Trước đó, Phòng chống buôn lậu và xử lý vi phạm - Cục Hải quan TP Hà Nội phát hiện tang vật là ngà voi trong kho tạm giữ của đơn vị có dấu hiệu bị đánh tráo ngà voi giả. Sự việc được chuyển sang Cơ quan ANĐT Công an TP Hà Nội xác minh làm rõ.
Kết quả điều tra xác định: Từ tháng 3-2016, Phạm Minh Hoàng được Cục Hải quan TP Hà Nội phân công quản lý kho tang vật vi phạm.
Nhiệm vụ của Hoàng là theo dõi, nhập, xuất tang vật vi phạm thu giữ trong lĩnh vực hoạt động hải quan chờ xử lý. Tháng 4-2017, do cần tiền chi tiêu, Hoàng nảy sinh ý định lấy trộm ngà voi từ kho tang vật đem bán.
Thông qua Trần Trọng Cường (đối tượng ngoài xã hội), Hoàng đã tìm được Hoàng Văn Diện nhận tiêu thụ số ngà voi cho Hoàng với giá 7 triệu đồng - 8 triệu đồng/kg.
Cường là người môi giới và giữ kín việc mua bán phi pháp cũng được nhận 10 triệu đồng cho mỗi lần giao dịch thành công.
Để lấy được ngà voi từ kho tang vật, Hoàng chọn thời gian khoảng 14h, đây là thời điểm có ít người qua lại kho.
Hoàng đã tự ý phá bỏ niêm phong kho, dùng chìa khóa kho được giao vào kho lấy ngà voi cất giấu vào ba lô và mang ra ngoài giao cho Cường.
Căn cứ số lượng ngà voi thật lấy ra, Cường có nhiệm vụ làm ngà voi giả (bằng gỗ hoặc nhựa) để Hoàng mang trả vào kho.
Bằng cách này để lấy ngà voi thật, đánh tráo ngà voi giả, từ tháng 4-2017, Hoàng đã 8 lần lấy ngà voi từ kho tang vật của Cục Hải quan TP Hà Nội, với tổng trọng lượng là 239,5 kg, thu được 1,676 tỷ đồng.
Ngoài ra, Hoàng còn lấy 7 khúc sừng tê giác, cũng bằng thủ đoạn tương tự, có trọng lượng 6,14 kg, cùng Cường đem bán với giá 200 triệu đồng/kg, thu lợi bất chính 1,22 tỷ đồng.
Trần Trọng Cường hưởng 260 triệu đồng phí môi giới. Số ngà voi mua được, Diện bán cho một người Trung Quốc có tên là Lê Chi Na; đồng thời, Diện giữ lại 4 khúc ngà voi để thuê Lê Chi Na tạc tượng.
Khám xét khẩn cấp nơi ở của Hoàng Văn Diện, công an thu giữ 1 đồ vật hình ngà voi dài 80 cm; 3 bức tượng điêu khắc hình 3 ông tam đa cùng nhiều vòng, hạt được chế tác từ ngà voi.
Hành vi của Phạm Minh Hoàng và đồng phạm là nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng hải quan. Sau khi phát hiện vụ việc trên, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình - Trưởng ban chỉ đạo 389 quốc gia đã giao Bộ Công an chỉ đạo Công an TP Hà Nội điều tra, xử lý nghiêm minh các đối tượng trước pháp luật.
Đây là bài học trong công tác sử dụng nhân sự và bảo quản kho tang vật tại các cơ quan thực thi pháp luật.