Ảnh minh họa
Qatar vốn là một trong những nhà xuất khẩu khí hóa lỏng (LNG) hàng đầu thế giới. Mới đây nhất, theo Reuters, quốc gia này đang có kế hoạch tăng 85% sản lượng LNG từ 77 triệu tấn mỗi năm (mtpa) hiện tại của North Field lên 142 triệu tấn vào năm 2030, từ mức dự kiến trước đó là 126 triệu tấn.
Các chuyên gia thị trường cho biết kế hoạch mở rộng sản xuất khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Qatar có thể giúp nước này kiểm soát gần 25% thị phần toàn cầu vào năm 2030 và 'bóp nghẹt' các dự án của đối thủ, bao gồm cả Mỹ - nơi Tổng thống Biden đã tạm dừng phê duyệt xuất khẩu mới.
Qatar có lợi thế là quốc gia có chi phí sản xuất thấp nhất thế giới. Một số chuyên gia thị trường cho rằng động thái này sẽ có tác động đến các dự án toàn cầu ở Mỹ, Đông Phi và các nơi khác.
Fraser Carson, Nhà phân tích nghiên cứu cấp cao về LNG toàn cầu tại Wood Mackenzie cho biết thời điểm Qatar đưa ra thông báo là ngẫu nhiên. Trong khi đó các đối thủ cạnh tranh LNG lớn khác đang trì trệ do chính quyền ông Biden tạm dừng phê duyệt xuất khẩu LNG, Nga đối mặt với lệnh trừng phạt và tình trạng bất ổn tiếp diễn ở Mozambique.
Cạnh tranh giữa Qatar và Mỹ ngày càng gia tăng sau quyết định của Châu Âu nhằm loại bỏ sự phụ thuộc vào khí đốt qua đường ống của Nga sau xung đột với Ukraine. Các nhà cung cấp khí đốt của Mỹ đã nhanh chóng lấp đầy khoảng trống, khẳng định mình là nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm 2023, vượt qua Qatar.
Công suất LNG của Mỹ sẽ tăng gần gấp đôi trong 4 năm tới. Tuy nhiên Mỹ đã bất ngờ quyết định tạm dừng phê duyệt đơn đăng ký cho các trạm xuất khẩu LNG mới để đánh giá môi trường. Động thái này khiến các nhà nhập khẩu khí đốt cảnh báo rằng sẽ ảnh hưởng đến an ninh năng lượng trong tương lai trên toàn thế giới.
Nhà phân tích LNG cấp cao Alex Froley tại công ty tình báo dữ liệu ICIS cho biết, việc mở rộng mới dự kiến sẽ dẫn đến một thời kỳ ổn định hơn, giá thấp hơn trong thập kỷ này và sẽ khuyến khích người mua châu Á tiếp nhận LNG nhiều hơn.
Ramesh của Rystad cho biết: “Khai thác 16 triệu tấn mỗi năm với chi phí thấp là điều tích cực đối với châu Á và chính xác là những gì thị trường LNG cần để đảm bảo một tương lai lâu dài ở khu vực này."
Thị trường khí đốt toàn cầu sẽ tăng lên 580-600 mtpa vào năm 2030, từ mức 400 mtpa hiện tại, chủ yếu do nhu cầu của châu Á. Qatar dự kiến sẽ kiểm soát 24-25% thị trường đó vào thời điểm đó.
Henning Gloystein, Trưởng phòng Thực hành tại Năng lượng và Tài nguyên tại cho biết: “Qatar có vị trí địa lý thuận lợi để đáp ứng nhu cầu cao hiện tại ở Đông Bắc Á ở Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như nhu cầu trong tương lai ở khu vực tăng trưởng duy nhất ở Nam Á, đặc biệt là ở Ấn Độ”.
Các công ty năng lượng hàng đầu thế giới bao gồm Exxon Mobil, Shell, TotalEnergies và ConocoPhillips đã đóng vai trò trung tâm trong ngành công nghiệp LNG của Qatar trong nhiều thập kỷ.
Các nguồn tin trong ngành kỳ vọng Qatar sẽ tiếp tục tìm kiếm quan hệ đối tác với các công ty toàn cầu vì nước này có rất nhiều khối lượng LNG để bán. Một vài nguồn tin dự báo dự án Woodside của Úc, dự án Lake Charles của Mỹ có thể tìm cách trở thành đối tác của Qatar vì gần đây họ đã từ bỏ kế hoạch hợp tác trị giá 52 tỷ USD với đối thủ nhỏ hơn Santos.
Năm 2023, Qatar là nhà cung cấp khí hóa lỏng lớn thứ 4 của Việt Nam với sản lượng 235.117 tấn, trị giá hơn 131 triệu USD.