Chính sách cho vay hỗ trợ nhà ở mới thực hiện được chưa đầy 1 tuần trong khi thời gian giải ngân của chương trình là 3 năm, các khách hàng cá nhân mua nhà mới chủ yếu là tìm hiểu hồ sơ, thủ tục tại các ngân hàng vay mà chưa có hồ sơ hoàn chỉnh để ngân hàng thẩm định cho vay.
Chưa thể gọi là chậm
Việc triển khai mới chỉ sau một, hai ngày, có lẽ chưa thể đánh giá được ngay về tiến độ nhanh hay chậm. Trường hợp gói hỗ trợ này bung vốn ồ ạt ngay, nhiều người phấn khởi qua cửa xét duyệt thì mới đáng lo. Hơn nữa, đây cũng là lần đầu tiên một gói hỗ trợ đặc thù như vậy được triển khai, trong đó có hỗ trợ lãi suất cho cả đối tượng cá nhân.
Thực tế, ngày 03/6/2013, NHNN đã tổ chức “Ký kết Hợp đồng nguyên tắc” về việc cho vay hỗ trợ nhà ở giữa NHNN với các ngân hàng. Vì vậy việc có hướng dẫn đến chi nhánh, khách hàng và chuẩn bị tiếp nhận hồ sơ tại 5 ngân hàng đầu mối cũng phải sau ngày này. NHNN cũng phải đợi chính sách có hiệu lực mới có thể đặt bút. Các khách hàng cá nhân mới chủ yếu là tìm hiểu hồ sơ, thủ tục tại các ngân hàng mà chưa có hồ sơ hoàn chỉnh để ngân hàng thẩm định.
Theo báo cáo của Vụ Tín dụng, các ngân hàng đã triển khai hết sức tích cực đến tất cả các chi nhánh trong cả nước, đồng thời ban hành văn bản hướng dẫn triển khai cho vay hỗ trợ nhà ở trong toàn hệ thống. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã tổ chức họp báo để công bố về chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở (ngày 23/5/2013). Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Ngoại thương tổ chức 02 Hội nghị tập huấn về chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở tại Hà Nội (ngày 28/5/2013) và tại TP. Hồ Chí Minh (ngày 30/5/2013).
Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam cũng đã tổ chức Hội nghị triển khai và một số hình thức truyền thông khác. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam đã tiếp cận với các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn 2 thành phố lớn là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và đã thỏa thuận cho vay về nguyên tắc và chỉ đợi khi Bộ Xây dựng công bố danh sách các dự án được vay thì sẽ ký kết hợp đồng tín dụng.
Các địa phương, đặc biệt là 2 thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh cũng đang tích cực triển khai phê duyệt các dự án nhà ở xã hội, nhà ở chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội, tổ chức khởi công các dự án nhà ở xã hội để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ này.
Sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về đối tượng thu nhập thấp
Thông tư 11/2013/TT-NHNN ngày 15/5/2013 của NHNN và Thông tư 07/2013/TT-NHNN ngày 15/5/2013 của Bộ Xây dựng đã quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện vay vốn và giao cho các ngân hàng thương mại hướng dẫn cụ thể cho khách hàng về thủ tục vay vốn.
Việc hướng dẫn về đối tượng thu nhập thấp thuộc trách nhiệm hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Theo đại diện Vụ Tín dụng, NHNN sẽ có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng giải thích cụ thể về vấn đề này để có cách hiểu thống nhất về đối tượng thu nhập thấp làm cơ sở cho các ngân hàng thực hiện cho vay.
Hợp đồng được ký từ 07/01/2013 mới được xem xét vay vốn
Vụ Tín dụng giải thích về nguyên tắc, chính sách hỗ trợ chỉ được thực hiện khi Thông tư có hiệu lực thi hành, không được hồi tố. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho người dân ký hợp đồng mua nhà từ ngày chính sách hỗ trợ về nhà ở được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết 02/NQ-CP (ngày 07/01/2013), với mục đích tạo cơ hội cho những người có khó khăn về nhà ở có được chỗ ở phù hợp, đồng thời giảm hàng tồn kho nhà ở (những căn hộ chưa bán được).
Đối với những hợp đồng đã ký trước ngày 07/01/2013, khách hàng đã có phương án tài chính để mua nhà trước khi Chính phủ có chính sách hỗ trợ thì sẽ không được hồi tố để hưởng chính sách này.
Thỏa thuận và không bị thu phí trả nợ trước hạn
Thông tư 11/2013/TT-NHNN của NHNN đã quy định thời hạn cho vay đối với khách hàng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội và thuê, mua nhà ở thương mại tối thiểu là 10 năm. Trường hợp khách hàng có nhu cầu vay dưới 10 năm thì khách hàng được thỏa thuận với ngân hàng thời hạn cho vay thấp hơn thời hạn cho vay tối thiểu.
Một số ngân hàng có quy định sẽ thu phí trả nợ trước hạn của khách hàng. Về nguyên tắc, ngân hàng được quyền thu phí trả nợ trước hạn theo quy định của pháp luật vì khách hàng đã vi phạm cam kết. Tuy nhiên, đây là chương trình tín dụng chính sách của Nhà nước về hỗ trợ nhà ở, vì vậy NHNN đã đề nghị các ngân hàng không thu phí trả nợ trước hạn của khách. Do đó, các khách hàng có thể yên tâm trong trường hợp muốn trả nợ trước hạn.
Thế nào là các dự án “đủ điều kiện”?
Đối với doanh nghiệp, là các chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội được bộ xây dựng tổng hợp, công bố.
Đối với khách hàng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, khách hàng phải có hợp đồng đã ký với chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh, thành phố. Với nhà ở thương mại, khách hàng phải có hợp đồng đã ký với chủ đầu tư mà căn nhà (căn hộ) mua phải đáp ứng các điều kiện quy định trong Thông tư 07/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng.
Vì vậy, người dân có thể chủ động lựa chọn căn nhà theo các quy định trên hoặc thông qua chủ đầu tư dự án để có thỏa thuận 3 bên (ngân hàng – chủ đầu tư – khách hàng vay) để thực hiện mua, thuê, thuê mua nhà ở.
