Không chỉ đảng cầm quyền mang tên Công bộc của dân (Servant of the People) của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy giành chiến thắng thuyết phục mà còn có khả năng một nghệ sĩ nhạc rock sẽ trở thành “kẻ dựng vua” để cùng ông Zelenskiy chia sẻ quyền lực điều hành đất nước.
Kết quả thăm dò phòng phiếu được công bố sáng 22-7 đã khiến những người ủng hộ hai nghệ sĩ reo mừng chiến thắng. Đảng Công bộc của dân đã giành chiến thắng thuyết phục, đạt 43% phiếu, bỏ xa các đối thủ kỳ cựu gồm đảng thân Nga Diễn đàn đối lập (đạt 10,5%) và Đoàn kết châu Âu của cựu Tổng thống Petro Poroshenko (7,7%).
Người gây hứng khởi nhất trong kỳ bầu cử này chính là nghệ sĩ, ngôi sao nhạc rock tên Svyatoslav Vakarchuk, 44 tuổi, ca sĩ chính của ban nhạc rock Okean Elzy. Ông Vakarchuk chắc chắn sẽ có cơ hội lần đầu tiên bước chân vào diễn đàn quốc hội khi đảng Golos (Tiếng nói) ông vừa sáng lập đã giành được đến 6% phiếu bầu.
“Người dân bỏ phiếu cho sự thay đổi và chúng ta vui mừng là một phần của sự thay đổi này. Chúng ta sẵn sàng gánh vác trọng trách” - ông Vakarchuk hân hoan phát biểu trước đám đông ủng hộ tại trụ sở của đảng Golos ngay sau kết quả bầu cử sơ bộ. Đúng vậy, chính sự xuất hiện của Vakarchuk và đảng Golos của ông đã là một nét mới làm thay đổi hoàn toàn cục diện chính trị Ukraine. Golos được hình thành bởi ngôi sao nhạc rock Vakarchuk chỉ cách đây khoảng 2 tháng.
Sinh ra tại vùng Mukachevo, gần biên giới với Hungary, Vakarchuk từng học ngành vật lý, từng nuôi ước mơ khoa học trước khi đi làm ca sĩ nhạc rock. Là con của cựu Bộ trưởng Giáo dục Ukraine, Vakarchuk được cho là nối nghiệp cha khi bắt đầu nuôi tham vọng phát triển sự nghiệp chính trị. Ông từng ủng hộ cách mạng Cam và tham gia vào khối chính trị của ông Viktor Yushchenko - người trở thành Tổng thống Ukraine sau cuộc cách mạng Cam năm 2004.
Năm 2007, Vakarchuk từng giành được ghế đại biểu trong quốc hội nhưng đã mau chóng rời bỏ nghị trường vì chán ghét lề lối chính trị kiểu “chợ búa” lúc bấy giờ. Bẵng đi một thời gian, đến năm 2014, Vakarchuk lại xuất hiện, tham gia cuộc biểu tình phản đối rầm rộ trong cuộc cách mạng Maidan, lật đổ chính phủ của Tổng thống Viktor Yanukovich. Thế nhưng sau đó, Vakarchuk quay trở lại con đường học vấn, đi học tiến sĩ và tham gia hoạt động nghiên cứu học thuật tại Mỹ.
Khi danh hài Zelenskiy cùng đảng Công bộc của dân bắt đầu nổi lên làm dậy sóng chính trường Ukraine hồi đầu năm 2019 mà đỉnh cao là chiến thắng của ông Zelenskiy vào tháng 4, Vakarchuk lại thấy hứng thú với con đường chính trị. Đúng như ông đã nói, sự thay đổi lớn mà “hiện tượng” Zelenskiy tạo ra đã đủ sức lôi cuốn những kẻ nổi loạn và ham đổi mới như ông bước theo hòa nhịp để làm mới môi trường chính trị Ukraine.
Thế là 1 tháng sau, tháng 5-2019, Vakarchuk lập ra đảng chính trị Golos. Chính đảng non trẻ này tập hợp toàn những con người mới, những nhà chuyên môn được đào tạo ở châu Âu và Mỹ. Vakarchuk đưa ra một nguyên tắc: chỉ những người trẻ, chưa từng hoạt động chính trị mới được kết nạp làm thành viên đảng Golos.
Ngôi sao nhạc rock Vakarchuk.
Ngay cả khi cùng đảng Golos tham gia cuộc tranh cử vừa qua, Vakarchuk vẫn không ngừng ca hát và thậm chí ông đã biến những show trình diễn nhạc rock của mình thành những cuộc tập hợp cử tri để vận động tranh cử. Đây là một kiểu vận động tranh cử mới mẻ, không giống bất cứ nơi đâu.
Với tỉ lệ 6% phiếu bầu, Vakarchuk đang tràn trề hy vọng trở thành một thế lực “dựng vua”. Tuy giành chiến thắng nhưng đảng Công bộc của dân vẫn chưa đạt đủ tỉ lệ đa số để có thể tự đứng ra thành lập chính phủ mới mà cần phải liên minh với 1 hoặc 2 chính đảng khác. Và ông Vakarchuk đã lên tiếng sẵn sàng bước vào đàm phán thành lập liên minh cầm quyền nếu ông Zelenskiy có ý muốn đàm phán. Đang có dấu hiệu cho thấy rất có thể ông Zelenskiy sẽ bắt tay với ngôi sao nhạc rock để cùng tạo ra một diện mạo hoàn toàn mới cho chính trường Ukraine.
Dù giành “thắng lợi kép” nhưng trước mắt Tổng thống Zelenskiy vẫn đang đối mặt 2 thách thức lớn, đó là lời hứa cải thiện, nâng cao đời sống cho người dân Ukraine, đồng thời giải quyết cuộc xung đột với phe ly khai ở miền Đông Ukraine một cách êm đẹp, tránh gây thêm đổ máu và nhất là tránh xung đột với nước Nga. Đây chính là 2 vấn đề mà người tiền nhiệm Poroshenko đã không thành công khiến người dân Ukraine chán nản. Trong tay ông Zelenskiy hiện giờ chưa có gì ngoài niềm tin và sự hứng khởi của chiến thắng.
Từ khi lên làm tổng thống, ông Zelenskiy đã chọn cách hành xử thận trọng, chưa sang thăm Nga, chỉ điện đàm với Tổng thống Vladimir Putin, đồng thời đi thăm nước Đức như một thông điệp “ủng hộ châu Âu”. Có lẽ, sau khi thành lập chính phủ liên minh, ông Zelenskiy mới bắt đầu chuyển động để đối mặt 2 thách thức vừa nêu.
Bên cạnh niềm hứng khởi vừa được tạo ra, giới quan sát nhận thấy lấp ló đằng sau đó bóng dáng của những ông trùm tài phiệt vốn nổi tiếng có “thói quen” thao túng chính trị. Tân Tổng thống Zelenskiy đang bị săm soi khá kỹ các mối quan hệ hậu trường của ông, nhất là sự bắt tay giữa ông với trùm tài phiệt đầy thế lực Ibor Kolomoisky. Kolomoisky là ông chủ của mạng lưới truyền hình cáp lớn nhất Ukraine, còn Zelenskiy là ông chủ của công ty sản xuất các chương trình giải trí trên truyền hình.
Dù ông Zelenskiy khẳng định quan hệ giữa ông với ông trùm Kolomoisky chỉ dừng lại ở chuyện làm ăn nhưng giới quan sát không tin rằng sẽ không có bất kỳ ảnh hưởng nào từ phía Kolomoisky. Và người ta lo ngại rằng những câu chuyện cũ về sự thao túng chính trị của giới tài phiệt có thể tái diễn bởi mối quan hệ làm ăn này.