nướng, nước mắm ám mùi thức ăn, mùi rất kinh khủng. Đến khi nếm thử, nước mắm không có mùi vị gì, nhạt nhẽo không ra vị muối, cũng không có vị thơm của cá biển. Chị không dám dùng, phải bỏ đi.
Trong vai người đi mua hàng, thắc mắc về giá thành quá rẻ của một chai nước mắm không bằng giá của một mớ rau muống trong thời điểm hiện tại, chủ một gian hàng gắt gỏng: “Rẻ cũng chê, đắt cũng chê. Không mua để người khác mua. Người ta ăn hết”.
Theo tìm hiểu, “người ta” ở đây là những cửa hàng, quán cơm kinh doanh, những người lao động thu nhập thấp mua về dùng cho tiết kiệm. “1 lít nước mắm có 5 nghìn bạc, đi mua mấy loại khác mà dùng, đắt cắt cổ không? Người ta cũng phải biết chọn loại mà mua chứ”, chủ hàng tiếp lời.
Cùng lúc đó, một nữ khách hàng vào mua liền lúc 2 chai nước mắm loại này. Chị phân bua mới có hai ngày đã hết sạch chai nước mắm ngon nửa lít, “miệng ăn núi lở” nên đành mua loại 5.000 đồng cho đỡ tốn tiền. Thấy tôi tần ngần trước mấy chai nước mắm giá rẻ, chị cười xòa: “Công nhân công trường mấy chục người, mua loại này cho dễ tra nấu. Em mua loại khác mà dùng, dùng ít thì mua loại ngon mà ăn em ạ”.