1. Sau trận thua 2-3 trước đội tuyển Bỉ, dù đã dẫn trước đến 2 bàn, Shinji Kagawa và các đồng đội vấp phải nhiều luồng dư luận trách cứ về việc không chịu rút về "tử thủ" sau khi có 2 bàn dẫn trước. Nhìn vào kết quả chung cuộc, rất nhiều người cho rằng nếu chơi theo kiểu "biết người biết ta", có lẽ những "samurai xanh" đã có được một kết cục tốt đẹp hơn.
Dẫu vậy, chỉ những ai theo dõi trực tiếp từng bước chạy của các cầu thủ châu Á đêm qua trên sân Rostov, có cảm nhận được nhịp độ trận đấu, tinh thần và sức mạnh của các cầu thủ Nhật mới đặt mình đúng vào tình cảnh ấy, cái tình cảnh đấy là sự lựa chọn duy nhất của thầy trò HLV Akira Nishino.
Thời điểm Takashi Inui ghi bàn thắng nâng tỷ số lên 2-0, trận đấu vẫn còn hơn 40 phút nữa phía trước. Ngay lúc ấy, Nhật Bản đang khiến Lukaku, Hazard, Kevin de Bruyne cùng các đồng đội của mình hoảng loạn vì điều mà họ chưa từng hình dung ra, cho đến khi nó ập đến.
Hãy nhớ, bàn thắng đầu tiên của Haraguchi đến từ tình huống Vertongen luống cuống trước những đợt lên bóng liên tiếp của các cầu thủ áo xanh, để rồi đỡ hụt quả bóng, tạo ra khoảng trống cho chân sút số 8 của Nhật Bản băng lên.
Còn bàn thắng thứ hai, cú sút của Inui đến từ sức mạnh của sự tự tin, của một cú sút hoàn hảo mà cầu thủ chạy cánh đối diện của Haraguchi chỉ có thể thực hiện được trong một trận đấu lớn đến thế này khi có trong mình một niềm tin mãnh liệt về chiến thắng.
Cho đến lúc ấy, thứ giúp người Nhật đẩy các học trò của HLV Roberto Martinez vào "thế chân tường" không phải là kỹ thuật hay tốc độ, nó đến từ sự tự tin và niềm tin mãnh liệt của người Nhật. Sự quật khởi mạnh mẽ của những đội bóng "cửa dưới" là điều không quá hiếm trong bóng đá, nhưng làm được như thế, ở một đấu trường lớn như World Cup, là điều có lẽ chỉ có duy nhất người Nhật làm được.
Nói một cách hình tượng, ngay từ phút đầu tiên của trận đấu, cho đến những giây cuối cùng, đội tuyển Bỉ luôn được những "samurai xanh" chăm sóc cực kỳ chu đáo. Nhìn cú sút phạt cuối cùng của Keisuke Honda mà xem, nhìn quả phạt góc của cùng cũng của tiền vệ này mà xem...
Tinh thần quật cường và tự tin ấy là thứ duy nhất người Nhật có để chơi một trận hay đến thế, nếu như lùi về phòng ngự để ngăn cản đội tuyển Bỉ ghi bàn, họ sẽ vứt tất cả những gì mình đang có xuống sông, xuống biển. Hãy nhớ rằng Bỉ mạnh đến thế nào, với một dàn sao, cùng những cầu thủ có tầm vóc, thể lực, kỹ thuật ăn đứt đối phương. Đá theo cách mọi người vẫn nghĩ, đấy mới là tự sát.
2. Bỏ qua khía cạnh chuyên môn, đêm qua trên sân Rostov, người Nhật đã vẽ nên cho cả thế giới một câu chuyện - về những chiến binh samurai chưa từng biết sợ, dù đối thủ trước mặt có là ai. Thắng thua trên đấu trường World Cup là cực kỳ quan trọng, nhưng một câu chuyện đẹp, như cái cách mà người Nhật đã làm còn quan trọng hơn.
Trong thời đại của cuộc cách mạng 4.0, rất dễ dàng để tìm kiếm với cụm từ "những điều chỉ có tại nước Nhật", để thấy rằng người Nhật độc đáo và thú vị biết nhường nào. Nhưng người Nhật cũng cực kỳ ý thức về việc giữ gìn bản sắc, và "tinh thần Nhật Bản" là điều được cả thế giới biết đến và vọng ngưỡng.
Chưa bao giờ người Nhật thôi gây ngạc nhiên cho thế giới, như cái cách những chiến binh áo xanh thua cuộc, ngay sau trận đấu, dù suy sụp đến hoảng loạn trong phòng thay quần áo, thì cũng dọn dẹp sạch sẽ tinh tươm căn phòng ấy trên sân Rostov trước khi rời đi, cùng với lời cảm ơn bằng tiếng Nga để lại.
"The Last Samurai" - bộ phim với sự diễn xuất của ngôi sao điện ảnh Tom Cruise phần nào khắc họa cho cả thế giới thấy về tinh thần võ sĩ đạo - thứ tinh thần là kim chỉ nam cho người Nhật, cũng như bóng đá Nhật suốt từ xưa đến nay.
Trong bộ phim ấy, trước những họng súng máy của người Mỹ, những chiến binh samurai dưới sự chỉ huy của sứ quân Katsumoto Moritsu vẫn lao lên như thác đổ, để rồi lần lượt nằm xuống trên đất mẹ. Sự hi sinh của họ, tất cả họ chỉ để bảo vệ duy nhất có một điều - tinh thần chiến binh samurai không bị Thiên hoàng Minh Trị gạt bỏ trên con đường hòa nhập với văn minh thế giới.
Có quen thuộc không khi vẫn biết nếu tiếp tục tràn lên tấn công, cầu môn của mình có thể bị các cầu thủ Bỉ sút tung lưới bất cứ lúc nào, nhưng những chiến binh áo xanh trên đất Nga vẫn tràn lên như thác đổ. Cái tinh thần ấy, không nhiều người có thể hiểu được, bởi tinh thần Nhật Bản là điều khó lòng phổ cập đại trà.
Rốt cục, đêm qua trên đất Nga, người Nhật đã kể cho thế giới nghe trọn vẹn câu chuyện của mình. Cũng có thể, đấy là cách họ bù đắp cho những người yêu mến mình, sau hình ảnh thảm hại từng thể hiện ở 10 phút cuối trận gặp Ba Lan trước đó. Cũng có thể, dù có cho họ làm lại trăm lần, thì những "samurai xanh" vẫn sẽ làm lại đúng như thế - cả trăm lần.
Và với đối thủ của họ, nếu Bỉ có đăng quang chức vô địch World Cup 2018, liệu họ sẽ nhớ trận đấu nào nhất, nếu không phải là trận quyết chiến đêm của với Nhật Bản?
Sau tất cả, tinh thần Nhật Bản vẫn là điều khó hiểu với rất nhiều người, nhưng có lẽ bởi chính điều đó, nó mới là độc nhất vô nhị, và bất tử cùng dân tộc ấy.