Trung Quốc hiện là nhà xuất khẩu may mặc lớn nhất thế giới và được đánh giá cao bởi sự nhanh chóng, đáng tin cậy và giá cả phải chăng. Đây cũng là quốc gia có nhiều thập kỷ cung cấp những phương án đem lại lợi nhuận cao cho các thương hiệu sản xuất quần áo lớn.
Tuy nhiên, bản đồ sản xuất hàng may mặc của thế giới có thể sắp được vẽ lại khi ngày càng có nhiều thay đổi diễn ra.
Theo báo cáo của công ty tư vấn McKinsey, việc chi phí gia tăng ở Trung Quốc và việc các thương hiệu thời trang nước ngoài cần giao hàng nhanh hơn đang khiến họ hướng tới việc sản xuất tại những quốc gia có chi phí thấp ở gần thay vì Trung Quốc.
Đối với các thương hiệu ở Mỹ, Mexico dường như là nơi sản xuất lý tưởng trong khi Thổ Nhĩ Kỹ đang dần trở thành nơi sản xuất chính cho các nhãn hàng ở châu Âu.
Theo McKinsey, năm 2005, chi phí lao động ở Trung Quốc chỉ bằng 1/10 ở Mỹ. Còn ở thời điểm hiện tại, tỷ lệ này là 1/3. Thêm vào đó, vấn đề vận chuyển cũng thuận lợi và ít tốn kém hơn. Báo cáo đã chỉ ra rằng thuê lao động tại những nước ở gần thị trường sở tại sẽ không tốn nhiều chi phí hơn, hoặc thậm chí là rẻ hơn ở Trung Quốc.
Báo cáo đã tính toán chi phí để sản xuất một chiếc quần jeans và nhập khẩu vào Mỹ hoặc Đức, sử dụng chi phí sản xuất và vận chuyển từ Trung Quốc làm mốc. Theo đó, việc làm ra một chiếc quần jeans tương tự tại Mexico và nhập khẩu vào Mỹ tốn ít hơn 12% chi phí. Con số này ở Thổ Nhĩ Kỳ là 3% khi nhập khẩu vào Đức.
Nếu sản xuất tại Bangladesh, tỷ lệ chi phí thấp hơn Trung Quốc sẽ là 20% nhưng Thổ Nhĩ Kỳ và Mexico đang tỏ ra chiếm lợi thế hơn khi họ có thể giao hàng trong vài ngày so với thời gian một tháng của Trung Quốc và Bangladesh.
Khi nhận được hàng nhanh hơn, các hãng thời trang có thể kiểm tra và mở rộng nhiều kiểu dáng hơn. Điều này không những làm tăng khối lượng và tỷ lệ bán hàng mà còn giúp giảm hàng tồn kho và sự pha loãng thương hiệu từ việc giảm giá và thanh lý.
Một nhà máy dệt của Trung Quốc.
Theo McKinsey, ngay cả khi áp dụng sản xuất tự động thì trường hợp này vẫn đúng. Nhiều công ty đang triển khai công nghệ mới để tăng tốc độ sản xuất. Dựa trên tính toán, chi phí cuối cùng để sản xuất và nhập khẩu quần jeans từ Trung Quốc vào Mỹ khoảng 11,4 USD trong khi con số này của Mexico chỉ là 10 USD cộng thêm thời gian vận chuyển nhanh hơn.
Tất cả những điều trên nghe có vẻ tuyệt vời nhưng thực tế không phải lúc nào cũng đơn giản như vậy. Karl-Hendrik Magnus, một chuyên gia trong ngành công nghiệp may mặc và đối tác của McKinsey cho biết những thay đổi này không thể diễn ra trong một sớm một chiều.
Phó Chủ tịch Reebok Erika Swan, Karl-Hendrik Magnus và đồng sự tại một cuộc họp.
Mặc dù vậy, các chuyên gia đều nhất trí rằng mọi thứ đang thay đổi và cần nhiều thời gian hơn. Trên thực tế, Trung Quốc đã xây dựng cơ sở hạ tầng sản xuất mà nhiều quốc gia khác khó theo kịp.
Tuy một số thương hiệu đã chuyển một phần sản xuất sang nước lân cận nhưng sự thay đổi trên quy mô lớn sẽ khó khả thi cho đến khi những nước đó có thể xây dựng nhà máy đủ lớn để xử lý khối lượng công việc.
Ngoài ra, các nhãn hàng có thể muốn thành phẩm cuối cùng được tạo ra ở Mexico hoặc Thổ Nhĩ Kỳ nhưng họ vẫn phải mua và nhập khẩu nhiều vật liệu từ nước ngoài. Với chi phí vận chuyển phải tính đến, không ít thương hiệu phương Tây có khả năng sẽ vẫn đặt sản xuất tại châu Á hơn là chuyển về gần thị trường sở tại.
Về tự động hóa, Erika Swan, Phó chủ tịch phụ trách hoạt động sản phẩm của Reebok đã chỉ ra rằng các nhà sản xuất quần áo khổng lồ của châu Á đang đầu tư mạnh vào tự động hóa để duy trì tính cạnh tranh khi chi phí lao động tăng lên.
Việc chuyển sản xuất sang các nước phương Tây lân cận có thể xảy ra trong vài năm tới nhưng đó chưa phải là mối đe dọa quá lớn với Trung Quốc nếu họ tiếp tục nỗ lực trong việc tăng tính cạnh tranh.
Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là trong bối cảnh chiến tranh thương mại đang leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc như hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng các thương hiệu thời trang đang xem xét đến việc sản xuất gần thị trường sở tại.
Nhìn chung, trong thị trường có tính cạnh tranh cao, một chuỗi cung ứng linh hoạt và nhanh chóng sẽ chiếm lợi thế hơn bởi nó cho phép các thương hiệu phản ứng tốt hơn với nhu cầu ngày càng tăng của người mua sắm, đặc biệt là những người mua trực tuyến.
Đó là lý do tại sao những thương hiệu lớn như Nike, Adidas và Levi’s đang thay đổi cách tạo ra sản phẩm và đầu tư nhiều hơn cho tự động hóa cũng như di chuyển sản xuất về gần thị trường sở tại.