Bạn nghĩ rằng điều bất ngờ nhất trong ngày mình có thể bắt gặp là gì? Nhặt được tiền? Trúng xổ số? Hay là một cú phạt 10% lương nhẹ nhàng từ người sếp đang... khó ở?
Với các nhà khoa học tại ĐH Leipzig và Viện Max Planck của Đức, thứ khiến họ sốc nhất cho đến thời điểm hiện tại là cảnh những con khỉ trong rừng mưa nhiệt đới của Malaysia đang nhai đầu chuột, theo đúng nghĩa đen.
Cụ thể theo Nadine Ruppert từ ĐH Leipzig, cô và các cộng sự đã tiến hành nghiên cứu hành vi của loài khỉ đuôi lợn (pig-tailed macaque) trong giai đoạn 1/2016 - 9/2018. Loài khỉ này vốn được xem là tác nhân khiến sản lượng dầu cọ tại Malaysia giảm sút, vì thức ăn chủ yếu của chúng là quả cọ chín.
Tuy nhiên kết quả nghiên cứu lại cho thấy lượng cọ chúng tiêu thụ lại ít hơn những gì được ước tính.
Một nhóm khỉ đuôi lợn có thể giải quyết hơn 12 tấn quả cọ mỗi năm, nhưng con số ấy chỉ tương đương khoảng 0,5% tổng sản lượng dầu cọ trong cả khu vực. Trái lại thứ chúng tiêu thụ nhiều hơn lại chuột, và các nhà khoa học tin rằng đây là điều cực kỳ tốt cho ngành công nghiệp trồng cọ của Malaysia. Bởi lẽ mỗi năm, chuột và các loài gặm nhấm là nguyên nhân khiến sản lượng cọ giảm đi tới 10%.
"Tôi đã thực sự sốc khi nhìn thấy những con khỉ ở đây săn chuột," - Ruppert chia sẻ. "Tôi đã không ngờ rằng chúng có thể săn những con chuột to bự như thế, mà càng không nghĩ chúng ăn nhiều thịt đến vậy,"
"Loài khỉ này vốn được biết đến là loài ăn thực vật - chủ yếu là quả, chỉ thỉnh thoảng săn chim và thằn lằn cỡ nhỏ thôi."
Theo Ruppert thì ở thời điểm hiện tại, các loài khỉ nhiệt đới đang là phương án kiểm soát động vật gây hại đầy tiềm năng. Mỗi nhóm khỉ có khả năng giảm quy mô sinh sản của chuột tới 3000 cá thể mỗi năm, giảm thiểu thiệt hại cho nông dân trồng cọ tới 112 USD cho mỗi hectare.
"Những con khỉ đuôi lợn có thể lùng sục từng nơi trú ẩn, và nhờ vậy mỗi nhóm khỉ có khả năng giải quyết hơn 3000 con chuột mỗi năm," - tác giả nghiên cứu trên tạp chí Current Biology - Anna Holzner chia sẻ. Holzner cho biết nhờ tập tính săn mồi này, chúng hoạt động hết sức hiệu quả, giảm được đến 75% số lượng của một đàn chuột.
Ước tính, 10% tổn thất do chuột gây ra sẽ chỉ còn 3% trên phạm vi 400.000ha nếu có sự xuất hiện của khỉ, và số tiền tiết kiệm được cũng lên tới 650.000 USD.
Một đôi khỉ đang lật từng ngóc ngách để tìm chuột
Tại sao đây lại là một tin tốt?
Theo thống kê từ Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF), dầu cọ hiện đang là mặt hàng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như nấu nướng, mỹ phẩm, thậm chí cả nhiên liệu sinh học. Bản thân cây cọ cũng mọc rất nhanh và cho sản lượng tốt, dễ dàng trồng tại các vùng nhiệt đới và hiện đang chiếm 18,7 triệu ha đất trên thế giới.
Tuy nhiên do nhu cầu dầu cọ ngày càng tăng đã dẫn đến chuyện con người chặt phá rừng nhiều hơn để tăng diện tích trồng, khiến hệ sinh thái mất đi và gây đe dọa cho các loài vật quý hiếm như hổ Sumatra hoặc đười ươi.
Một trong những thủ phạm "chọc phá" ngành công nghiệp này nhiều nhất là chuột. Để giải quyết, loài người đã lạm dụng thuốc diệt chuột có chứa hàm lượng độc tố cao. Khổ nỗi, đây là một phương pháp khá tốn chi phí lại không hiệu quả vì chuột có khả năng thích nghi nhanh, đồng thời gây tổn hại rất lớn cho môi trường.
Các giải pháp khác lại đồng thời khiến sản lượng dầu cọ giảm xuống. Bởi vậy, giải pháp đến từ những con khỉ có thể xem là khả thi và ổn định hơn cả.
Nhưng tại sao đây lại là một tin tốt? Theo Ruppert, việc tìm ra chức năng thực sự của các loài khỉ nhiệt đới có thể giúp nông dân và chủ đồn điền có thêm động lực bảo vệ rừng nhiệt đới xung quanh, đặc biệt là với các đồn điền mới. Chỉ có như vậy khỉ mới tồn tại được, và giúp đỡ họ diệt trừ chuột.
"Hợp tác cùng một số công ty dầu cọ và các tổ chức phi chính phủ, chúng tôi đang muốn tạo ra một mô hình sản xuất dầu cọ nhưng duy trì được đa dạng sinh học và quần thể khỉ xung quanh." - Anja Widdig - đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
"Đó là cách để đôi bên cùng có lợi, cho cả sự đa dạng sinh học lẫn ngành sản xuất dầu cọ."
Tham khảo: IFL Science, Science Alert