Thu mua vịt đẻ, đọt khoai lang, đậu bắp xanh
Hiện tại, thương lái Trung Quốc tiếp tục căng biển “Thu mua vịt đẻ loại (vịt đẻ hết trứng)” tại một cơ sở giết mổ trên Quốc lộ 91 thuộc phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ.
Tiếp xúc với phóng viên, người đàn ông tự xưng là người Trung Quốc sang Việt Nam thu mua vịt đẻ nhưng nói tiếng Việt rất rành và có tên Việt Nam là Dũng cho biết: “Mỗi ngày cơ sở của ông có thể thu gom khoảng 10.000 con vịt đẻ ở khắp các tỉnh trong vùng để sơ chế, cấp đông rồi vận chuyển bằng xe sang Trung Quốc bán với trung bình 1 container trên 20 ngàn con”.
Theo thương lái này giải thích, trước đây giá vịt đẻ khoảng 60 đến 65 ngàn đồng/con do bên Trung Quốc ăn hàng mạnh. Đồng thời nguồn vịt đẻ già, dai ở Việt Nam ngon nên người tiêu dùng rất ưa thích. Thời gian giáp tết nên số lượng tiêu thụ ít đi nên giá cũng giảm theo.
Trước đó, ngày 15/2, có 2 người đàn ông người Trung Quốc thông qua phiên dịch người Việt Nam đến HTX rau an toàn Thành Lợi (xã Thành Lợi, Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long) gặp ông Lê Văn Trung chủ nhiệm HTX đề nghị được mua đọt khoai lang non với giá 10.000 đồng/kg, tiền hoa hồng HTX được hưởng 1.000 đồng/kg. Khi đó họ đề nghị HTX phổ biến với bà con nông dân hái lá khoai lang non ngoài ruộng để họ thu mua.
Ông Trung cho biết: “Khi đó họ không có số điện thoại, địa chỉ công ty nên HTX đã từ chối thẳng. Đồng thời vùng trồng khoai lang lấy củ nếu thu hoạch lá năng suất sẽ giảm nên chúng tôi chỉ nói nếu muốn mua khoai lang thì sẽ trồng loại giống khoai chuyên lấy đọt để bán. Từ đó đến nay họ không liên lạc lại nữa".
Trước Tết Nguyên đán cũng có 4 đoàn thương lái Trung Quốc thông qua phiên dịch viên đến đặt vấn đề mua đậu bắp xanh của HTX Thành Lợi với giá cao hơn thị trường khoảng 2.000 đồng/kg (11.000 đến 12.000 đồng/kg) nhưng chỉ hợp đồng miệng. Khi thương lái Trung Quốc đặt vấn đề thu mua đậu bắp xanh, ông Trung buộc phải đặt cọc, hợp đồng như các công ty trong nước nên họ chỉ hứa sẽ quay lại nhưng đến nay vẫn không thấy.
Ông Trung cho biết: “Nhiều năm qua HTX đều làm ăn có hợp đồng mới sản xuất nên đảm bảo bà con xã viên có lợi nhuận. Khi thương lái Trung Quốc đặt vấn đề mua với gia cao HTX đồng ý làm ăn nhưng phải đảm bảo có hợp đồng, đặt cọc để bà con nông dân không chịu rủi ro”.
Thu mua cả dây, lá khoai lang…
Đầu tháng 3/2014, ông Sơn Văn Luận- chủ nhiệm HTX Khoai lang Tân Thành (xã Tân Thành, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long)- nhận được cuộc điện thoại đặt hàng mua dây khoai lang giống.
Trao đổi trên điện thoại ông Luận cho rằng, vận chuyển đường bộ từ Nam ra Bắc mất gần 3 ngày đêm, hom khoai giống khô, úa hết làm sao trồng được nên từ chối cung cấp. Tuy nhiên người phụ nữ này tiếp tục năn nỉ sẽ có xe đông lạnh để chở ra Bắc. Sau một hồi suy nghĩ ông Luận từ chối thẳng với lý do hom giống chẳng thể nào mọc rễ được nên sẽ khó khăn trong thanh toán.
Lá khoai lang cũng được một số người tận thu đem đi xay thành bột rồi xuất khẩu chưa biết để làm gì và xuất đi đâu. Giữa tháng 2/2013, ông Phan Khắc Trung ngụ xã Tân Bình (huyện Bình Tân) thuê người dân ở địa phương hái lá khoai lang để giao cho công ty ở tỉnh Lâm Đồng.
Trước đó ông Trung được ông Trần Văn Sang- Giám đốc công ty rau quả Bình Minh (xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh)- yêu cầu tìm cách xin lá khoai lang của nông dân rồi mướn nhân công thu hoạch sẽ được trả 5.000 đồng/kg. Ông Trung xin lá khoai lang của những hộ dân sắp thu hoạch rồi thuê nhân công chọn lá, giao cho công ty ở tỉnh Lâm Đồng. Công ty này nói xay thành bột để xuất khẩu chứ chưa biết xuất sang quốc gia nào.
Sau khi sự việc xảy ra, UBND huyện Bình Tân đã báo cáo gửi các ngành có liên quan về việc thương lái thu mua lá khoai lang. Báo cáo kết luận không có việc người Trung Quốc liên hệ trực tiếp với nông dân để thu mua đọt khoai lang non. Việc một hộ dân xin lá khoai lang của nông dân khi còn 1 đến 2 ngày nữa tới thu hoạch nên không ảnh hưởng tới sản lượng củ khoai trên ruộng. Đồng thời chủ ruộng khoai chỉ cho không chứ không phát sinh vấn đề mua bán. Lá khoai lang được giao cho công ty chưa biết xay thành bột để làm gì. Hiện các cấp, các ngành vẫn đang nắm tình hình vấn đề tận thu lá khoai lang.
Những kiểu thu mua nông sản lạ lùng của thương lái Trung Quốc trong thời gian gần đây khiến nhiều người không khỏi nghi ngờ. Nhiều người cho rằng, nếu vì cái lợi trước mắt, không đề phòng rất có thể sẽ sập bẫy kiểu thu mua nhiều loại nông sản, ảnh hưởng đến năng suất nông sản của nước ta.
