Có thể bạn nghĩ rằng bệnh ung thư phổi là bệnh của những người hút thuốc nhưng thực tế ngay cả những người không hút thuốc cũng có nguy cơ bị bệnh. Trong một nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tần suất những người không hút thuốc bị ung thư phổi tăng gấp đôi từ năm 2008 đến năm 2016.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước tính rằng khoảng 20% số ca tử vong do ung thư phổi hàng năm là ở những người chưa bao giờ hút hay sử dụng thuốc lá. Năm 2017, trong số ước tính 155.870 ca tử vong vì ung thư phổi thì 30.000 ca là những người không hút thuốc lá, nhiều hơn số ca tử vong vì ung thư đại tràng, vú và ung thư tuyến tiền liệt kết hợp. Năm 2017 có khoảng 222.500 trường hợp ung thư phổi mới.
Hút thuốc lá đúng là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi nhưng không phải là duy nhất. Bác sĩ Raja Flores, giám đốc phẫu thuật ngực cho hệ thống Y tế Mount Sinai nói: "Bạn có thể bị phơi nhiễm với những thứ gây ung thư phổi mà thậm chí không biết, chẳng hạn như hít phải khí radon, chất gây ung thư như amiăng, hoặc hít phải khói thuốc lá...".
Thật không may, các triệu chứng ung thư phổi thường hay "lén lút" và không xuất hiện sớm. Đó là lý do tại sao khi phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn khó chữa, thường lan ra các phần khác của cơ thể và gây tử vong sớm. Theo Viện Điều tra, Dịch tễ học SEER, chỉ có 18% người được chẩn đoán ung thư phổi là có thể sống thêm được 5 năm hoặc lâu hơn.
Nhưng điều đó không có nghĩa là bệnh này không thể được chữa trị. Bác sĩ Flores nói: "Bệnh này rất hung hăng, vì vậy bạn cần phát hiện và hành động sớm. Điều đó có nghĩa là bạn phải biết các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư phổi - dù bạn đang hút thuốc, đã hút thuốc trong quá khứ, hoặc chưa bao giờ hút thuốc (và nếu bạn vẫn hút thuốc, tốt nhất hãy bỏ thuốc lá)".
Theo một nghiên cứu trên tạp chí Thorax, ai cũng nghĩ đến khả năng bị ung thư phổi khi thấy mình bị ho kéo dài. Điều này không sai. Đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư phổi, gặp ở 65% trường hợp bị bệnh.
Bác sĩ Flores cho biết, một cơn ho dai dẳng có thể là kết quả của một khối u cản trở đường thở của bạn, gây nên phản ứng ho. Nếu ho kèm theo dấu hiệu có đờm máu thì nguy cơ càng cao hơn. Ông giải thích, khi các tế bào ung thư xâm nhập vào phổi, các mô lành mạnh sẽ bị kích ứng.
Nhưng ho cũng có thể là triệu chứng của những bệnh ít nghiêm trọng hơn nhiều như là nhiễm trùng đường hô hấp. Vì vậy, ngoài ho, bạn cần chú ý những triệu chứng khác để cảnh giác với bệnh ung thư phổi.
5 dấu hiệu tiềm ẩn của ung thư phổi rất hay bị chúng ta bỏ qua
1. Thở khò khè
Bác sĩ Flores giải thích: Ho, thở khò khè cũng có thể do tắc nghẽn trong đường thở bởi các khối ung thư phát triển. Khi đường thở bị co thắt hoặc thu hẹp, không khí có thể làm cho tiếng thở chuyển sang khò khè hoặc nghe như tiếng huýt sáo khi nó di chuyển.
2. Đau ngực
Theo bác sĩ Flores, thành ngực có rất nhiều sợi thần kinh kết nối với nhau, do đó, khi ung thư phổi đang xâm nhập vào ngực bạn thì nó có thể gây ra đau, thậm chí là rất đau. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, cơn đau có thể trở nên trầm trọng hơn khi thở sâu, ho hoặc cười.
"Tuy nhiên, đau ngực cũng có thể chỉ là phản ứng phụ của ho quá nhiều (chứ không phải là dấu hiệu ung thư đang phát triển ở thành ngực), ho kinh niên có thể làm căng cơ", ông nói thêm.
3. Khàn tiếng
Giọng nói khàn, thều thào hoặc yếu ớt có thể là một dấu hiệu khác của ung thư phổi. "Có một dây thần kinh được gọi là dây thần kinh thanh quản chuyên xuyên suốt giữa khí quản, thực quản và dưới động mạch chủ của bạn. Nó kết nối với thanh quản (có dây thanh quản). Nếu có một khối u đang ép vào dây thần kinh này, nó có thể trở nên tê liệt", bác sĩ Flores nói.
Ông nói thêm: Điều này có nghĩa là dây thanh âm của bạn không đóng lại, và bạn cần dây thanh âm để có thể ho, hát và nói được. Ông lưu ý rằng khàn giọng cũng có thể là một triệu chứng của ung thư dây thanh quản - một bệnh ung thư cũng liên quan đến hút thuốc.
4. Khó thở
Khó thở có thể là kết quả của một sự tắc nghẽn trong phổi do có khối u cản trở lượng không khí vào phổi của bạn. Nhưng nó cũng có thể là một dấu hiệu của sự tích tụ chất lỏng giữa phổi và thành ngực.
Điều này xảy ra khi ung thư xâm nhập hệ thống bạch huyết và cấu trúc tĩnh mạch - cơ quan chịu trách nhiệm cho phép chất lỏng rời khỏi ngực. Nếu có sự tắc nghẽn trong các khu vực này, chất lỏng sẽ không thể thoát ra, dẫn đến tích tụ.
Bác sĩ Flores cho biết: "Nó được gọi là tràn dịch màng phổi - bạn sẽ cảm thấy như không có đủ không khí vào phổi vì chất lỏng đang đầy trong phổi và không cho phép nó giãn ra. Kết quả là bạn thấy rất khó thở".
5. Bị bệnh về phổi
Bác sĩ Flores nói rằng nếu bạn thường xuyên bị viêm phổi thì cần phải suy nghĩ đến nguy cơ bị ung thư phổi. Khi ung thư chặn các đường dẫn khí nhỏ hơn trong phổi, nó sẽ tạo ra cơ sở sinh sôi cho vi khuẩn nhân lên, có thể dẫn đến nhiễm trùng.
Một số dấu hiệu ung thư phổi khác: Mắt rủ xuống, sưng trên cơ thể hoặc tăng cân không rõ lý do...
Ung thư phổi cũng có thể gây ra một số hội chứng mà dường như không liên quan đến phổi. Bác sĩ Flores đưa ra những lưu ý sau:
Ung thư ở phần trên của phổi có thể gây căng thẳng dây thần kinh dẫn đến mắt và mặt, có thể gây sụp mí mắt, con ngươi nhỏ đi hoặc giảm bớt mồ hôi ở một bên mặt. Đây được gọi là hội chứng Horner.
Các khối u ép trên vena cava - một tĩnh mạch lớn vượt qua phần trên của phổi phải - có thể gây ra sự tắc nghẽn máu. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tình trạng này có thể gây sưng mặt, cổ, cánh tay và ngực, cũng nhức đầu và chóng mặt.
Một số bệnh ung thư phổi cũng tiết ra các chất tương tự homrone ảnh hưởng đến các cơ quan khác - được gọi là hội chứng paraneoplastic. Tùy thuộc vào hội chứng cụ thể, chúng có thể có tác động lớn, từ tăng cân đến mệt mỏi hoặc tăng trưởng vú ở nam giới.
Tuy nhiên, ông cũng nói rằng các triệu chứng này ít xảy ra và không chắc rằng chúng sẽ dẫn đến ung thư phổi. Nhưng cẩn trọng không bao giờ là thừa.
Khi nào thì bạn nên đi kiểm tra các triệu chứng ung thư phổi?
Bác sĩ Flores nói, nếu bạn gặp phải bất kì một trong những triệu chứng này và kéo dài trong hơn một tháng, đã đến lúc cần đi kiểm tra để biết có phải do ung thư phổi gây ra không. Tất cả những gì bạn cần làm chỉ là chụp CT.
Bác sĩ cũng có thể muốn làm thêm một số hình thức kiểm tra khác như nội soi phế quản - một thủ thuật mà họ nhìn vào đường thở của bạn thông qua một ống mỏng - để biết kết quả chắc chắn.
Nhưng đừng sợ hãi. Trong phần lớn các trường hợp, ung thư phổi sẽ không phải là nguyên nhân của các triệu chứng. Và bạn còn trẻ, có thể những triệu chứng này là do các nguyên nhân không phải ung thư gây ra, có thể là do chứng trào ngược acid reflux như GERD (gây ra tiếng ợ hơi) hoặc bệnh suyễn (bạn có thể phát triển khi ở người trưởng thành) có thể gây thở khò khè.
Trên thực tế, theo số liệu của SEER, 91% các trường hợp ung thư phổi được chẩn đoán ở những người từ 55 tuổi trở lên.
Tuy nhiên, cẩn trọng không bao giờ là thừa và bạn kiểm tra sớm sẽ tăng cơ hội phát hiện sớm, nếu không may bị bệnh thì còn có nhiều thời gian để điều trị cũng như khả năng chữa khỏi bệnh cao hơn.
Nguồn: Prevent/Health