Nằm sâu trong các khu rừng của đảo Borneo là nơi sinh sống của những loài kiến với biện pháp chống trả kẻ thù khá mới lạ: Chúng có khả năng phát nổ. Những loài kiến kỳ lạ này được nhận dạng lần đầu tiên vào năm 1916, tức là mới hơn 100 năm nay.
Và nay, một nhóm các nhà khoa học quốc tế từ nhiều lĩnh vực bao gồm thực vật học, hóa học và côn trùng học, đã phát hiện thêm 15 loài riêng biệt của những chú kiến "cảm tử" này.
Khi bị đe dọa, những loài kiến này sẽ nâng bụng sau lên cao để cảnh báo kẻ đối địch tiềm tàng.
Nhưng nếu kẻ thù không chịu buông tha mà vẫn lấn tới thì kiến sẽ nằm sát xuống đất, uốn cong người lên hết cỡ cho tới khi bụng nổ tung bắn ra chất nhờn màu vàng nhớp nháp và có độc. Phương pháp hi sinh này được gọi là "autothysis" – trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là tự hy sinh.
"Chúng phát nổ khi bị tấn công bởi kẻ địch (hoặc khi ta dùng ngón tay chọc vào)", trưởng nhóm nghiên cứu Alice Laciny, người đang lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Vienna, nói với CBC News.
"Hiện thành phần của chất nhờn trên đang được nghiên cứu chi tiết, nhưng nó chắc chắn có độc tính và nhầy nhụa".
Ngoài ra, chúng còn có những hành vi kỳ lạ khác.
Chúng ta đều biết rằng kiến có mặt hầu như ở khắp mọi nơi trên Trái Đất. Chúng có những quần thể xã hội phức tạp có thể lên tới hàng triệu con.
Giống như loài ong, đàn kiến có kiến chúa cũng như kiến thợ, lứa ấp trứng và kiến non Thông thường, kiến thợ lớn hơn những con kiến khác, và có chức năng bảo vệ và canh giữ tổ.
Trong khi các "kiến thợ" còn non tham gia vào nghi lễ "tự hiến tế", các kiến thợ trưởng thành lại bảo vệ tổ bằng cách chặn lối vào với cái đầu há hốc miệng.
Bằng cách làm như vậy, những con kiến trưởng thành có phần gợi nhớ đến cá mập voi, loài động vật khổng lồ của đại dương săn mồi bằng cách bơi với cái miệng mở rộng.
Một kiến thợ trưởng thành với cái đầu mở rộng đặc trưng. Nguồn: Heinz Wiesbauer
"Sự tiến hóa của hành vi phát nổ và các loại cơ thể đa dạng của kiến với những vai trò khác nhau thật là tuyệt diệu", trưởng nhóm cho biết.
Bí mật chôn dấu từ lâu được mang ra ánh sáng
Thay vì sống dưới mặt đất, giống như bao loài kiến khác, những con kiến cảm tử được tìm thấy trong các vòm cây trong rừng, điều đã gây ít nhiều thách thức cho nghiên cứu trong suốt nhiều thập kỷ.
Nhưng với những kỹ năng và thiết bị leo núi đặc biệt, Alexey Kopchinsky, đồng tác giả của nghiên cứu, đã có thể chinh phục rừng cây và đưa ra ánh sáng những loài kiến ít được biết đến này.
Mặc dù vui mừng về phát hiện, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn còn nhiều điều để khám phá. Và bây giờ họ bắt đầu nghiên cứu chúng một cách chi tiết hơn, bao gồm phân tích cơ thể, hành vi, vi sinh và hóa học.
Theo: CBC