Để thành công được như ngày hôm nay, con người đã phải trải qua một quá trình tiến hóa kéo dài hàng triệu năm, khởi nguồn bằng thời kỳ đồ đá từ 3,6 triệu năm trước. Thế nhưng, sự thực là con người không phải loài linh trưởng duy nhất đến được Stone Age.
Đã từng xuất hiện những bằng chứng cho thấy các loài vượn như tinh tinh, khỉ nâu (macaques) cũng biết cách sử dụng đá làm công cụ từ hàng trăm năm trước. Nhưng khỉ Capuchin lại khác, chúng đã âm thầm bước vào thời kỳ đồ đá từ 3.000 năm trước.
Một trong những dấu hiệu cho thấy con người đã phát triển thành loài thông minh nhất trên hành tinh này có lẽ là việc sử dụng các công cụ bằng đá cách đây 3 triệu năm, những công cụ đó đã giúp tổ tiên của chúng ta có được thức ăn dễ dàng hơn và do đó con người đã mở ra cánh của để tiếp tục phát triển và gia tăng dân số của mình.
Cuối cùng, với một lợi thế vượt trội về trí tuệ và dân số, loài người đã chiếm được vị trí đứng đầu chuỗi thức ăn. Những loài động vật đã từng coi con người là con mồi hay những loài động vật to lớn có khả năng làm hại đến tổ tiên của chúng ta cuối cùng cũng đã phải khuất phục.
Một số được thuần hóa trở thành những con vật ngoan ngoãn, sẵn sàng làm việc chăm chỉ, như lợn, bò, ngựa, gà, vịt, thỏ, và có cả những loài động vật sẵn sàng giúp chúng ta đàn áp những loài động vật khác, như chó, đại bàng, chim ưng...Có thể nói, học cách sử dụng các công cụ bằng đá là khởi đầu của trí tuệ con người.
Khỉ Capuchin vốn là loài khá thông minh, chúng sử dụng đá làm búa và đe nhằm đập vỡ vỏ hạt cứng. Những hòn đá làm đe nặng hơn búa khoảng 4 lần, đồng thời đá làm búa thì nặng hơn những hòn đá xung quanh cũng 4 lần. Hơn nữa, đá làm đe luôn phẳng, trong khi hòn làm búa thì luôn dùng cạnh sắc để đập.
Nhưng một nhóm các nhà khoa học quốc tế đến từ Brazil và Vương quốc Anh khi thực hiện nghiên cứu tại Công viên quốc gia Capiwala, Brazil đã phát hiện ra rằng một nhóm linh trưởng sống ở đó có thể đã lặng lẽ bước vào thời kỳ đồ đá 3.000 năm trước - mặc dù muộn hơn chúng ta khoảng 3 triệu năm.
Chúng sử dụng các công cụ bằng đá một cách thành thục và theo xu hướng hủy diệt môi trường cũng như Trái Đất của con người hiện nay thì ai có thể nói trước được rằng sau khi nhân loại biến mất, vai trò thống trị trái đất sẽ không được thay thế bởi chúng?
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một nhóm khỉ Capuchin trong Công viên quốc gia Capiwala. Chúng đã đặt hạt cây trên những viên đá lớn hoặc rễ cây cứng, sau đó đập chúng bằng đá để lấy nhân ở bên trong.
Những tác động này đã để lại những dấu vết và những vết bẩn rõ ràng trên đã và dễ cây. Các nhà nghiên cứu đột nhiên nghĩ rằng nếu tổ tiên của những con khỉ Capuchin này cũng sử dụng các công cụ bằng đá theo cách này, thì chúng cũng sẽ có rất nhiều điểm tương đồng với tổ tiên của loài người.
Và có lẽ cũng sẽ tìm được những viên đá khác mà tổ tiên chúng để lại giống như những người tiền sử.
Các nhà khoa học bắt đầu đào trong khu vực và phát hiện ra rằng ở dưới tầng đất 3000 năm tuổi, có một số lượng lớn các công cụ bằng đá cổ được hình thành trên trục thời gian - càng đào sâu niên đại của các công cụ này càng tăng.
Những công cụ bằng đá được khai quật này đều có kích thước nhỏ và hầu hết bị hư hỏng - có thể chúng mới bắt đầu sử dụng công cụ bằng đá, thiếu kinh nghiệm và các loại hạt chúng ăn vẫn còn chưa được phong phú.
Khoảng 300 năm trước, các công cụ bằng đá được phát hiện có kích thước và loại tương tự như những công cụ được sử dụng bởi khỉ Capuchin ngày nay.
Tuy nhiên, có một khoảng trống lịch sử giữa niên đại của các viên đá, rơi vào khoảng 640 - 565 năm trước. Các chuyên gia không rõ điều này là do lũ khỉ ngưng sử dụng đá, hay do chúng đã rời bỏ khu vực này mà đi.
Trong quá trình khai quật, nhóm nghiên cứu tìm thấy gần 1700 hòn đá có khả năng đã được chúng dùng, nằm rải rác trên khắp khu vực. Một số được chôn dưới lòng đất. Trong đó, 122 được khẳng định nhờ dấu vết của khỉ trên bề mặt.
Có vẻ như khỉ Capuchin đã tiến hóa nhanh chóng sau khi bước vào thời kỳ đồ đá. Chúng thích nghi với môi trường trong 3000 năm và nhanh chóng điều chỉnh các công cụ của mình để đáp ứng nhu cầu có được các loại thực phẩm phong phú hơn.
Trước đây, các nhà khoa học phát hiện ra rằng các động vật khác, chẳng hạn như tinh tinh bắt đầu sử dụng các công cụ bằng đá cách đây 4000 năm và một số loài chim đã sử dụng cành cây để làm công cụ kiếm thức ăn.
Tuy nhiên, trong một thời gian dài, các nhà khoa học đã không nghiên đã bỏ qua các vấn đề đó mà không nghiên cứu chuyên sâu dẫn đến sự hiểu biết không đầy đủ trong lĩnh vực này. Và có lẽ đã đến lúc phải chú ý hơn về sự tiến hóa của động vật hiện đại.
Sau thời kỳ đồ đá dài, con người đã bước vào thời đại đồ đồng, thời đại đồ sắt và cuối cùng đạt đến thời đại thông tin như ngày nay chúng ta đang sinh sống.
Liệu khỉ Capuchin sẽ phát triển theo cách này và cuối cùng trở thành bá chủ mới trên Trái Đất hay không? Chúng ta có cần cảnh giác không? có lẽ rằng điều này sẽ rất khó có thể thành hiện thực. Tại sao?
Dưới sự bành trướng điên rồ của loài người, cuộc đại tuyệt chủng thứ sáu đã bắt đầu và nó nhanh hơn, nguy hiểm hơn bất kỳ cuộc đại tuyệt chủng nào trong lịch sử Trái Đất.
Lãnh thổ của khỉ Capuchin nói riêng và các loài động vật hoang dã khác nói chung có thể sớm biến mất, và thời kỳ đồ đá của khỉ Capuchin có lẽ sẽ bị nghiền nát bởi sự bành trướng của con người.
