Đồng chí Trần Hùng Vách sinh ra và lớn lên tại xã Tam Quan, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, mảnh đất đã nuôi dưỡng những người lính xe tăng Việt Nam từ thủa ban đầu.
Khi còn nhỏ, mỗi lần đi chăn trâu, cắt cỏ, Trần Hùng Vách thường được xem bộ đội huấn luyện, lái xe tăng, xe bọc thép và mong ước một ngày lớn lên mình cũng được lái những chiếc xe tăng oai hùng đó.
Năm 1967, đồng chí lên đường nhập ngũ, làm chiến sỹ vệ binh Thành đội Huế, tham gia chiến đấu 6 trận, diệt được 8 tên Mỹ.
Năm 1971, sau khi tốt nghiệp trường Sỹ quan Thiết giáp và được biên chế vào Đại đội tăng 6, Tiểu đoàn tăng 2, Lữ đoàn xe tăng 273, tham gia chiến đấu ở chiến trường Tây Nguyên và Nam Bộ.
Trên cương vị là Trung đội trưởng, đồng chí đã chỉ huy đơn vị đánh 5 trận, trận nào đơn vị cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Riêng đồng chí Trần Hùng Vách đã tiêu diệt và làm bị thương 75 tên địch, bắn cháy 2 xe quân sự, phá huỷ 10 súng đại liên, 2 súng M72, 6 lô cốt của địch.
Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, ngày 10 tháng 3 năm 1975, đơn vị của Trần Hùng Vách được giao nhiệm vụ phối hợp với Sư đoàn bộ binh 316, tham gia đánh chiếm thị xã Buôn Ma Thuột - trận đánh mở màn trong chiến dịch Tây Nguyên.
Trên cương vị là Trung đội trưởng, đi đầu mũi chủ công, cùng với bộ binh đánh vào thị xã. Trên đường tiến công, xe tăng của đồng chí bị trúng đạn, hư hỏng nặng, đồng chí pháo thủ hy sinh, trên xe chỉ còn hai người, mặc dù bị thương nhưng với tinh thần dũng cảm và mưu trí, Trần Hùng Vách nén đau tiếp tục chỉ huy đơn vị chiến đấu.
Với cách đánh sáng tạo, độc đáo "Đánh thẳng vào trong, đánh ra vòng ngoài, đánh địch phản công" xe tăng và bộ binh đã hiệp đồng chặt chẽ, tiến công vào thị xã. Chỉ sau hơn một ngày chiến đấu, quân ta đã tiêu diệt toàn bộ quân địch, giải phóng hoàn toàn Thị xã Buôn Ma Thuột.
Chiến thắng Buôn Ma Thuột đã làm rung chuyển toàn bộ chiến trường Tây Nguyên, mở màn cho những thắng lợi lớn của quân và dân ta trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975.
Sau khi thua lớn ở Buôn Ma Thuột, quân địch rút chạy theo đường 7 về thị xã Tuy Hoà. Ngày 1 tháng 4 năm 1975, Trung đội trưởng Trần Hùng Vách được lệnh tiến công truy kích địch.
Trận đánh diễn ra vô cùng ác liệt, địch tổ chức phản kích dữ dội khiến nhiều đồng chí bị thương vong, súng 12,7 mm trên xe lại bị hỏng. Trước tình thế đó, Trần Hùng Vách bình tĩnh nhảy xuống, lấy súng M79 của địch lên xe tiếp tục chiến đấu, cùng đồng đội đánh tan nhiều tốp phản kháng của địch.
Trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Trần Hùng Vách cùng đơn vị tham gia tiến công trên hướng Tây, Tây Bắc Sài Gòn, đồng chí đã cùng đồng đội chiến đấu với tinh thần vô cùng quả cảm.
Mặc dù ba lần bị thương, máu thấm đẫm áo, đồng chí nén đau tiếp tục chỉ huy trung đội dũng mãnh xông lên ở ngã ba Bà Quẹo, ngã tư Bảy Hiền, hiệp đồng cùng bộ binh đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu Nguỵ, góp phần vào thắng lợi chung của Quân đoàn 3 trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Với những thành tích trong chiến đấu, đồng chí Trần Hùng Vách được tặng thưởng 2 Huân chương chiến công giải phóng hạng Nhì, 1 Huân chương chiến công giải phóng hạng Ba và vinh dự được Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân ngày 15 tháng 1 năm 1976.
Trở về cuộc sống đời thường ở quê nhà với rất nhiều khó khăn nhưng Anh hùng Trần Hùng Vách luôn là trụ cột vững chắc trong gia đình và là người chồng, người cha mẫu mực, là tấm gương tiêu biểu trong lòng bà con hàng xóm.
Mỗi dịp đến thăm Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp, đứng trước kỷ vật của mình và đồng đội, đồng chí tâm sự: "Thật vinh dự và tự hào được là người con của ‘Binh chủng Thép’ anh hùng, với tôi những ngày tháng chiến đấu và công tác bên đồng đội thân yêu sẽ mãi mãi in đậm trong ký ức tôi và không bao giờ phai nhạt…".